Amerikan Forbes dergisi, Abu Dabi’nin, Türkiye’nin beşinci nesil savaş uçağı Kaan projesine dahil olmak istemesiyle ilgili geniş bir analiz yayımladı. Forbes dergisindeki analiz özetle şöyle:
Abu Dabi’deki IDEX 2025 savunma fuarında konuşan TUSAŞ Genel Müdürü Mehmet Demiroğlu, “Üst düzey görüşmeler sırasında Birleşik Arap Emirlikleri yetkilileri Kaan’a olan ilgilerini dile getirdiler ve projeyle ilgilenmeye istekli olduklarını belirttiler” dedi.
Demiroğlu, Türkiye’nin halihazırda Suudi Arabistan ile hayalet savaş uçağı üzerinde çalıştığını ve BAE’nin bu iddialı projede bir başka ortak olabileceğini kaydetti. TUSAŞ 2028 yılında 20 adet Kaan savaş uçağı teslim etmeyi hedefliyor.
50 adet F-35 için anlaşma imzalayıp sonrasında vazgeçti
BAE uzun süredir beşinci nesil bir savaş uçağı arayışında. İsrail ile Abraham Anlaşmalarını imzaladıktan ve diplomatik ilişkiler kurduktan sonra, ilk Trump yönetiminin sonunda 50 adet F-35 Lightning II için bir anlaşma sağladı. Ancak Abu Dabi, Washington’un BAE’nin Çin ile askeri-teknik işbirliği konusundaki ön koşullarından duyduğu memnuniyetsizliği gerekçe göstererek Biden yönetiminin başlarında müzakereleri askıya aldı.
Eylül 2024’te BAE, yeni bir Trump yönetimi altında F-35 müzakerelerine devam etme planının olmadığını söyledi. Bu arada, Fransa’dan 80 adet 4.5 nesil Dassault Rafale F4 savaş uçağı için tarihi bir sipariş veren BAE, Rafale’sini Ocak 2025’in sonlarında teslim aldı.
Öte yandan Suudi Arabistan’ın 100’e yakın Kaan almakla ilgilendiği bildirilirken, BAE’nin hava kuvvetleri için Kaan’ı isteyip istemediği belli değil. Abu Dabi uzun zamandır bu tür projeler için ortak üretim fırsatları arıyor.
BAE’nin diğer girişimleri
Kaan, Birleşik Arap Emirlikleri’nin katılmayı düşündüğü iddia edilen ilk beşinci nesil avcı uçağı projesi de değil.
Örneğin 2017’de Defense News, Rusya’nın devlete ait savunma şirketi Rostec’in dördüncü nesil MiG-29 Fulcrum’u temel alan belirsiz bir beşinci nesil avcı uçağı geliştirmek için BAE ile işbirliği yapacağını bildirdi. Rusya daha sonra Su-75 Checkmate avcı uçağının bir prototipini 2021’deki Dubai Airshow’da BAE’nin katılması ve büyük olasılıkla en iyi ihtimalle şüpheli beklentileri olan projenin finansmanına yardımcı olması için açık bir teklifle tanıttı.
Abu Dabi’nin Rusya ile Su-75 veya başka bir beşinci nesil uçak üzerinde çalıştığına dair şu anda herhangi bir gösterge yok ve olması da pek olası görünmüyor.
Dahası, 2023’teki haberler BAE’nin potansiyel olarak Güney Kore’nin KF-21 Boramae’sine katılmakla ilgilendiğini öne sürüyordu. Abu Dabi’nin Güney Kore’nin bu projesinde aktif olarak herhangi bir rol üstlenip üstlenmediği belli değil.
Türkiye ve BAE İHA’lar konusunda iş birliği yapıyor
BAE, Kaan için bileşen ve alt sistem üretiminde bir rol arayabilir ve böylece yerli askeri sanayilerine değerli bir deneyim kazandırabilir. Körfez ülkesi halihazırda Türkiye ile insansız hava araçları konusunda işbirliği yapıyor.
Abu Dabi muhtemelen Kaan için daha sofistike parçalar ve silahlar üretme fırsatını memnuniyetle karşılayacaktır. Türkiye’nin daha önce F-35 Müşterek Taarruz Uçağı programında oynadığı role benzer bir rol üstlenmek isteyebilir; Ankara’nın Rus S-400 füze sistemlerini satın alması nedeniyle askıya alınmasından önce on Türk şirketleri dünya çapındaki tedarik zinciri için F-35’lere 900’den fazla parça üretmişti.
Türkiye, Kaan’ı birçok ülkeye ihraç etmeyi hedeflerken, BAE de benzer şekilde diğer operatörler için çok sayıda yedek parça üretebilir ve beşinci hatta altıncı nesil bir savaş uçağı edinme fırsatını beklerken yerli sanayilerini güçlendirebilir.
