Çin Komünist Partisi’nin ve Çin Devrimi’nin lideri Mao Zedong’un bugün ‘Küçük Kırmızı Kitap’ diye bilinen kitabı, bir zamanlar İncil’den bile fazla basılmış olmasıyla meşhurdu.
Kitap ilk olarak Mao’nun sağlığında 1960 yılında, “Alıntılar” başlığıyla basıldı. ‘Alıntılar’ Mao’nun çeşitli konuşmalarından seçilmiş cümleler, paragraflardı. Zaman içinde bu kitap bugün dünyanın her yerinde bilinen kırmızı renkli kapağına kavuştu ve en azından 1966 yılında yüzbinlerce partili gencin elindeki kitapları havaya kaldırdığı Pekin’deki meşhur sokak gösterisinden beri de “Küçük Kırmızı Kitap” olarak biliniyor.
Amerikalı bir koleksiyoncu olan Justin G. Schiller iş için 1990 başından itibaren Çin’e gidip gelmeye başladığında bu kitabın bulabildiği kadar çok sayıda eski baskısını toplamaya başladı. O kadar ki, kitabın ilk baskılarında kapağının her zaman kırmızı olmadığını da o zaman fark etti. Mavi, kahverengi, beyaz kapaklı erken baskıları vardı kitabın.
Schiller’in 200’den fazla ‘Küçük Kırmızı Kitap’tan oluşan koleksiyonu önümüzdeki ay ABD’de New York’ta düzenlenecek bir antika kitap fuarında satılacak. Üzerine konan fiyat, komünistlerin pek hoşuna gitmeyecek derecede yüksek: 1 milyon dolardan fazla.
Mao’nun kitabı aslında orijinal olarak Halkın Kurtuluşu Ordusu için bir rehber niteliğinde hazırlanmıştı. O yüzden Mao’nun daha çok askeri stratejilerle ilgili sözleri içinde yer alıyor, Marksist teori kendine daha az yer buluyordu.
Sonra kitabın sadece askerler değil çok daha geniş kitleler için yayınlanmasına karar verildi ve 1964 Mayıs ayında ilk kez o baskısı çıktı. Şimdi Schiller’in koleksiyonunda da görülüyor, kitabın içeriği 1961’den itibaren yapılan baskılarda değişmeye başlıyor zaten. Metinler kısalıyor, sloganların ve sloganvari deyişlerin sayısı artıyor. Kitap böylece “daha kolay okunur” hale getiriliyor, bu arada kırmızı kapakta da karar kılınıyor.
Bu artık son derece basit sloganlar dizisi haline indirgenen kitap Çin’in meşhur Kültür Devrimi sırasında bir hayli önemli rol oynuyor. Ve o zamandan beri parti propagandasının başlıca araçlarından biri.
Mao 1967 yılında bir askeri töreni izlerken. Mao, 1976’da 82 yaşında öldü.
Bugün Çin’de yaşayan en zengininden en fakirine pek çok kuşak bu kitabı neredeyse ezbere biliyor. Örneğin bugünkü Cumhurbaşkanı Şi Cingping, Kültür Devrimi sırasında ailesini kaybetmiş bir öksüz çocuk ve parti tarafından büyütülmüş. Ama sık sık Mao’nun bu kitabından alıntılarla konuşuyor.
Dahası şu: Şi’nin kendisi de aynen Küçük Kırmızı Kitap gibi kitaplar yazıyor ve yayınlıyor, kendi düşüncelerini sloganlaştırıp bşr propagandanın parçası haline getiriyor.
