Cumhuriyet Halk Partisi’nin Cumhurbaşkanı adayı ve İstanbul’un seçilmiş belediye başkanı Ekrem İmamoğlu’nun şafak operasyonuyla gözaltına alınmasının para piyasalarında yarattığı tedirginliği aşmak için devreye süper faizli bonolar sokuldu.
Merkez Bankası, esas olarak 1994 krizinde yüzde 400 faizle uygulamaya soktuğu, en son 2007 Temmuz ayında kullandığı olağanüstü durumlara ilişkin bir enstrüman olan likidite senedi çıkarmaya başladı.
En fazla 91 gün vadeli olabilen bu senetlerin ilkinin ihalesi dün yapıldı. 24 Nisan vadeli senede bankalardan inanılmaz bir talep geldi, tam 84 milyar 196 milyon lira. Merkez Bankası bu talebin 17 milyar 744 milyon liralık kısmını karşıladı. 100 liralık kağıtlar ortalama 96,228 liradan satıldı. Yani ortalama faizi basit faiz olarak yüzde 47,69; bileşik faiz olarak ise yüzde 59,65 oldu.
Mevduat faizi de artabilir
Merkez Bankası’nın bu denli yüksek faiz vermek zorunda kalması, piyasadaki TL bolluğunu gösteriyor. Bankalar ticari ve bireysel müşterileri de parayı hemen hemen bu fiyattan satıyordu. Ama şimdi Merkez Bankasının piyasadaki fazla TL’yi emmek için ne kadar ciddi olduğunu ve ne kadar faiz vermeyi göze aldığını göstermesiyle gerek kredi faizlerinin ve gerekse mevduat faizlerinin tırmanması bekleniyor.
Dün BloombergHT, Hazine yetkililerine dayandırdığı ama Hazine tarafından resmen doğrulanmayan bir haber geçti ve Hazine’nin faize uygulanan stopajı da düşürmeyi tasarladığını öne sürdü. Bu eğer gerçekse, mevduat faizlerinde ciddi bir tırmanma beklenebilir. Faizlerin artması ise son bir haftada parasını dolara döndürenlerin yeniden TL’ye geri gelmesine neden olabilir.
Dolar mevduat arttı, TL fonlardan çıkış oldu
Geçen haftanın çalkantılarında özellikle yerli yatırımcılar çok hızlı tepki vermiş ve TL’den dolara geçmeye başlamıştı. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) günlük verileri Ekrem İmamoğlu’nun gözaltına alındığı gün bankalardaki döviz mevduatı değişimini ortaya koydu. BDDK verilerine göre 18 Mart Salı günü 204 milyar 995,36 milyon olan döviz mevduatı, 19 Mart günü 1 milyar 383,57 milyon dolarlık artışla 206 milyar 378,94 milyon dolara çıktı.
Parite etkisinden arındırılmamış olarak 1 günde bankalardaki mevduatındaki değişim yaklaşım 1.4 milyar doları buldu. BDDK haftalık verilerine göre 14 Mart ile biten haftada bankalardaki döviz mevduatı 203 milyar 936 milyon dolar seviyesindeydi.
Benzer bir gelişme TL cinsi yatırım fonlarında da yaşandı. Ekrem İmamoğlu ile başlayan süreç para piyasası fonlarında da etkili oldu. TEFAS verilerine göre, para piyasası fonlarında 18 Mart günü 1 trilyon 443 milyar 332 milyon 623 bin lira olan toplam bakiye dün itibariyle 1 trilyon 273 milyar 864 milyon 798 bin liraya geriledi.
Yaşanan dalgalanmadan son dönemin en gözde yatırım enstrümanı para piyasası fonları da etkilenirken bu dönemde para piyasası fonlarından çıkış 169 milyar 467 milyon 824 bin lira oldu.
