Amerikan Anayasasını uygulasın mı, uygulamasın mı?
05 Mayıs 2025

Donald Trump okumuş mudur bilmiyorum ama Ronald Reagan’ın favori yazarlarından biri olan Tom Clancy’nin bir romanında geçen ve hep aklımda kalan basit bir ders var. Clancy’nın romanlarının kahramanı Jack Ryan artık Amerikan Başkanı olmuştur, bir vesileyle Amerika’yı korumaktan söz ettiğinde bir danışmanı onun sözünü keser: ‘Senin görevin anayasayı korumak, Amerika’yı anayasa korur zaten.’

Gerçekten de Amerikan Başkanları, anayasayı koruyacaklarına dair yemin ederler, Amerika’yı koruyacaklarına değil.

Donald Trump bunun çok farkında değil sanki. Hukuku ve anayasayı ayak bağı olarak görüyor. Bunu da açıkça söylemiş zaten NBC televizyonuna verdiği mülakatta.

Konu, Amerikan vatandaşı olmayan ama Amerikan toprağında bulunanların (ister turist olsun ister yasa dışı yabancı göçmen) suç işlediklerinde Amerikan anayasasında yazılı temel haklardan yararlanıp yararlanamayacakları.

Zamanında Amerikan solunun sembol Anayasa Mahkemesi yargıcı Ruth Bader Gainsburg ile Amerikan muhafazakar sağının sembol yargıcı Scalia bir TV programında bu soruyla karşılaştıklarında tereddütsüz ‘Elbette yararlanırlar’ cevabını vermişlerdi. Siyasi görüşleri tersti ama Anayasa korumasının kimleri kapsadığı konusunda tereddütleri yoktu.

Anayasa koruması derken de kasıt temelde şu: Sınır dışı edilmek istenen bir kişi bu idari karara karşı mahkemede dava açabilir mi?

Elbette açabilir. Bugün bile açıyorlar zaten.

İşte Trump da buna sinirleniyor, yargıyı ve hukuku bu sebeple ayak bağı görüyor, çünkü kendi haklılığına inanıyor, yasa dışı yabancıları sorgusuz sualsiz ülkeden atabilmek istiyor.

‘Ya iki milyon dava olursa’ demiş NBC’ye. Anayasanın verdiği adil yargılanma hakkı sorulduğunda da defalarca ‘Bilmiyorum, ben hukukçu değilim’ diye cevaplamış.

Amerika bugünleri de gördü.

ÇOK OKUNANLAR