Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı gelecek hafta sıcaklıkların 6 ila 12 derece artması, nem oranının yüzde 20’nin altına düşmesi ve kuvvetli rüzgarların etkili olmasının “orman yangını riskini en üst seviyelere taşıdığını” belirtti.
Yumaklı, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımla orman yangılarına karşı uyarılarda bulundu.
Hava sıcaklığındaki artışa dikkati çeken Yumaklı, “Meteorolojik veriler doğrultusunda önümüzdeki hafta ülke genelinde sıcaklıkların 6 ila 12 derece artması, nem oranının yüzde 20’nin altına düşmesi ve kuvvetli rüzgarların etkili olması, orman yangını riskini en üst seviyelere taşıyor.” ifadesini kullandı.
Yumaklı, “orman yangınlarına sebebiyet vermenin vatana kurşun sıkmaktan farkı olmadığını” her fırsatta vurguladıklarını belirterek, tarihin en güçlü hava-kara filosu ve orman kahramanlarıyla “Yeşil Vatan”ı var güçleriyle savunmaya devam edeceklerine işaret etti.
Vatandaşlara “duyarlılık” çağrısı
Bu hayati mücadelede, vatandaşlardan en üst düzeyde duyarlılık göstermelerini isteyen Yumaklı, şu uyarılarda bulundu:
“Bir kez daha hatırlatıyoruz. Anız yakmayalım. Ormanlık alanlarda ateş yakmayalım. Sigara izmaritini yere atmayalım. Atıkları doğaya değil, çöp kutularına atalım. Tarım makinelerinde su tankeri ve yangın söndürme cihazı bulunduralım. En küçük bir duman gördüğümüzde hemen 112’yi arayalım. Geleceğimizi, nefesimizi, umudumuzu hep birlikte koruyalım.”
Yangınlar yılın sekiz ayına yayıldı
Bilim insanlarının yıllardır uyardığı iklim değişikliği etkisi, artan sıcaklık, uzayan kuraklık gibi olağandışı hava olayları, orman yangınlarını tetikliyor. Yangınlar, hızı 50 ila 85 kilometre arasında değişen rüzgârlar nedeniyle güçlükle kontrol altına alınabiliyor. İklim krizinin derinleşen etkisiyle, yılın sekiz ayına yayılan yeni bir gerçeklikle karşı karşıyayız.
Türkiye’nin, IPCC raporlarına göre küresel ölçekte iklim değişikliğinden en çok etkilenecek bölgelerden Akdeniz havzasında yer aldığının altını çizen İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Orman Fakültesi Öğretim Üyesi Dr. Merih Göltaş, küresel ısınmanın yangın riski ve zararını artırdığını belirtti.
Temmuz ayının başında Türkiye’nin batı illerini saran alevler, insan hatası veya teknik arızalarla açıklanamayacak kadar sistematik ve büyük çaplı olaylar.
Küresel ısınmanın, 2021’deki ‘Mega Yangınlar’ gibi büyük çaplı felaketleri artırabileceğine dikkati çeken Göltaş, “Gelecek iyimser senaryoya göre Türkiye’nin ortalama sıcaklığında 2100 yılına kadar 1,5°C ila 2,5°C, kötümser senaryoya göre ise 5°C ila 6,5°C artış, güney ve batı bölgelerdeki yağışlarda da azalma öngörülüyor.
Küresel ısınma için önlem alınmazsa kuraklık şiddetlenecek, daha sık, uzun ve yoğun sıcak hava dalgalarıyla karşılaşacağız” açıklamasında bulundu.
Özellikle Ege, Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu’da sıcaklıkların yeni rekorlar kırarak yangın risk ve tehlikesi, yoğunluğu, sayısı ve yanan alanda artışlara sebep olabileceğini aktaran Göltaş, “Küresel ısınma, 2021’deki ‘Mega Yangınlar’ gibi büyük çaplı felaketlerin sıklığını da artırabilir. Akdeniz ve Ege’de yangınlara aşinayız, ancak artan sıcaklık ve kurak hava dalgaları nedeniyle, gelecekte Marmara ve hatta Karadeniz’in bazı kesimleri de risk altına girebilir. Halihazırda Ege’de yaşadığımız yangınlarda da küresel ısınma kaynaklı aşırı kuraklık, hızı 110 kilometreyi aşan rüzgarlar ve bireysel faktörler yangınların kontrol altına alınmasını zorlaştırdı” dedi.
Yaz sıcaklıklarının erken başlayıp, kurak dönemin uzamasıyla yangın sezonunun Nisan-Kasım arası sekiz aya kadar çıktığını belirten Göltaş, yangına elverişli hava koşullarının görüldüğü günlerin artmasının, kontrol altına alınmasını zorlaştırdığını ve daha fazla ormanın zarar görmesine neden olduğunu aktardı. Göltaş, “İklim değişikliği nedeniyle ekstrem hava koşullarının yoğunluğu ve süresinin artması, yangınların hem sayısını hem de zararını arttırıyor. 2021 yılında 140 bin hektarlık orman alanı yandı, neredeyse 14 yılda yanacak alan bir yılda yok oldu. Bu tarihten sonra ‘mega yangın’ kavramını biz de kullanmaya başladık” dedi.
“Her 10 yangından dokuzu engellenebilir”
Göltaş, “Akdeniz havzasında yer alan diğer ülkeler gibi, ülkemizde orman yangınları geçmişte de vardı, bugün de var ve maalesef gelecekte de olacak. Yangınların ana sebeplerine baktığımızda yüzde 10’u doğal, yüzde 90’ı ise insan kaynaklı. Bu da demek oluyor ki eğitim ve farkındalıkla her 10 yangından dokuzu engellenebilir” dedi. Vatandaş olarak bireysel sorumluluklarımız olduğunu hatırlatan Göltaş, “Özellikle sıcak ve kurak havalarda ateşle aramıza mesafe koymalı, ateşli piknik, sigara izmariti atma ya da anız yakma gibi tüm riskli davranışlardan kaçınmalıyız” diye konuştu.
