“Biyometrik gözetim toplumunun popüler sembolü” olan Azınlık Raporu filminin aratmayan bir uygulama İstanbul’da yaşandı. Özel okul, öğretmenlere her gün yüz tarama yaptı. KVKK kişisel veri ihlalinden okula 700 bin lira ceza kesti.
Öncü Derya Eğitim Hizmetleri A.Ş.’ye bağlı özel bir okul, 2021 yılında öğretmenlerin okula giriş çıkışlarını kontrol etmek amacıyla yüz tanıma sistemi kurdu. Bazı öğretmenler, bu uygulamaya rızaları dışında dahil edildikleri gerekçesiyle avukatları aracılığıyla Kişisel Verileri Koruma Kurumu’na (KVKK) şikâyette bulundu.
Şikâyet dilekçesinde şu ifadelere yer verildi:
“Her gün işe giriş ve çıkışlarda müvekkillerin biyometrik veri olan özel nitelikli kişisel verilerini yani yüzlerini kaydetmişler ve depolamışlardır… ‘Öncelik yüz okutmak’ denilerek müvekkillerin yüzlerini kaydetmişlerdir.”
Okul yönetimi, KVKK’ya gönderdiği dilekçede tüm çalışanlardan açık rıza alındığını savundu. Okula kartla giriş seçeneğinin de sunulduğunu belirten okul, şikâyetçilerin artık kurumda çalışmadığını, sistemin güvenlik amacıyla kurulduğunu ifade etti.
Kurum, yapılan inceleme sonunda okula 700 bin TL idari para cezası kesti. Kararda, “Daha az müdahaleci yöntemler mevcut iken biyometrik veriler işlenmek suretiyle takip yapılması, ölçülü olma ilkesine aykırıdır” dendi.
Kurul “Açık rıza özgür iradeyle verilmemişse ve genel ilkelere uygun değilse, biyometrik verilerin işlenmesi hukuka aykırıdır” görüşünü bildirdi.
Şikâyetçi öğretmenlerin avukatı Ferhat Güngör, kararı değerlendirdi. Güngör “Bir patron, bir işveren veyahut iş yeri sahibi çalışanlarına, işçilerine istediği muameleyi, kanun dışı muameleyi yapamaz” dedi.
Kişisel verilerin kapsamına fotoğraf, kimlik numarası ve yüz gibi bilgilerin girdiğini hatırlatan Güngör, biyometrik verilerin işlenmesinin ancak yasal sınırlar dâhilinde mümkün olduğunu vurguladı.
Vatandaşların iş yerlerinde yüz tanıma, parmak izi veya kamera ile izleme gibi uygulamalara maruz kalmaları hâlinde KVKK’ya şikâyette bulunabileceğini belirten Güngör, kurumun ihbar ya da şikâyet üzerine resen inceleme yaparak cezai işlem uygulayabileceğini söyledi.
