Her ay bu vakitler bir önceki ayın dış ticaret rakamları açıklanıyor. Ve neredeyse her ay bu vakitler aynı kronik sorun bir kez daha yüzümüze vuruluyor: Türkiye, ihraç ettiğinden çok daha fazlasını ithal ediyor.
Ekim ayı rakamları da aynen böyle oldu. İhracat, ekimde geçen yılın aynı ayına göre yüzde 5,6 artarak 17 milyar 329 milyon dolar oldu. Ama ithalat geçen yılın aynı ayına oranla yüzde 8,4 artışla 19 milyar 703 milyon dolara ulaştı.
Türkiye geçen yıl ekim ayının sonunda 22.8 milyar dolar dış ticaret açığı vermişti. Yani 10 ayın sonunda ithalatımız ihracatımızdan 22.8 milyar dolar daha fazlaydı. Bu yıl on ayın sonunda 40.3 milyar dolarlık dış ticaret açığı verdik.
Ülkeler dış ticaret açığı verdiklerinde döviz kaybediyorlar; çünkü o alınan mallara yabancı para cinsinden para ödeniyor. Ve o kaybedilen dövizi de bir biçimde bulmak gerekiyor; işte o biçim ya yurt dışından borç almak ya da yurt içinde bazı varlıkları (şirketler olabilir, ev ve arazi olabilir) yabancılara yabancı para karşılığında satmak olabilir. Türkiye her iki yöntemi de kullanıyor.
İşte bu döviz açığına da “cari açık” deniyor. 2019’da Türkiye cari fazla verdi. Evet bunu dış ticaret açığına rağmen yaptı; çünkü ülkemiz o yıl ciddi bir turizm geliri elde etti. Cari fazla demek döviz biriktirmek demek. Örneğin Almanya, Çin gibi ülkeler yüksek ihracatları sayesinde her yıl ciddi miktarlarda cari fazla veriyorlar. Özellikle Çin bu paraları koyacak yer bulmakta zorluk çekiyor.
Türkiye bu yıl kayda değer bir turizm geliri de elde edemeyeceği için, bu yıl rekor bir cari açık vereceğiz; tahminlere göre bu açık 45 milyar dolar civarında gerçekleşecek.