Kartalkaya’da Grand Kartal Oteli’nde 78 kişi yangın önlemleri olmadığı için hayatını kaybetti. Türkiye her akşam televizyonlarda sorumlu sensin-hayır sensin kavgası izliyor. Turizm Bakanı kendini savundu, sorumlunun İl Özel İdaresi ve Aralık ayında oteli denetlediği ve eksikler gördüğü halde bu eksikleri İl Özel İdaresi’ne ihbar etmeyen Bolu Belediyesi olduğunu söyledi. Bu sözlere cevap veren Bolu Belediye Başkanı Tanju Özcan, “İtfaiye müdürü korkmuş olabilir. Ben böyle bir otelle ilgili eksiklikleri bildirirsem savcılığa, ‘Burası büyük bir işletme yarın beni karalıyorsun’ diye dava açabilir korkusu yaşamış olabilir” dedi.
Türkiye’nin vicdanında derin bir yara açan Kartalkaya yangını bile bile, göre göre gelmiş. Otelde olması gereken basit ve temel yangın önlemlerinin hiçbiri yokmuş. Otelin “yangın merdiveni” diye tescil edilen merdivenleri bırakın insanların tahliyesi için güvenli bir yer olmayı tam tersine yangının otelin 4. katından içine yayılmasına, zehirli dumanların her katın koridorlarını doldurmasına neden olmuş.
Bütün bu eksikler de aslında yangından 36 gün önce Bolu Belediyesi İtfaiye Müdürlüğü denetim görevlilerince saptanmış ama otel hakkında hiçbir işlem yapılmamış.
Sorumlu kim kavgası TV’de
Dün akşam Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, CNN Türk’te Ahmet Hakan’ın sorularını yanıtladı. Bakan Ersoy, otele işletme ruhsatını İl Özel İdaresi’nin verdiğini söyledi, sorumluluğun da burada olduğunu ima etti.
Ersoy ayrıca Bolu Belediyesini de suçladı, Aralık ayındaki denetimden sonra belediyenin hiç değilse olayı İl Özel İdaresi’ne ihbar etmiş olması gerektiğini ama bunu yapmadığını söyledi.
Bakanın anlattığına göre yangına uygunluk belgesi verme yetkisi sadece belediyelerde. Kartalkaya’daki otel Seben ilçesi sınırlarında ama bu belediyenin itfaiyesi yetersiz olduğu için belgeleri Bolu Belediyesi veriyor.
Raporu İtfaiye verir
Ersoy, “İl Özel İdaresi diyor ki ‘Sen bunları yetkili kurumlardan alıp bana getireceksin.’ Türkiye’de resmi yetkili kurum sadece itfaiyelerdir. Kartalkaya’da yetkilendirmeyi Bolu İtfaiyesi veriyor. Bolu Belediyesi dışında başka bir belediyeden alamazsınız, Bolu ili sınırları içinde olduğunuz için. Yangın yeterlilik belgesini bir tek itfaiyeler veriyor. İl sınırları içinde bağlı olduğunuz belediyeler veriyor. İlçenin yeterliliği yoksa o zaman Bolu İtfaiyesi verir. İş yeri açmak için çalışma ruhsatını İl Özel İdaresi veriyor. Size listeyi veriyor, ‘Bunları halledin gelin’ diyor. Burada Bolu İtfaiyesi gerekli denetlemeleri yaptıktan sonra belgeyi veriyor” diye konuştu.
İl Özel İdaresi tamam derse bizim için tamamdır
İl Özel İdaresinin, uygunlukları tamamsa iş yeri açma ve çalışma ruhsatı verdiğini kaydeden Ersoy, “Bu bize gelince süreç başlıyor. Bakanlık işletmeye kontrolör gönderiyor. Kontrolörümüz nelere bakıyor? Turizmle ilgili süreçleri denetliyor. İş yeri açma ruhsatını görünce bizim için işlem tamam anlamına geliyor. Ana kuralımız bu. Bakanlık kontrolleri, tesisin niteliklerinin, standartlarının sınıflandırmasını yapıyor. Yıldızını, niteliğini denetliyor. Oda sayılarının yeterli olmasına bakıyoruz. Yatak kapasitesine bakıyoruz, minimum ve maksimum olarak. Tatil köyü, apart, pansiyon var tabii. Hepsi otel olarak olmuyor. Biz nitelik ve sınıflandırmasıyla ilgili denetimleri yapıyor ve sonra belgeyi veriyoruz” ifadelerini kullandı.
8 vahim yetersizlik
Bolu Belediyesine yapılan ve sonra geri çekildiği belirtilen başvuru sonucu otelde 8 hatalı durumun ortaya çıktığını ifade eden Ersoy, şunları söyledi:
“Tahliye çıkışları, ışıklı yönlendirme levhaları, bina acil aydınlatma, elektrik tesisatı uygunluğu, söndürme gereçleri talimatları, algılama sistemleri ve yangın alarmı, paratoner, duman havalandırma ve tahliye gibi 8 asli eksiklik buluyor Bolu Belediyesi. Tespit yapıyor, bu tespiti yaptıktan sonra geri çekmek gibi bir şey olamaz. Normalde bu eksiklikleri tespit ettikten sonra İl Özel İdaresini veya Kültür ve Turizm Bakanlığını bilgilendirmeniz gerekiyor. Bolu Belediyesinin bu tespiti yaptıktan sonra düzeltmesi için süre vermesi gerekiyordu. O süreden sonra düzelmediyse, iş yeri açma çalışma ruhsatını düzenleyen İl Özel İdareye veya bir üste Kültür ve Turizm Bakanlığına ihbarda bulunması gerekiyor. Bunu dediği andan itibaren İl Özel İdaresi, Bakanlığa bile sorma gereği duymadan hemen kapatma verecekti, ruhsatını iptal edecekti. İl Özel İdaresi ruhsatı iptal ettiği için gidip kapatabilir. O andan itibaren zaten İl Özel İdare iş yeri açma çalışma ruhsatı yeterliliği düştüğü için otomatikman kapatma işlemini yapar, bize bilgi verir. Mücavir alanda olsaydı belediyeye başvuracaktı itfaiye. Siz bu gerçeği bildikten sonra başka işlem yapamazsınız. Siz tespit ettiniz, önünüze düşmedi. Siz bizzat talep üzerine gittiniz, tespitleri yaptınız. Artık bunun farkındasınız. Bu otelde ciddi problem var. 8 tane madde saymış.”
İtfaiye istediği zaman denetler
Bakan Ersoy, itfaiyenin işletme talep ederse denetlemek zorunda olduğunu, “Gelmiyorum” diyemeyeceğini belirterek, şunları söyledi:
“Bu, sadece işletme talep ederse gelmek zorunda değil, yetkiniz var, dilediğiniz periyotlarda denetim yapabilirsiniz. Kanun bu aslında. Alanda söz hakkı olan İl Özel İdare. Bu sizin itfaiyenizin yükümlülüğünü ortadan kaldırmıyor. Resmi işletmeler sadece yangın yeterlilik belgelerini itfaiyelerden alıyor. İtfaiyenin denetleme yetkisi var. Her işletmenin, Bolu’da bu oteller olarak bakalım. İlçe belediyeleri yeterli olmadığı için yeterli olan Bolu Belediyesi. Yeterlilik belgesi geçerli olduğu sürece tekrar tekrar denetleme yetkisini itfaiyeye veriyor. Bir yere yeterlilik yetkisi veriyorsanız, geçerlilik süresi boyunca denetimden siz yetkilisiniz. Yetkiniz var ama yükümlülüğünüz yok derken, bunun hangi periyotta denetleneceği keyfiyetini size bırakmış. İşletme talep ederse zorunlusunuz.”
“Bakanlığın denetlediği konular turizmle ilgili”
Kültür ve Turizm Bakanlığının işletmelerde uyguladığı denetim alanlarının turizmle alakalı olduğuna dikkati çeken Ersoy, “Bakanlığın denetlediği konular turizmle ilgili. Turizmle ilgili sınıflandırma, nicelik, nitelik gibi kapasiteler. Bu denetime gitmeden önce işletmenin dosyasına bakıyorum. Keyfi de gidebilirim, şikayet gelirse de gidebilirim. Gitmeden önce dosyasına bakıyorum. Geçerli bir ruhsatı var mı? Ona bakıyorum. Yangın yeterlilik, gıda güvenliği vs. eğer o varsa kontrolörü gönderiyorum. Bu belgeleri İl Özel İdaresi vermek zorunda.” ifadelerini kullandı.
Ruhsatını kısım kısım almış
Grand Kartal Otel’in, İl Özel İdareden kısım kısım olacak şekilde ruhsat aldığını belgelerle anlatan Ersoy, şöyle devam etti:
“Grand Kartal Otel, 2015’te kısım kısım almış. İl Özel İdareden almış. Geçerli bir iş yeri açma çalıştırma ruhsatı var demek, itfaiye yeterlilik raporu ver demektir. 2013’te lokantasına, 2014’te büfesine almış. 2015’te bir tane daha almış. Ruhsatlar İl Özel İdaresinden alınıyor dediğim gibi. Geçerli belgeyse kendi denetimi yapabilirim. Bakanlık olarak yangın denetimi yapmak bizim uzmanlık alanımıza girmez. Bu çok teknik bir konu. İçeride su pompaları, basınç odaları var, köpük sistemi var. Bizim kontrolörümüzün o yeterliliğe sahip olma şansı yok. Ben bir tek şunu yaptım, geçen sene, onu da zorla yaptırttım. Antalya Kaleiçi’nde iki otelde yangın çıktı. İki Lübnanlı boğulma sebebiyle hayatını kaybetti. Duman dedektörü olmadığından vefat ettiler. Tescilli yapıda duvarlara yapamamışlar. Pilli sistem yapabilirlerdi. Yönetmeliği değiştirdik. ‘Artık benim kontrolörlerim duman dedektörüne bakma zorunda.’ dedim.”
4 bin 380 tesis kapattık
Ersoy, 40 yılda Bakanlığın sadece 100 tesis kapattığını, 2022’den bugüne 4 bin 380 tesisin yeterlilikleri oluşturmadığı için kapatıldığını kaydetti.
Ersoy, şu anda da kapatmaya devam ettiklerini belirterek, “Yangın yeterliliği alamıyor, kirlilik oluyor. Bu yeterlilik ve belgelendirme ile ilgili Bakanlık çok ciddi süreç yönetiyor. Türkiye’de yangın yeterlilik belgesini sadece itfaiye verir. Başka hiçbir kurum veremez. Yangın yeterlilik belgesi gerekiyorsa mutlaka ilgili itfaiyeden alması gerekiyor. İlçe itfaiyesi yeterli olmadığı için il belediyesinden alması gerekiyor. Yeterlilikten kastımız uzmanlık yeterliliği. İtfaiyede tulumbacılar/pompacılar ve bir de uzmanlar var. Bu çok teknik konu. Bakanlık kontrolörleri her şeyi denetlemez.” dedi.
Herkesin sorumluluğunu yerine getirmesi gerektiğini vurgulayan Ersoy, işletme sahibinin de sorumluluğu olduğunu kaydetti.
Belgelendirme sürecine dahil olan bütün kurumların yetkilerini doğru şekilde kullanmasının önemine işaret eden Ersoy, ceza gereken durumlarda ibretlik cezaların verilmesi, yönetmelik ve mevzuatlarda değişiklik olacaksa onun da yapılması gerektiğini söyledi.
İl Özel İdaresinin ruhsatlarını esas alıyorum
Bakan Ersoy, “Otel, 2007 yılında dönemin AK Partili Bolu Belediyesinden aldığı yangın yeterlilik belgesiyle bugüne kadar nasıl faaliyetlerini sürdürmüştür?” sorusunu da şöyle yanıtladı:
“İş yeri açma ve çalışma ruhsatının yenilenmesi gerektiği durumlarda yenileniyor. 17 Mayıs 2013’te yenilenmiş, 29.12.2015’te yenilenmiş. Ben itfaiye raporunu baz almıyorum. İş yeri açma ve çalışma ruhsatının yenilenmiş olması, benim için itfaiye raporunun da yenilenmiş olduğu, diğer raporların da yenilenmiş olması anlamına geliyor, mevzuat onu gerektiriyor. Bana o belgeyi veren kurum, bunları yenileyip vermek zorunda. Burası için İl Özel İdare.”
Biz önce dosyasına bakarız
CHP lideri Özgür Özel’in, “Kültür ve Turizm Bakanı, otelin 2021 ve 2024 yıllarında denetimden geçtiğini, yangın yeterlilik belgesinin mevcut olduğunu söyledi, bu belgeleri hangi kurum vermiştir?” sorusunu da Bakan Ersoy, “2021-2024 denetim raporlarında, biz eğer denetime gidiyorsak bir yere, ilk etapta dosyasına bakıyoruz, geçerli bir iş yeri açma ve çalışma ruhsatı var mı yok mu ona bakıyoruz. Yoksa zaten denetime gitmeyiz, direkt kapatma işlemine başlarız. İş yeri açma ve çalışma ruhsatı var. 2013 ve 2015’te farklı bölümlerine yeni düzenlenmiş iş yeri açma çalışma ruhsatları almış. Benim için yangın raporu kabulüdür bu. İş yeri açma çalışma ruhsatının altında, bunun içinde gıda raporu da vardır, Sağlık Bakanlığı raporu da bütün ilgili kurumların raporlarının tamam olduğunu gösteren bir belgedir benim açımdan.” diyerek yanıtladı.
Tanju Özcan da TV’ye çıktı, bakana cevap verdi
Kültür Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un CNN Türk’te Ahmet Hakan’la yaptığı programın bitmesinin ardından bu kez Bolu Belediye Başkanı Tanju Özcan SözcüTV’ye çıktı.
Bolu Belediyesi İtfaiye Müdürü’nün eksiklikler belirlenmesine rağmen bu durumu gerekli makamlara bildirmemesine ilişkin “söz konusu otelin yönetiminden korkmuş olabileceğini” söyleyen Özcan, şöyle devam etti: “İtfaiye müdürü korkmuş olabilir. Ben böyle bir otelle ilgili eksiklikleri bildirirsem savcılığa, ‘Burası büyük bir işletme yarın beni karalıyorsun’ diye dava açabilir korkusu yaşamış olabilir. Ben yangından sonra bu başvuruları öğrendim. Daha öncesinde bu başvuruların yapıldığını, itfaiyemizin oraya gittiğini, sonra başvuru sahibinin geri çektiğini ancak yangından sonra, hatta Sayın Bakan’ın açıklamalarından sonra öğrendim.”
Bolu Belediye Başkanı Tanju Özcan, tartışmaya ilişkin özetle şunları söyledi:
Sayın bakan itiraf etti: Keşke beraber çıksaydık bu canlı yayına da ben orada her şeyi anlatsaydım. Bugün sayın bakan bazı itiraflar da bulundu. Bu otelin belediye alanında olmadığını itiraf etti. Turizm merkezi olduğunu itiraf etti ve bakanlık tarafından buraya teşvik verildiğini de itiraf etti.
Yönetmeliğe ek madde kondu: Bazı konularda da kıvırdı. İtfaiye yönetmeliğini bilmem dedi. Ben biliyorum. O yönetmeliği bakan bir ek madde koydu orada diyor ki yangın yeterlilik belgesi talep halinde itfaiye teşkilatınca verilir. Sonra şunu söylüyor başvurusunu geri çekerse diye bir şey yok. Biz yangın yeterlilik belgesi vermişseniz denetimde yetkilisiniz diyor. Yok öyle bir mevzuat.
Bakan mevzuatı bilmiyor: Yönetmelik revize edildi. Turizm Bakanlığı’nın görüşü alındı. Ek birinci madde diyor ki ‘Yangın belgesi inceleme sonunda verilir’ diyor. Biz vermedik. Diyelim ki verdik bundan sonra belirli periyotlarla denetler diye bir ifade yok. Hangi kuruma sen bir kez denetim yaptın sürekli denetleyeceksin diyor. Yok. Bakan mevzuatı bilmiyor
Tüm yetkileri kendinde topladı: Ahmet Hakan soruyor ama sayın Bakan bilmiyor. Çaresiz. Sorumluluğun kendisinde olduğunu bilmiyor. Çok üzüldüm. Mevzuatta boşluk var diyor. E peki sen ne iş yapıyorsun bakan olarak. Ben yasa çıkarttım diyor. CHP AYM’ye gitti diyor. Evet sayın bakan geldiğinden beri belediyenin otellerle yetkilerini sürekli kısıtlıyor. Kendi uhdesinde topluyor. Sonra diyor ki ben nasıl denetim yapayım. Peki sen neden denetleme yetkilerini alıyorsun.
Neden İl Özel İdaresinden bir kişi bile gözaltında değil: Özel İdarenin münhasıran yetki alanıdır diyor. Burada bir soruşturma var. Özel İdareden tek gözaltı yok. Ruhsatları özel idare vermiş oradan tek bir gözaltı yok. Soruyorum buradan. Sayın Bakan verecek bir cevap olmayınca saçmalıyor. Yetkimiz de yok zorunluluğumuz da yok. Olacaksa da zaten Bakanlık getirecek bu zorunluluğu. Sayın Bakan verecek cevabı olmadığı için saçmaladı
Bakan konudan haberdar değil: Şuan da 3 görevlimiz gözaltında. Neden gözaltında olduğunu bilmiyoruz. Neden Özel İdarede yok. Turizm Bakanı sanki sütten çıkmış ak kaşık. Bütün yönetmeliklerde yetkiler bakanlığın elinde. Bu otelde İSG uzmanı olması gerekiyor. Burada var mı ondan da haberdar değil bakan. Bu otelin müşterisi sayın bakan. Maalesef üzülerek söylüyorum. Otelin sahibi de bahsettiği ajans seçimler yapılıyor falan onlar da hikaye. Yok böyle bir şey. Daha bir çok şey var.
Suç duyurusunda bulunacağım: Sayın Bakanın istifa etmesi yetmez yargılanmalı. Tıpkı otelin sahibi gibi. Bu açıklamalarından sonra suç duyurusunda bulunmayı düşünüyorum. Bakın bugün Sayın Genel Başkan bir rapor paylaştı. Savcılığın belirlediği tam 7 kişilik bilirkişi heyeti dün akşam raporunu sundu. Maalesef oradaki görevli savcılardan biri ‘Belediyeyi de sorumlu tutmazsanız bu raporu kabul etmem diyor. Oraya ilave yapmak istiyorlar. Bilirkişiler direniyor. İlave olursa biz bu rapora imza atmayız diyorlar. Ne yapıyorlar sonra, bilirkişilere el çektiriliyor. Bunlar iki gün boyunca incelemelerini yapmışlar, raporunu da vermişler. Suçu olmayan kuruma nasıl kusur izafe edeceğiz demişler. O bilirkişi heyetine o zaman affınızı isteyin deyip heyeti değiştiriyorlar.
