Oscar dönüşü bir arkadaşımdan çok ilginç bir bilgi aldım.
Türkiye’de çalışmalarına en güvendiğim şirketlerden biri olan Panaroma’nın (10-18) Şubat ayı anket sonuçları gelmiş, bana “Yarın seçim olsa” sonucunu okudu.
Sonuçlar benim açımdan şaşırtıcıydı.
AKP Şubat ayında 3 puan kaybetmişti.
Oy vermeyecekler dağıtıldıktan sonra
Şubat ayı sonucu, “Oy vermeyecekler dağıtıldıktan” sonra şöyle olmuştu:
(*) AKP: Yüzde 24.7
(*) CHP: Yüzde 24.6
(*) DEM: Yüzde 7.2
(*) MHP: Yüzde 5.3
(*) ZAFER: Yüzde 3.7
(*) İYİ: Yüzde 2.7
(*) YRP: Yüzde 2.1
(*) DİĞER: Yüzde 4.3
(*) KARARSIZ: Yüzde 25.5
Geçen Aralık ayından bu yana AKP ne oldu, CHP ne oldu?
AKP’nin oyu Aralık 2024’de yüzde 27.6, CHP’ninki ise yüzde 23.9’du. AKP’nin oyu Ocak 2025 ayında yüzde 25.1’e geriledi. CHP’ninki ise yüzde 23.9’da kaldı.
Şubat ayında ise AKP’nin oyu yüzde 24.7’e gerilirken, CHP’ninki yüzde 24.6’ya çıktı.
Ancak benim için önemli olan “Yarın seçim olsa” sonuçları değil.
Seçime daha 3 yıl var ve bunlar değişir. Ayrıca kararsız oyu çok yüksek.
Asıl önemsediğim, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve AKP’nin algılanmasındaki düşüş…
Oysa işler AKP için iyi, CHP için kötü görünüyordu
Oysa son 3 ay işler Cumhurbaşkanı Erdoğan ve AKP için iyi gidiyor görünüyordu.
(*) Suriye’de beklenmedik bir değişim olmuş.
(*) Öcalan’a çağrı ile barış yolunda önemli bir adım atılmış.
(*) TÜİK’e göre enflasyon düşüyor.
(*) CHP iç durumu ve yargı yoluyla epey uğraştırılıp yorgun düşürülmüş.
(*) Trump’ın seçilişi bütün dünyada Popülist rejimlerin önünü açmıştı.
Öyleyse Türkiye’de ne oluyordu da bunun tersine bir gidiş söz konusuydu…
Anketin ayrıntılarına bakınca bu 3 puanın neden gittiği açıkça görülüyor
Bu sorunun cevabını almak için Panaroma anketinin bazı bölümlerindeki ayrıntıları öğrenmek istedim.
Arkadaşım istediğim ayrıntılar konusunda bazı sonuçları anketten okudu.
O rakamlara baktığımda kaybedilen 3 puanın nedeni çok açıkça görünüyordu.
Tahmin ediyorum bu anket AKP stratejisini belirleyenler için de yararlı olabilir.
Çünkü AKP içinde burada ortaya çıkan konularda rahatsızlık duyup da bunu söyleyemeyen epey insan olduğunu biliyorum.
TÜİK ‘Enflasyon düşüyor’ derken “Ekonomi kötüye gidiyor” diyenler 5 puan yükselmiş
(*) Ekonomi iyiye gidiyor diyenlerin oranı Aralık ayında yüzde 24.1 iken, şubat ayında yüzde 19.6’ya inmiş.
(*) Buna karşılık ekonomi kötüye gidiyor diyenlerin oranı Aralık’ta yüzde 63.7 iken Şubat’ta yüzde 68.6’ya yükselmiş.
Yani TÜİK enflasyon düşüyor derken, bunan inanmayanların oranı 5 puan artmış.
Erken seçim isteyenler Şubatta 3 puan artmış
Türkiye erken seçim konusunda yarıya bölünmüş durumda.
Seçimin zamanında yapılmasını isteyenlerin oranı hala aynı.
(*) Aralık ayında halkın yüzde 49.6’sı “Seçimler zamanında yapılmalı” derken; bu oran Ocak’ta yüzde 49.4, şubat ta yüzde yüzde 49.2 ile aşağı yukarı aynı kalmış,
(*) Buna karşılık “Erken seçim” isteyenlerin oranı 3 puan yükselmiş.
Aralık ayında halkın yüzde 42.5’i erken seçim isterken bu rakam Ocak’ta yüzde 44.3, Şubat’ta ise yüzde 45.5 olmuş.
Yani erken seçim isteyenlerin oranında istikrarlı bir yükseliş var.
Her 10 Türk’ten 6’sı Erdoğan’ın yeniden Cumhurbaşkanı adayı olmasına karşı
En çarpıcı sonuçlardan biri de bu. Her 10 Türk’ten sadece 3’ü Erdoğan’ın yeniden aday olmasına sıcak bakıyor.
Halkın açık ara çoğunluğu artık Erdoğan’ın yeniden aday olmasını arzulamıyor.
(*) YÜZDE 31 Evet olmalı
(*) YÜZDE 61 Hayır olmamalı
(*) YÜZDE 7.2. Fikrim yok.
Bu sonuçta dikkat edilecek nokta şu.
Kararsızım diyen insan hemen hemen hiç yok.
Sadece “Fikrim yok” diyen var onların oranı da çok düşük.
Bunun anlamı şu.
“2023 son seçimim” demişti, halk bu sözün tutulmasını istiyor
Türk halkının bu konudaki görüşü netleşiyor. Artık yeni bir insanı başkan olarak görmek istiyor.
Bu da normal.
Cumhurbaşkanı 2023 seçiminde “Bu benim son seçimim” demişti.
Demek ki insanlar bu sözün tutulmasını bekliyor.
Bunu Erdoğan’daki bir “Metal yorgunluğundan” çok, sürenin çok uzun oluşundan kaynaklanan “Halktaki yorgunluk” olarak yorumluyorum.
Halk Cumhurbaşkanı adayı olarak kimi görmek istiyor?
Yukardaki sonucu doğrulayan bir soru daha var.
“Kimi Cumhurbaşkanı olarak görmek istersiniz?”
Ankete katılanların ancak yüzde 17’si 2028 yılında Erdoğan’ı Cumhurbaşkanı adayı olarak görmek istiyor.
Yüzde 23 Mansur Yavaş, yüzde 16 Ekrem İmamoğlu, yüzde 8 ise Hakan Fidan diyor.
Öcalan’la görüşme sürecine destek bir ayda 6 puan düştü
Bence düşündürücü olan çok önemli bir gelişme var.
“PKK’nın silahsızlandırılması sürecine destek…”
(*) DESTEKLEYENLERDE DÜŞÜŞ: “Destekliyorum” diyenlerin oranı Aralık ayında yüzde 52.2 iken Ocak’ta yüzde 51’e Şubat’ta ise yüzde 45’e düşmüş.
(*) DESTEKLEMEYENLER: Aralık’ta yüzde 38’ken, Ocak’ta yüzde 39.1, Şubat’ta ise yüzde 41.7’e yükselmiş.
Bu süreçte bir iyi haber bir de kötü haber var
Hiç şüphesiz PKK terörünün sona ermesi hepimiz açısından çok olumlu bir gelişme.
(*) İyi haber: Destekleyenlerin oranının hala daha yüksek olması.
(*) Kötü haber: Ama desteklemeyenlerin oranının istikrarlı biçimde yükselmesi şunu gösteriyor.
Bu süreç daha iyi yönetilmeli.
En önemlisi de CHP muhalefetini samimi biçimde içine alarak yürütülmeli.
Her 10 Türk’ten sadece 2’si ‘Teğmenlerin ordudan atılması doğrudur’ diyor
Anket şunu açıkça ortaya koyuyor.
(*) Türk halkının çoğunluğu “Genç teğmenlerin Silahlı Kuvvetlerden uzaklaştırılmasını” yanlış buluyor.
“Doğrudur” diyenlerin oranı sadece yüzde 24.
(*) “Teğmenlerin ayrı yemin etmesi disipline aykırıdır” diyenlerin oranı yüzde 30.7.
“Değildir” diyenlerin oranı ise yüzde 40.4.
(*) Halkın yüzde 48.5’u, “Bu yeminin iktidara karşı bir mesaj olarak görülemeyeceğini” düşünüyor.
“Mesajdır” diyenler ise yüzde 24. 4.
Her 10 Türk’ten sadece 2’si ‘Zafer Partisi Genel Başkanı Özdağ’ın tutuklanması doğrudur’ diyor
Zafer Partisi Genel Başkanı Ümit Özdağ’ın tutuklanması Türk halkı tarafından doğru bulunmuyor.
(*) YÜZDE 45.1: Bunu “Doğru bulmuyorum” diyor.
(*) YÜZDE 24.1: “ Tutuklanması doğrudur” görüşünde.
(*) YÜZDE 30.8: “Fikrim yok” diyor.
Her 10 Türk’den sadece 2,5’u Ekrem İmamoğlu davasının hukuki bir karar olduğuna inanıyor
Ankete katılanlar açık ara “Ekrem İmamoğlu’na açılan davaların” siyasi amaçlı olduğuna inanıyor.
(*) YÜZDE 48: “İmamoğlu’na açılan davalar siyasi amaçlıdır.”
(*) YÜZDE 26.2. “ Bu dava hukukidir” görüşünde.
(*) YÜZDE 25.6. “Fikrim yok”
Anket şunu gösteriyor: AKP artık halkı okuyamıyor
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Suriye’deki durumdan dolayı kazandığı 3 puan Şubat’ta neden düştü.
İşte araştırmanın otaya koyduğu bu nedenlerden.
Bir zamanlar halkın duygularını dikkate alarak siyaset yapan AKP halkın gündeminden ve duygularından uzaklaştıkça artık Türkiye’de seçmenin yüzde 30’unla yetinen bir parti durumunu bile kaybetme riskiyle karşı karşıya.
En önemlisi de “Güçlendirilmiş başkanlık rejimi” AKP ile halk arasına yüksek bir duvar çekiyor.
Kutuplaşma artık AKP’ye değil CHP’ye çalışıyor
En önemli nedenlerden biri “Yargının giderek siyasetin emrine girmesi…”
Bu ayki veriler, iktidarın son iki aydır yargıyı aktif bir şekilde devreye sokarak siyasal alanı baskı altına alma ve muhalefeti boğma stratejisinin, iktidara bir fayda sağlamadığını gösteriyor.
Bu da şunu gösteriyor.
Yargının son kararlarına karşı halkta yükselen eleştiri, CHP’nin 31 Mart’ta aldığı oyları pekiştiriyor ve daha çok muhalefete yarıyor.
Yani eskiden AKP’ye ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’a yarayan kutuplaşma artık muhalefetin işine yaramaya başlamış.
AKP, “Oylarımı pekiştireyim” derken, tam aksine CHP’nin oylarını pekiştiriyor.
Avrupa’ya yeniden açılış günlerinde bu anketi iyi okumakta yarar var
Evet, son iki ayda giden 3 puanın bilançosu bu ankette açıkça görülüyor.
Umarım, Avrupa Birliği’ne yönelişin dile getirildiği şu günlerde, AKP ve Cumhurbaşkanlığı da bu sonuçları iyi okur.