Cumhuriyet Halk Partisi’nin Cumhurbaşkanı adayı ve İstanbul’un seçilmiş belediye başkanı Ekrem İmamoğlu’nun tutuklanması sadece siyaseti değil ekonomiyi, hatta mikro anlamda piyasaları da karıştırdı. Dolarda yaşanan ani sıçramayla başa çıkmaya çalışan Merkez Bankası, çareyi piyasadaki TL miktarını azaltmakta ve TL’nin fiyatını yükseltmekte bulunca şirketlerin ay başı öncesi bankalardan almak istediği işletme kredilerinin hem faizleri arttı hem de bankalar şirketlere kredi vermekte tereddüt eder hale geldi.

Ekonomi’den Merve Yiğitcan’ın haberine göre dövizdeki hareketlilik ve kur şoku korkusu ticari faaliyetlerde belirsizliğe yol açarken, gelişmeler reel sektöre finansman şokuna neden oldu. Merkez Bankası’nın gecelik borç verme oranını yüzde 46’ya çıkarmasıyla, ticari kredi maliyetleri arttı. Kamu bankalarında ticari kredi faizi yüzde 50’ye, özel bankalarda ise ortalama yüzde 52-53’e çıkarken, yüzde 59 teklif veren bankaların olduğu öğrenildi.

Oysa Merkez Bankası’nın son 3 PPK toplantısında politika faizini toplamda 750 baz puan düşürmesiyle sınırlı da olsa ticari kredi maliyetlerinde gerileme olmuş ve bu da piyasaya pozitif yansımıştı. EKONOMİ’ye konuşan iş insanları, piyasada tedirginliğin arttığını belirterek, “MB’nin beklenmedik bir şekilde faiz artırımına gitmesi, krediye erişimin daha da zorlaşacağı konusundaki endişelerimizi artırdı. Bu durum daha fazla sıkılaşma anlamına geliyor” ifadelerini kullandı.

“Limit doldu gerekçesi öne sürülüyor”

Siyasi gerilim kredi piyasasında sadece maliyeti artırmadı, aynı zamanda erişim sıkıntısı da yarattı. İş dünyası kaynakları bankaların 19 Mart’tan bu yana kredi tahsislerini yavaşlattığını söylerken bu durumun bayram önce piyasada finansman krizine yol açmasından endişe edildiğini dile getiriyor.

Ay sonu yaklaşırken firmaların gerek çek gerekse çalışan maaşları gibi pek çok ödeme yükümlülüğü olduğunu hatırlatan kaynaklar, bankaların kredileri yavaşlatmasının binlerce firmayı zor durumda bırakacağına işaret ediyor. Bu durumun piyasaları bayram öncesi umutsuzluğa sürüklediğine işaret eden sektör temsilcileri, bayram dönüşünün piyasa için sancılı olacağına dikkat çekiyor.

Gıda sektöründen bir iş insanı, “Bankalar geçen haftadan bu yana kredi vermeye olumlu yaklaşmıyor. Nedenini sorduğumuzda da ‘bankanın genel limitinin dolduğunu’ öne sürüyorlar. İşletme sermayesi için bile isteseniz kullanamıyorsunuz. Yabancı para kredisi de zaten yüzde 0,5 limiti nedeniyle alınamıyor. Sıkıntılı bir süreçteyiz” dedi.

“Para çekmede de sıkıntı yaşıyoruz”

Hazır giyim sektöründen bir iş insanı da, “Bankalar çok temkinli. Kredi taleplerimiz limit yok denilerek geri çevriliyor. Sürekli çalıştığım ana bankam dahi kredi tahsisi olmadığını söyledi. Tam da kredi maliyetleri düşüyor, ihracat pazarlarımız düzeliyor, önümüzü göreceğiz derken yeniden belirsizliğe düşmek can sıkıcı” ifadelerini kullandı.

Ayakkabı sektöründen bir temsilci ise kredilerin yavaşlatıldığını teyit ederken, bir başka sıkıntının da bankadan para çekme noktasında yaşandığını ileri sürdü. Kaynak, “Bankada paramız var, ama kendi paramızı bile belli limitle çekebiliyoruz şu sıralar. Çeşitli gerekçeler öne sürüp tamamını hemen vermek istemiyorlar. Daha önce aslında çekmek istediğimiz limiti bankaya sabah bildirip öğleden sonra alabiliyorduk, ama şimdi sıkıntı var” diye konuştu.