Birkaç hafta önce, GazeteDuvar’ın “Google bize sansür uyguluyor, trafiğimizi düşürüyor” deyip kapanmasından sonra birkaç gün üst üste haber siteleriyle Google’ın eşitsiz ilişkisini anlatan yazılar yazdım burada. (Yazılardan birincisi burada, ikincisi ise burada.) O günlerde bir grup web haber sitesi Google aleyhine bir ortak bildiri bile yazdı, konu Meclis gündemine de geldi.

O sırada bilmiyordum, ben de yeni öğrendim. Bütün bunlar son derece boş çabalar.

Meseleyi hatırlayalım: Google arama motorunun iki tane yan sayfası var, bunlar Google Haberler (News) ve Google Keşfet (Discover) adını taşıyor.

Türkiye’deki haber siteleri için bu iki yan siteye haberlerin yerleştirilmesi önemli; çünkü oradan kendilerine trafik çekiyorlar, o trafik sayesinde de Google’dan elde ettikleri reklam gelirleri artıyor. Haber siteleri, 10Haber gibi okuyucularından abonelik ücreti talep etmedikleri için o reklam gelirine ve dolayısıyla Google üzerinden gelen trafiğe çok muhtaç durumdalar.

Ama şimdi onlara bir kötü haberim var: Avrupa’da İspanya ve Fransa’da gazetecilik örgütleri bastırdı, ülkelerin hükümetleri ve nihayetinde parlamentoları da destekledi ve (şu sıralar Türkiye’de getirileceği söylenen) Google telif hakları düzenlemeleri hayata geçti. Avrupa Birliği’nin de bu konuda bir düzenlemesi oldu.

Bu şu demek: Fransa ve İspanya’da gazeteciler diyor ki, “İçeriği biz yaratıyoruz, Google alıp bunları Keşfet ve Haber sayfalarına bedavadan koyuyor, bunlar için bize telif ödesin.” Yasalar Google’ı telif ödemeye mecbur bıraktı.

Baksanıza Türkiye bile dijital telif yasası çıkarmayı düşünüyor. Bu eğilimin Avrupa çapında yaygınlaşma tehlikesini gören Google da bir araştırma yapmaya karar verdi: Acaba hiç haber yayınlamazsa trafiği ne ölçüde etkileniyordu? Veya başka bir deyişle, haber okumak isteyen insanlar Google trafiğinin ne kadarını oluşturuyordu?

8 Avrupa ülkesinde 2,5 ay süren bir araştırma yapıldı ve anlaşıldı ki haber okumak isteyenler bütün internet Google trafiğinin sadece yüzde 1’ini oluşturuyor. Araştırma sırasında Keşfet ve Haberler’den haber içerikleri kaldırıldığında kullanıcıların sadece binde 8’i eksildi. Google’ın reklam gelirlerinde, reklam gösterimlerinde ve tıklanmalarında ise istatistiki olarak anlamlı bir değişiklik gözlenmedi.

Türkiye’de haber siteleri trafiklerinin yüzde 90’a kadar olan bölümünü kaybettiklerini söylüyorlar ve Google’dan şikayetçiler ama internet aleminin esas patronu olan Google bu durumdan hiç şikayetçi değil, çünkü kaybolan trafik Google’ın trafiğinin yüzde 1’i bile değil.

Anlaşılan bu araştırmanın sonuçları hayata geçiyor ve nasıl daha önce Twitter ve Facebook haber web siteleri için kendilerini anlamsız hale getirdiyse bugün Google da aynı şeyi yapıyor. Bundan geri dönüş yok.

Habercilerin ayakta kalmasının bir tane you var artık: Kendi sadık okuyucularına sahip olmak ve onlardan okudukları haberler için para istemek.

Aynen bir zamanlar kağıda basılı gazetelerimize yaptığımız gibi.