Hitit uygarlığının başkenti Hattuşa, günümüz Çorum ilki sınırlarında Boğazköy’de.
Burası UNESCO Dünya Mirası listesinde yer alan, çok uzun yıllardır arkeolojik kazıların yürütüldüğü olağanüstü bir ören yeri. Bronz Çağının sonlarında, milattan önce 1650-1200 yılları arasında, 450 yıl boyunca dev bir uygarlığa ev sahipliği yapmış burası.
Boğazköy’deki kazılarda bugüne kadar binlerce çivi yazılı tablet bulundu. Bu tabletler çözüleli ve okunalı çok oluyor. Anadolu’nun ve dünya tarihinin en önemli uygarlıklarından biri olan Hititler, erken dönem Hint-Avrupa dillerinden birini konuşuyor, bu dilde yazıyorlardı.
Hattuşa kenti
Boğazköy’de bulunan bu çivi yazılı tabletler, dünyadaki en büyük çivi yazısı tablet koleksiyonunu oluşturuyor. Burada ayrıca başka Anadolu dillerinden kalıntıların yanısıra Sümerce, Akkadca ve Hurrice yazılar da bulundu.
Bu çözülen tabletleri bir araya getirmeyi ve içinde arama yapmayı, yeni tabletleri yüklemeyi ve en önemlisi yeni kuşak araştırmacılara çivi yazısı öğretmeyi amaçlayan Almanya’daki Würzburg Üniversitesi, 2023’te bir web sitesi açtı ve böylece bu dev arşiv araştırmacıların hizmetine girdi. Web arşivin adı ‘Thesaurus Linguarum Hethaeorum Digitalis’ idi, veya kısa haliyle TLH.
Hitit başkentine bu kapıdan giriliyor
Bu portal açıldığı andan itibaren dünyanın dört bir yanındaki Hititologların başlıca başvuru kaynağı haline geldi. Ve şaşırtıcı biçimde ayda 100 binden fazla ziyaretçi çekmeye başladı.
Tabii insanların kendi web sitelerine ziyaretçi çekebilmek için yaptığı onca cambazlığa rağmen çoğu sitenin erişemediği kadar çok erişim elde eden bu site yenilendi, içinde artık yaklaşık 22 bin ayrı metin var, bunlardaki yaklaşık 400 bin satır da günümüz yazısına çevrilmiş durumda. Sitenin bu yılın sonunda bugüne kadar gün yüzüne çıkarılmış bütün Hititçe tabletleri içerecek hale gelmesi bekleniyor.
Bu müthiş siteyi görmek isterseniz şu linki tıklamanız yeterli.
