Parkinson, beyin dokusunun dejenere olmasıyla ilerleyen bir vahim hastalık. Günümüzde çok büyük bir sorun, çünkü ülkemizde de dünyanın dört bir yanında da nüfus giderek yaşlanıyor, Parkinson da dejenerasyonun artmasıyla ilerleyen bir hastalık olduğu için bu yaşlı nüfusta etkili oluyor.
Hastalığın tam sebebi bilinmiyor, bu konuda çok sayıda teori var ama bilim hastalığın gelişimini yavaşlatıcı bazı tedaviler üzerinde yıllardır çalışıyor, halen piyasada satılan çok sayıda ilaç da var.
Parkinson’la ilgili en önemli sorun, hastalığın beyindeki dejenerasyon ilerledikten sonra teşhis edilmesi. Genellikle teşhis konduğunda geç de kalınmış oluyor bu yüzden.
Yıllardır çeşitli bilim grupları bu hastalığı, kandaki veya genetik materyaldeki bazı işaretlere bakarak erken teşhis etmeye çalışan testler geliştirmeye çalışıyor. Elde bazı testler var ve bu testlerin güvenirlikleri de giderek artıyor.
Son olarak İsrail’deki İbrani Üniversitesi’nde bir doktora öğrencisi olan Nimrod Madrer’in öncülüğünde, çok sayıda bilim insanının da katıldığı bir kapsamlı çalışma sonrası yeni bir test geliştirildi ve bu test yüzde 86 güvenirlikle Parkinson hastalığını daha hastalığın belirtileri ortaya çıkmadan saptamayı başardı.
Daha önceki en gelişmiş erken teşhis testi bunu yüzde 73 güvenirlikle yapıyordu.
Test, aynen Covid-19 salgını sırasında yapıldığı gibi bir PCR testi aslında. Burundan ve boğazdan alınan sürüntüyle elde edilen genetik materyalde !transfer RNA’ veya ‘tRF’ adı verilen materyale bakılıyor öncelikle. Bu RNA parçası genellikle kendini tekrar eden bir parça ama tekrar sayısının artması Parkinson’un belirtisi kabul ediliyor. Testin baktığı başka bir genetik nokta, ‘mitokondriyal RNA’ adı verilen şey. Mitokondri hücrelerimizde enerji üretme santralı gibi çalışan bir organelimiz. Onu oluşturan RNA’nın bozunması hastalığın gelişmesi anlamına geliyor.
Araştırmacılar bu iki genetik işaretin birbirine oranına bakarak hastalığı daha belirtileri ortaya çıkmadan saptayabildiklerini söylüyorlar. Açıklamaya göre testin güvenirliği yüzde 86.
Test, toplamda 80 Pounda, yani 4 bin lira civarında bir maliyete sahip.
