Son günlerde Avrupa’dan gelen haberler kafaları karıştırdı: market raflarından kalkıyor mu? Özellikle Almanya’da başlayan bu hareket ” sağlıksız mı?” endişesine yol açsa da, durum hiç de öyle değil. Peki, sevilen kahverengi yumurtaların gözden düşmesinin sebebi ne?
YASAK DEĞİL, TERCİH: KARARIN PERDE ARKASI
Haberlerin kaynağı, başta Almanya olmak üzere bazı Avrupalı süpermarket zincirlerinin Ocak 2025’ten itibaren satışını aşamalı olarak durdurma kararı alması. Bu durum Türk medyasında “yasak” olarak yankılansa da, aslında temel nedenler tamamen ekonomik ve çevresel.
Yapılan araştırmalar ve perakendecilerin açıklamaları gösteriyor ki şu tür etkenler var:
Üretim Maliyeti: Kahverengi yumurta yumurtlayan tavuk ırkları (Rhode Island Red gibi), beyaz yumurta yumurtlayanlara (Leghorn gibi) göre daha fazla yem tüketiyor. Bu da doğrudan üretim maliyetini artırıyor.
Çevresel Etki: Daha fazla yem tüketimi, aynı zamanda daha yüksek bir karbon ayak izi anlamına geliyor. Avrupa’daki perakendeciler, sürdürülebilirlik hedefleri ve AB’nin 2030 iklim hedefleri doğrultusunda daha az kaynak tüketen beyaz yumurta üretimine yöneliyor.
SAĞLIK ENDİŞESİ YOK: KAHVERENGİ VE BEYAZ YUMURTA TAMAMEN AYNI!
Bu kararın ardından oluşan “kahverengi yumurtalar sağlıksız” algısı tamamen yanlış. Bilimsel olarak kanıtlanmıştır ki:
Yumurta kabuğunun renginin (kahverengi veya beyaz) besin değeriyle (protein, vitamin, mineral) hiçbir ilgisi yoktur. Renk farkı, sadece tavuğun genetik yapısına bağlı olarak kabukta bulunan pigmentlerden (kahverengide protoporfirin bulunur) kaynaklanır. Bir yumurtanın “doğal” veya “organik” olması, tavuğun yetiştirilme koşulları ve yemiyle ilgilidir, kabuğunun rengiyle değil.
TÜKETİCİ ALGISI VE FİYAT FARKI
Peki neden kahverengi yumurtalar genellikle daha pahalı? Bunun sebebi, kısmen daha yüksek üretim maliyeti, kısmen de tüketicilerdeki “daha doğal/sağlıklı” algısı üzerine kurulan pazarlama stratejileri. Almanya’daki bu yeni adım, aynı zamanda bu algıyı kırarak tüketicileri daha ekonomik ve çevresel açıdan sürdürülebilir olan beyaz yumurtaya yönlendirmeyi de amaçlıyor.
TÜRKİYE’YE ETKİSİ OLUR MU?
Türkiye’de şu an için kahverengi yumurtaların satışını durdurma gibi bir durum söz konusu değil. Hem kahverengi hem de beyaz yumurtalar raflarda yerini koruyor. Ancak, Avrupa’daki bu trendin dolaylı etkileri olabilir:
Özellikle Avrupa’ya ihracat yapan Türk üreticiler, pazar taleplerine uyum sağlamak durumunda kalabilir. Maliyet avantajı nedeniyle Türkiye’deki tüketicilerin de zamanla beyaz yumurtaya daha fazla yönelebileceği öngörülebilir.
