Amerikan Başkanı Donald Trump, iktidardaki 100 gününü tamamladı ve bir Amerikan Başkanı için olabilecek en düşük anket seviyelerine ulaştı. Oysa tam tersi olur, iktidardaki ilk 100 günün sonunda çoğunlukla başkanların anketlerdeki onay seviyeleri yükselirdi.
Amerikan Başkanının onay seviyesini yüzde 40’ın altına düşüren başlıca üç sebep var. Bunların tamamı onun seçim vaatleri aslında.
Birincisi göçmenler konusu. Trump yönetimi sadece yasadışı göçmenlerle mücadele etmiyor, ülkede legal olarak bulunan ama mesela bir protesto gösterisine katılan veya küçük suçlar (trafik suçu vs) işleyen göçmenleri de evlerinde veya sokak ortasında yakalayıp sınırdışı ediyor, bazı hapishanelere koyuyor. İşte Amerikan halkı, buna Cumhuriyetçi Trump seçmenleri de dahil, bu davranışı onaylamıyor.
İkinci konu Trump’ın federal hükümetteki işten çıkarmaları ve çeşitli kurumlara müdahaleleri. Özellikle dünyanın en zengin adamı ünvanlı Elon Musk’ın çeşitli hükümet kurumlarındaki operasyonları büyük tepkiye neden olmuş durumda. Bunlar da geri tepmiş durumda ve Trump’ın politikaları onaylanmıyor.
Üçüncü ve son konu ise Trump’ın en iddialı olduğu ekonomiyle ilgili. Başlattığı ticaret savaşı onay almıyor. Bu savaş nedeniyle durgunluk ve enflasyon tehlikesinin baş göstermesi Trump seçmenlerini ciddi hayal kırıklığına uğratmış durumda.
Başkan Trump 2 Nisan’da “Bugün ülkemizin kurutuluş günü” diyerek dünyadaki bütün ülkelere yüzde 10 gümrük vergisi koydu, bazı ülkelere ve AB gibi ticaret bloklarına daha yüksek vergiler getirdi. Bunların aslan payı ise Çin’e yönelikti. Ardı ardına yaşanan bir inatlaşma sonrası Trump’ın Çin’e yönelik vergileri toplamda yüzde 145’i buldu; yani iki ülke arasında ticaret fiilen durdu. Bu arada Çin de Amerika açısından can yakıcı bazı misillemeler yaptı, hem Amerikan mallarına yüzde 125 vergi koydu hem de başta nadir toprak elementleri olmak üzere bir dizi ürünün ABD’ye satışını yasakladı.
Trump’ın gümrük vergilerine Amerikan bankaları ve piyasaları çok sert tepki gösterince Başkan Çin hariç ülkelere gümrük vergileri ni 90 günlüğüne durdurdu ve bunları müzakere edeceklerini söyledi, 74 ülkenin müzakere etmek için kendilerini aradığını öne sürdü. Ancak bu 74 ülkenin hangileri olduğu belli değil; aradan geçen üç haftayı aşkın sürede Amerika ile hiç kimse gümrük vergisi için müzakere masasına oturmuş değil.
Trump geçen hafta Çin konusunda yumuşama işareti verdi, “Bu yüksek vergi ilanihaye devam etmeyecek, müzakere yapıyoruz” dedi. Çin hükümeti herhangi bir müzakere yapıldığını yalanladı. Trump ısrar etti, “Çin Cumhurbaşkanı Şi beni aradı, güzel bir konuşma geçti” dedi ama Çin bunu da yalanladı.
Pek çok Amerikalı uzmana göre ticaret savaşını Çin kazanacak; çünkü ABD’nin bu savaşta kaybedeceği şey, Çin’in kaybedeceklerinden daha fazla. Nitekim bu savaşta ilk yumuşayan taraf da zaten ABD oldu ama yumuşamasına karşılık bulamıyor. Başkan Trump son olarak cuma günü Roma’ya doğru uçartken AirForce One uçağında gazetecilere “Çin bize bir şeyler vermeli ki vergiler düşsün” dedi. Ama Çin herhangi bir şey verecek gibi durmuyor.
Bu arada Çin interneti bu ticaret savaşının daha ilk gününden beri Amerika ile dalga geçen yapay zeka yardımlı videolar ve diğer “meme”lerle dolup taşıyor. Hele Amerikan Başkan Yardımcısı JD Vance’in bütün Çinlileri “köylü” olarak nitelemesinden sonra gerçek bir patlama yaşandı.
Son ortaya çıkan bir video ise Çin açısından oldukça çarpıcı; çünkü videoda Trump için bir şarkı da yapılmış. Ama bu şarkının müziği bütün Çinliler için çok tanıdık. Çünkü bu beste aslında Çin’in 60’lı yıllarda yaşadığı Kültür Devrimi sırasında ortaya çıkan propaganda marşlarından birinin bestesi. Videoda “Başkan. Mao” yerine mesela “Başkan Trump” deniyor.
