Otoriter yöneticiyi durduracak tek güç piyasa mıdır?
28 Nisan 2025

Amerikan Başkanı Donald Trump, tarihe başkanlıktaki ilk 100 günü en kötü geçen başkan olarak geçecek gibi duruyor.

Aslında çok büyük şans ve imkanla geldi yönetime Trump. Kongrenin iki kanadında da çoğunluğu vardı ama geçmiş başkanların aksine o kendi reform programlarını yasalarla değil Başkanlık Kararnameleriyle yapmayı tercih etti, Kongre’den bir vergi indirimini uzatma yasası dışında yasa geçmedi bu 100 günde.

Başkanlık Kararnameleri’nin en kritikleri ise ya mahkeme duvarlarına çarpıyor ya da piyasa tepkisine.

İşte gümrük vergisi programı. Vergileri yükseltti Trump ve şimdi dünyanın (ama en çok da Çin’in) masaya oturup kendisiyle pazarlığa girmesini istiyor ama masaya kimse gelmiyor. Yeni vergilerin birinci ayı dolmak üzere, daha tek bir müzakere bile yok.

Buna karşılık ülkeden ciddi bir sermaye kaçışı var ve doların dünya çapında güvenilir liman olma özelliği büyük ölçüde aşınmış durumda.

Eğer Trump bu yolda ısrar edecek olursa yaşanacaklar belli: Amerika’da emlak fiyatları düşmeye ve tüketim maddelerinin fiyatları artmaya başlayacak.

Yani Amerikalılar aynı anda hem fakirleşecekler hem de hayat pahalılığı yükselecek.

Trump’ın cezalandırmak istediği Çin’in böyle dertleri yok. İşsizlik de olsa, ekonomik durgunluk da olsa Çin’de siyasi istikrar bundan etkilenmez ama Trump için aynı şey geçerli değil. İşsizlik, hayat pahalılığı ve en önemlisi emlak piyasasından yabancıların çekilmesiyle doğacak fiyat düşüşleri Trump’ı alaşağı eder.

Geleceğin otoriter yöneticileri herhalde bu yaşananlardan ders çıkarıyor; piyasa dostu otoriterlik ve popülizm yolları düşünüyorlar şu sıralar.

ÇOK OKUNANLAR