21 Nisan Pazartesi günü Papa Francesco’nun hayatını kaybetmesinin ardından 16. yüzyılda yaşamış Fransız astrolog Nostradamus ile ilgili internet aramalarında artış oldu. Nostradamus’un kehanetleri büyük dünya olayları sırasında ilk kez merak edilmiyor. Günümüzde bu kahine neden hâlâ ilgi var?
Nostradamus olarak bilinen Michel de Notredame, veba hastalarını tedavi eden Fransız bir hekimdi.
Aynı zamanda 1555 yılında yayınlanan Les Prophéties’i (Kehanetler) yazan amatör bir astrologdu.
Bu kitapta 942 dörtlük yer alır. Nostradamus, bu dörtlüklerin genellikle felaket olaylarıyla ilgili olarak gelecekten haber verdiğini iddia etti.
Sıklıkla muğlak ve bağlamdan yoksun olarak tanımlanan bu dörtlüklerden biri, geçen hafta bazı sosyal medya paylaşımları ve internet bloglarında Papa Francesco’nun ölümüyle ilişkilendirildi. Bu dörtlüğün “çok yaşlı bir Papa’nın ölümüne” atıfta bulunduğu iddia edildi.
Ancak 1555’ten bu yana onlarca Papa öldü, neredeyse tamamı ileri yaştaydı, dolayısıyla bunun neden Papa Francesco ile ilgili olduğu açık değil.
Astroloji, yıldızların dünya üzerindeki olayları etkileyebileceğini iddia ediyor ancak bilimsel olarak desteklenmiyor.
16. yüzyılda popülerliği zirveye ulaştı. Her yerde astroloji dükkanları açıldı ve astrologlar kariyerden ilişkilere ya da sağlığa, her konuda tavsiyelerde bulundu.
Bunların arasında popüler bir astroloji dükkanı işleten, zenginler için burçları yorumlayan Nostradamus da vardı.
Ancak, o dönemde akademik bir disiplin olan astroloji konusunda hiçbir zaman resmi bir eğitim almadı ve bazı çağdaşları onu bir şarlatan olarak gördü.
Buna rağmen, kısa şifreli yazıları o dönemde halk arasında büyük ilgi gördü ve en çok satanlar arasına girdi.
16. yüzyıl çoğu Avrupalı için sefalet dolu bir dönemdi; savaşlar ve kıtlıkla karşı karşıyaydılar. Veba da şehirleri kırıp geçiriyordu.
Böyle bir kaosun ortasında Nostradamus’un kehanetleri hem bir uyarı hem de bir rahatlama sunuyordu.
Oxford Üniversitesi’nden bilim ve din tarihçisi olan Dr. Michelle Pfeffer, “Kolektif kaygı yüksekti” diyor.
“Bu gibi büyük belirsizlik zamanlarında insanlar cevaplar arar, rehberlik ister ve daha büyük bir planın işleyişte olduğuna inanmak ister.”
Günümüzde burçlara yönelen insanlar gibi, o dönemde Nostradamus’un takipçileri de onun çalışmalarında çalkantılı bir dünyayı anlamlandırmanın ve değişimin yaklaştığını hissetmenin bir yolunu buldular.
Yüzlerce yıl sonra takipçileri, Nostradamus’un iki dünya savaşı, Hiroşima ve Nagasaki’ye nükleer bomba atılması, Hitler’in yükselişi ve Covid-19’un patlak vermesi gibi birçok tarihi olayı öngördüğünü iddia ettiler.
Rhode Island Üniversitesi’nde Orta Çağ tarihi profesörü olan Joëlle Rollo-Koster, Nostradamus’un kehanetlerinin “her koşula uyabilecek son derece belirsiz ifadelerle” yazıldığını söylüyor.
“Yeterince belirsiz ve muğlak olduğunuzda, herkes bir anlam bulabilir.”
Buna rağmen, ismi ve kehanetleri halkın zihninde kalıcı bir yer edindi.
Nostradamus’un yazılarını yorumlayan kitaplar çok satıldı. Sadece İngilizce’de 100’den fazla kitap bulunuyor.
Kehanetlerini küresel olaylarla eşleştirerek yorumlayan yeni yayınlar, 20. yüzyılda halkın zihnindeki yerini sağlamlaştırmasına yardımcı oldu.
Kehanetlerinin çoğu zamansız, sadece birkaçı belirli tarihler içeriyor.
Nostradamus’un kitapları, 11 Eylül saldırılarının ardından kehanetlerini saldırılarla ilişkilendiren takipçileri sayesinde en çok satanlar listelerinde üst sıralara yükseldi.
New York Times gazetesi, saldırıların ardından Nostradamus’tan farklı pasajların parçalarını ve ona ait olmayan cümleleri birleştirerek, olacakları önceden bilmiş gibi yansıtan bir e-postanın yayıldığını bildirdi.
Metin şu sözleri içeriyordu: “Yangın büyük yeni şehre yaklaşıyor/ York şehrinde büyük bir çöküş olacak.”
Takipçilerinin onun öngördüğünü iddia ettiği diğer olaylar arasında Apollo’nun Ay’a inişi, Challenger uzay mekiği kazası ve hatta Kraliçe 2. Elizabeth’in ölümü yer alıyor.
Bugün muhtemelen çoğu insan orijinal metinleri araştırmıyor, ona internette veya sosyal medyadaki yazılarda rastlıyor.
Papalıkla ilgili diğer kehanetler de yine internette yeniden yayılmaya başladı.
Aziz Malachy’ye atfedilen papalara ilişkin kehanet, bazıları tarafından Papa Francesco’nun gelmiş geçmiş son papa olabileceği şeklinde yorumlandı.
Akademisyenler metnin gerçek kökenini sorguluyor ve siyasi nedenlerle oluşturulduğunu söylüyorlar.
Miami Üniversitesi’nde siyaset bilimi profesörü Joseph Uscinski, “Kehanet ilginç ve büyüleyicidir ve bazı insanlar ana akımın dışında kalan bu tür fikirlere meyillidir. Bu bizim kim olduğumuzun bir parçası” diyor.
“Bazen eğlence insanları inançlara yönlendirir, bazen de sadece rahatlatıcı fikirleri benimserler.”
Uzmanlar, belirsizliğin hakim olduğu bir çağda Nostradamus’un ve diğer kehanetlerin popülerliğini korumasının şaşırtıcı olmadığını söylüyor.
“Sıkıntılı zamanlarda astroloji ve kehanetin muazzam bir çekiciliği vardır” diyor Dr. Pfeffer.
“İnsanlar belirsizlikle başa çıkmakta her zaman iyi değildir ve astrologlar ve peygamberler tarih boyunca değer görmüştür. Çünkü insanlara zor kararlar vermelerinde yardımcı olabilirler. Aynı zamanda daha büyük bir plan olduğunu öne sürerek insanları rahatlatabilirler.”
