Avustralya’daki genel seçimlerde İşçi Partisi lideri Anthony Albanese, ezici bir çoğunlukla yeniden başbakan seçildi.

BBC’nin haberine göre Albanese’nin merkez sol hükümeti, ana muhalefetteki Liberal-Ulusal Koalisyon’u (LNP) ülke çapında ağır bir yenilgiye uğramasının ardından meclisteki çoğunluğunu önemli ölçüde artırdı.

Albanese, “Bugün Avustralya halkı Avustralya değerleri için oy verdi: Herkes için adalet, istek ve fırsat için; zorluklarda cesaret ve ihtiyacı olanlara nezaket gösterme gücü için” dedi.

Kendi koltuğunu 24 yıl sonra kaybeden LNP lideri Peter Dutton, partisinin kaybının “tüm sorumluluğunu” kabul ettiğini ve milletvekillerinden özür dilediğini söyledi.

Sonucun ardından İngiltere Başbakanı Keir Starmer ve ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Avustralya ile ikili ilişkilerini derinleştirmeyi dört gözle beklediklerini açıkladı.

Başta sağlık hizmetleri ve barınma olmak üzere hayat pahalılığına ilişkin kaygılar beş haftalık seçim kampanyasına damgasını vururken, ABD Başkanı Donald Trump’la nasıl başa çıkılacağı konusu ve uluslararası ilişkiler de diğer önemli başlıklardı.

Birçok kişi tarafından Avustralya’nın Trump’ı olarak görülen Dutton göç, kamu sektörü kesintileri ve Çin’e ilişkin politikaları nedeniyle Trump yönetimiyle karşılaştırılmaktan kurtulmaya çalışsa da seçmenler nezdinde kötü bir izlenim bıraktı.

İşçi Partisi, Avustralya’da ikinci kez üst üste göreve gelen bir hükümet için nadir görülen bir başarıya imza atarak ülke genelinde oylarını artırdı ve Albanese 20 yılı aşkın bir süredir arka arkaya seçim kazanan ilk başbakan oldu.

Partinin başarısı, 2022’deki son seçimin en dikkat seçici sonucu olan seçmenlerin iki büyük partiyi terk etme eğilimini de yumuşattı.

Resmi sonuçlar henüz açıklanmasa da Avustralya Yayın Kurumu (ABC) tarafından yapılan hesaplamalara göre İşçi Partisi 86, LNC yaklaşık 40 ve Yeşiller Partisi de bir ya da iki sandalyeyle seçimleri tamamlama yolunda ilerliyor.

Diğer küçük partiler ve bağımsızlar dokuz sandalyede önde.

Bu sonuçlar, İşçi Partisi’nin sandalye sayısında dokuz kişilik bir artış ve Yeşiller için önemli bir destek kaybı anlamına geliyor.

Anketlerde gerideydi

Üç yıl süren küresel ekonomik sancılar, gergin ulusal tartışmalar ve artan hükümet memnuniyetsizliğinin ardından yapılan anketler, yıl başında Albanese’in popülaritesini rekor düşük seviyelerde gösteriyordu.

Başbakan Albanese bu sonuçla beş ayda büyük bir geri dönüşe imza atmayı başardı.

Albanese Cumartesi gecesi yaptığı zafer konuşmasında göç, iklim değişikliği ve enerji gibi seçimin kilit konularından bazılarına değindi.

Sağlık hizmetlerini, en önemlisi de pratisyen hekim randevularını daha uygun fiyatlı hale getirme, ev satın almayı daha fazla Avustralyalı için ulaşılabilir kılma, iklim değişikliğini ele alma ve çevreyi korumak için daha fazlasını yapma vaatlerini yineledi.

Özellikle de yerli halklar için uzlaşmayı ilerletme sözü verdi:

“Yerli ve yerli olmayan Avustralyalılar arasındaki uçurumu kapattığımızda daha güçlü bir ulus olacağız.”

Bu, Albanese’nin görev süresinin en önemli anı olan, Aborijin ve Torres Boğazı Adalılarının anayasada tanınmasını ve aynı zamanda onlar için bir parlamento danışma organı kurulmasını amaçlayan Ekim 2023’teki başarısız referanduma üstü kapalı bir göndermeydi.

Avustralya kendi yerli halkıyla hiçbir zaman bir anlaşma imzalamamış olan tek İngiliz Milletler Topluluğu ülkesi olmaya devam ediyor.

Bu referandum Albanese’nin en belirleyici politikalarından biri ve en çarpıcı gerilemesiydi – aylarca süren kutuplaştırıcı ulusal tartışmaların ardından ezici bir çoğunlukla reddedildi.

Yerli Avustralyalılar ise BBC’ye, o zamandan beri politika yapıcılar tarafından unutulduklarını hissettiklerini söylüyorlar.

Başbakan ayrıca görevi boyunca İsrail-Gazze savaşı konusunda orta yolu bulmakta zorlandı, konut krizinin ortasında milyonlarca dolarlık bir sahil evi satın alarak dikkatleri üzerine çekti ve dünyadaki diğer liderler gibi zorlu ekonomik koşullarla boğuştu.

Muhalefetin hataları

Anket sonuçlarında düşüş yaşayan Albanese, seçimlere girerken genel olarak zayıf görülüyordu ve zor durumdaki seçmenlerin tek bir dönemden sonra hükümetleri düşürdüğü küresel bir eğilimi açıklayan bir terim olan “görevde kalma lanetinin” bir sonraki kurbanı olmaya hazırlanıyordu.

Öte yandan ana muhalefet lideri Dutton, büyük bir siyasi geri dönüş yazıyor gibi görünüyordu: Partisini 70 yılın en kötü mağlubiyetinden tek bir dönemde yeniden göreve getirmenin eşiğindeydi.

Avustralya Ulusal Üniversitesi Emeritus Profesörü John Warhurst’un da dediği gibi: “Dutton kampanyaya önde girdi. Kaybetmesinin sorumluluğu da kendisine ait.”

Bunun yerine Dutton kendi seçim bölgesindeki koltuğunu İşçi Partisi adayı Ali France’a kaybetti.

Brisbane’deki destekçilerine “Bu ülkeyi seviyorum ve bunun için çok mücadele ettim” diyerek yenilgiyi kabul etti:

“Bu seçimde rakiplerimiz tarafından tanımlandık – ki bu bizim kim olduğumuzun gerçek bir hikayesi değil.

“Ancak buradan yeniden inşa sürecine başlayacağız. Bunu yapacağız çünkü değerlerimizi biliyoruz, inançlarımızı biliyoruz ve her zaman onlara bağlı kalacağız.”

Kampanyası, kafa karışıklığına neden olan bir dizi politika geri dönüşü, hayat pahalılığı gibi önemli konularda garip hatalar ve belki de en unutulmazı, bir Avustralya futbolu topunu yanlışlıkla bir kameramanın kafasına fırlatması da dahil olmak üzere, kolayca yapılan hatalarla gölgelendi.

Analistlere göre hükümetin stratejisi cesur ve ikna edici politikalar geliştirmek yerine seçmenlerin Dutton ve partisini değerlendirmesine izin vermekti.

İşçi Partisi’ni bekleyen kararlar

LNP yaralarını sarmaya ve bir sonraki liderini seçmeye yönelirken, bir kez daha yönünü gözden geçirmek zorunda kalacak.

Geçen seçimlerde analistler ve partinin kendi milletvekillerinden bazıları partinin daha sağa kaymasına karşı uyarıda bulundu.

Pek çok kişi tarafından muhafazakar, sert ve kutuplaştırıcı bir adam olarak görülen Dutton’ın, özellikle de büyük ölçüde kaybettikleri ılımlı bölgelerde desteği yeniden inşa etmek için doğru kişi olup olmadığı sorgulanıyor.

Son günlerinde kültür savaşına ve bazılarının “Trumpvari” dediği politikalara giren bir kampanyanın ardından, LNP bu soruları tekrar sormak zorunda kalacak – ve eğer rekabetçi olmak istiyorlarsa, belki de farklı cevaplar bulacaklar.

Eski LNP’li stratejist Tony Barry ABC’ye verdiği demeçte, “Ciddi bir gözden geçirme yapmalıyız… Kendimizi seçimi kazanmaktan sadece birkaç taktiksel hamle uzakta olduğumuz konusunda kandırıyoruz” dedi.

Öte yandan İşçi Partisi’nin, Avustralya’nın kendilerine verdiği geniş yetkiyle ne yapmak istediğine karar vermesi gerekecek.