Bundan sadece beş ay öncesine kadar kanlı bir iç savaşın pençesinde olan Suriye’de, rejim değiştikten sonra çok hızlı gelişmeler yaşanıyor. Suriye’nin eski İslamcı yeni yönetimi, bu beş ayda uluslararası meşruiyet elde etme yönünde en önemli aşamalardan birini son iki gün içinde geçti. 

Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Donald Trump, yakın zaman önceye kadar ülkesinin başına milyonlarca dolar ödül koyarak aradığı Ahmet Şara ile yüz yüze görüştü, görüşme sonrasında da ona övgüler yağdırdı. Türkiye ve Suudi Arabistan’ın büyük desteği ve garantiler vermesi sonrası Amerika’nın Suriye’ye yaptırımlarını kaldıracak olması, bu ülkenin dünya ve Batı sistemine ekonomik olarak entegre olmasını ve yeniden yapılanmasını kolaylaştıracak. Suriye’de büyük sevin.ç gösterileri var. Ahmet Şara Erdoğan ve Prens Muhammed’e teşekkür etti.

Amerikan Başkanı Suriye’ye yaptırımların kaldırılacağını söyledi ama bu o kadar kolay değil; çünkü bu ülkeye yönelik yaptırımlarım bazıları için Kongre’den kararlar çıkması gerekecek ve bu da zaman alacak.

Ancak yaptırımlar kalktığında Suriye dış yardım ve dünya Bankası kredilerini kabul edebilir hale gelecek. Bu da Türkiye iş dünyasına Suriye’de gidip çalışmak için çok büyük fırsatlar yaratacak.

Yaptırımlar en büyük engel

14 yıllık kanlı ve yıkıcı bir iç savaştan bundan sadece 5 ay önce çıkan Suriye’de yeni yönetimin en büyük sorunlarından biri ülke içinde güvenliği ve istikrarı korurken ekonomiyi yeniden başlatmak ve ülkeyi yeni baştan kurmak.

Bütün bunlar için de Suriye’nin dış yardıma ihtiyacı var ve bu yardımı vaat eden çok sayıda ülke de bulunuyor. Ama sorun, bu ülkenin bankacılık ve finans kesiminin dünyayla bağının olmaması. Bu bağım kurulmasına ABD ve Avrupa Birliği’nin geçmişte Esad yönetimine karşı getirdiği yaptırımlar engel oluyor.

Suriye’de yönetime gelen ağırlıklı grubun 14 yıllık savaştan galip çıkan radikal islamcı silahlı gruplar olması da, Batının bu yeni yönetimi şüpheyle karşılamasına neden oluyordu.

Suriye’nin iki garantörü: Türkiye ve Suudi Arabistan

İşte bu aşamada Türkiye ve Suudi Arabistan devreye girdi. Suudi Arabistan yanına Birleşik Arap Emirlikleri’ni, Türkiye ise Katar’ı aldı ve bir anlamda yeni Suriye yönetiminin “garantörü” oldular, yeni Suriye yönetiminin hem ülkede İran etkisini ortadan kaldırmasına hem de bütün etnik ve dini grupların yan yana yaşayabileceği bir özgürlük ortamının kurulmasına teşvik edici oldular.

Suriye ile ilgili ilk yumuşama Avrupa ülkelerinden ve AB’den geldi. Avrupa Birliği bazı yaptırımları hafifletirken Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron Suriye’de yeni yönetimin meşruiyetini kabul eden ilk Batılı lider oldu. Onu Almanya ve İngiltere takip etti.

Trump’la yüz yüze

Şimdi Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Salman’ın devreye girmesiyle Amerikan Başkanı Donald Trump da Ahmet Şara’nın meşruiyetini kabul eden liderler arasına katıldı.

Trump, dün sabah Suudi Arabistan’da Prens Muhammed’in aracılığıyla Ahmet Şara ile bir araya geldi. Bu üçlü toplantıya Cumhurbaşkanı Erdoğan da telefon bağlantısıyla katıldı ve Suriye için dörtlü bir görüşme yapıldı.

Trump’ın beş talebi

Amerikan Başkanı bu görüşmede Suriye liderinden beş konuda garanti istedi:

1. İsrail ile İbrahim Anlaşmaları’nı imzalayın

2. Tüm yabancı teröristlere Suriye’yi terk etmelerini söyleyin

3. Filistinli teröristleri sınır dışı edin

4. ABD’nin IŞİD’in yeniden canlanmasını önlemesine yardımcı olun

5. Kuzeydoğu Suriye’deki IŞİD gözaltı merkezlerinin sorumluluğunu üstlenin

Şara da bu garantilerin tamamını verdi. Türkiye ve Suudi Arabistan da destek oldu.

Başkan Trump, Suudi Arabistan’dan ayrılıp Katar’ın başkenti Doha’ya doğru uçarken gazetecilere Şara için “Harika… çok iyi, genç ve çekici bir adam. Sağlam bir adam, güçlü bir geçmişe sahip. Bir savaşçı. Suriye’yi bir arada tutmak için gerçek bir şansa sahip” dedi. Başkan, Suriye’nin Abraham Anlaşmalarına katılıp katılmayacağıyla ilgili soruya da, “Evet, ama bence kendilerini düzeltmeleri gerekiyor. Ona, düzeldiğinde katılmanı umuyorum dedim ve o da evet dedi. Ama acele etmemeleri için çok çalışmaları gerekiyor” cevabını verdi.

Şara’dan Erdoğan’a teşekkür

Suriye’nin geçici Cumhurbaşkanı Ahmet Şara dün gece televizyondan Suriyelilere seslendi ve ülkesine destek olan Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed’e teşekkür etti.

Şara, “Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı ziyaret ettim. 14 yıldır halkımızın yanında duran, devlet olarak büyük bir yükü omuzlayan bir lider. Milyonlarca Suriyeliyi misafir etti. Kendisinde sevgiyi, dostluğu ve Suriye’nin yeniden ayağa kalkması için tam bir kararlılık gördüm” ifadelerini kullandı.

Yeni dönemde Suriye’nin yatırım ortamını güçlendirmeyi ve dış müdahalelere karşı ulusal birlik temelinde ilerlemeyi hedeflediklerini vurgulayan Şara, “Bu bağlamda Suriye, yatırım ortamını güçlendirme, ekonomik mevzuatı geliştirme, yerli ve yabancı sermayeyi yeniden yapılandırma ve kalkınma süreçlerini etkin kılacak tüm kolaylıkları sağlama taahhüdünü yineler. Yurt içindeki ve dışındaki tüm Suriyeli yatırımcıları, Arap kardeşlerimizi, Türk dostlarımızı ve dünyanın dört bir yanındaki dostları çeşitli sektörlerdeki fırsatlardan yararlanmaya davet ediyoruz” şeklinde konuştu.

Suriye’ye destek veren ülke ve liderlerine teşekkür eden Şara, şunları kaydetti:

“Suriye size söz veriyor. Bu topraklar barış ve ortak çalışmanın yurdu olacak. İyilikle uzanan her ele vefa gösterecek. Artık Suriye, nüfuz çatışmalarının sahası olmayacak. Dış müdahalelerin hedefi haline gelmeyecek. Suriye’nin bölünmesine izin verilmeyecek. Eski rejimin bölücü anlatılarına geçit verilmeyecek. Suriye, tüm Suriyelilerindir. Suriye, tüm inanç ve etnik gruplardan halkındır. Bu mübarek topraklarda yaşayan herkesindir.”

Şara’nın konuşmasının ardından İdlib, Humus, Şam, Hama ve Lazkiye’de halk, destek gösterileri yaptı.