Avrupa’nın dört ülkesinde dün seçim vardı. Portekiz’de genel seçimi iktidardaki sağ ittifak oylarını artırarak kazandı. Romanya’da yeniden yapılan Cumhurbaşkanlığı seçiminde Avrupa yanlısı aday kazandı. Polonya’da cumhurbaşkanlığı seçimi, Hırvatistan’da yerel seçimler yapıldı.
Yaklaşık 3,5 milyon kayıtlı seçmenin bulunduğu Hırvatistan’daki seçimlerde 31 binden fazla aday yarıştı, 428 belediye, 127 büyükşehir belediyesi ve 21 kantonun yeni yöneticileri belirlenecek.
Hırvatistan Merkez Seçim Kurulunun (DIP) resmi olmayan ilk sonuçları gece yarısından önce açıklaması bekleniyor.
AB üyesi Hırvatistan’da son yerel seçim 2021’de yapılmıştı.
Portekiz’de sağ ittifak kazandı ama yine azınlık
Portekiz’de yapılan erken genel seçimin resmi olmayan sonuçlarına göre mevcut durumda azınlık hükümeti ile iktidarda olan iki sağ partinin ittifakından oluşan Demokratik İttifak (AD) birinci parti çıktı.
İçişleri Bakanlığının yüzde 98’i açılan sandıklara göre verdiği sonuçlarda AD, 14 ay önce yapılan son seçimlere kıyasla yüzde 28,85 olan oy oranını yüzde 32’ye kadar çıkardı.
Portekiz’de 230 sandalyeli Meclis’te tek başına iktidara gelecek çoğunluğu (116) yakalayamayan AD’nin son seçimlerde 80 olan milletvekili sayısını 90’ın üzerine çıkarması bekleniyor.
Sosyal Demokrat Parti (PSD) ve Hristiyan Demokratların (PP-CDS) ittifakından oluşan AD’ye liderlik eden, PSD’nin Genel Başkanı ve görevdeki Başbakan Luis Montenegro’nun gelecek günlerde Cumhurbaşkanı Marcelo Rebelo de Sousa’dan hükümeti kurma görevini alması ve ilk seçenek olarak yine bir azınlık hükümeti kurmayı denemesi öngörülüyor.
Montenegro’nun aile şirketiyle bağlantılı yolsuzluk iddialarından Meclis’te 11 Mart’ta güvenoyu alamayan hükümetin düşmesiyle erken seçime gidilirken, Portekizlilerin buna rağmen sağcı lidere desteğini artırdığı görüldü.
Sol çöktü, aşırı sağ yükseldi
Portekiz’deki seçimlerin öne çıkan diğer başlıkları ise sol görüşlü Sosyalist Parti’nin (PS) düşüşe devam etmesi ve PS’ye çok yakın oy oranı alarak, iktidar alternatifleri arasına girmeye başlayan aşırı sağcı Chega’nın yükselişini sürdürmesi oldu.
Ülkede 2015-2022 arasında iktidarda olan, son 1,5 yıldır Pedro Nuno Santos’un liderliğini yaptığı PS, büyük bir çöküş yaşadı.
PS’nin son seçimlerde yüzde 28 oy oranı yüzde 23’e gerilerken, 78 olan milletvekili sayısı da 50-55 aralığına kadar düştü.
Şu anda Avrupa Birliği Konseyi Başkanı olan Antonio Costa’nın liderliği zamanında PS, 2022’deki seçimlerde 120 milletvekili çıkarmıştı.
Aşırı sağcı Chega lideri Ventura: “Chega, Portekiz’de 50 yıllık iki partili sistemi öldürdü”
Portekiz’de 48 yıl süren diktatörlük döneminin sona erdiği 25 Nisan 1974’teki Karanfil Devrimi’nin ardından ülke demokrasi tarihinde ilk kez, aşırı sağcı bir siyasi parti ülkeyi yönetmeye aday bir siyasi güç haline geldi.
Sadece 6 yıllık bir siyasi geçmişi olan Chega, 2024’te büyük bir yükselişe geçerek yüzde 18’e çıkardığı oy oranını bu seçimlerde daha da artırdı.
Chega, yüzde 22-23 aralığında oy alırken, teknik eşitlik yakaladığı PS’ye çok yakın oranda yer aldı.
“Sistemi değiştirdik. Chega bugün Portekiz’de 50 yıllık iki partili sistemi öldürdü. Tarihi zafer elde ettik.” diyen aşırı sağcı Chega’nın lideri Andre Ventura, Portekiz’de “istikrarlı ve saygın bir hükümet için mücadele edeceğini” söyledi.
Chega ile PS arasındaki milletvekili sayısının birbirine çok yakın çıkması beklenirken, yurt dışından gelen oylar da dikkate alındığında PS’nin Chega’dan 1-2 daha fazla milletvekili çıkarma olasılığı halen bulunuyor.
Romanya’da cumhurbaşkanı seçimi bu tura kaldı
Romanya’da cumhurbaşkanı seçiminin ikinci turunu Avrupa yanlısı bağımsız aday ve Bükreş Belediye Başkanı Nicuşor Dan kazandı.
Seçimin 4 Mayıs’ta düzenlenen ilk turunda hiçbir adayın yüzde 50’nin üzerinde oy alamaması nedeniyle bugün gerçekleştirilen ikinci turda, merkez partilerin desteğine sahip bağımsız aday Dan ile aşırı sağcı Rumenlerin Birlik İttifakı (AUR) adayı George Simion yarıştı.
Romanya Merkez Seçim Bürosunca (BEC) açıklanan ve kesin olmayan sonuçlara göre, Dan oyların yüzde 54,3‘ünü alırken rakibi Simion ise yüzde 45,7’de kaldı.
Yaklaşık 18 milyon seçmenin bulunduğu Romanya’da, 11 milyondan fazla seçmen oy kullandı.
İlk turda, Simion yüzde 41, Dan ise yüzde 21 oy almıştı.
Romanya’nın yeni cumhurbaşkanı DanBükreş Belediye Başkanı olarak 2020’den bu yana görev yapan 55 yaşındaki Dan, cumhurbaşkanı seçimine bağımsız aday olarak katıldı.
Yolsuzlukla mücadele ve şeffaflık konularına odaklanan Dan, çevrenin korunması ve kentsel gelişime ilişkin çalışmalara odaklanacağını belirtti.
Dan, seçim kampanyasını da Avrupa ve NATO yanlısı bir tutumla yürüttü.
Bu arada, Romanya’da 24 Kasım 2024’te yapılan cumhurbaşkanı seçiminin ilk turu, yapılan itirazlar sonucu iptal edilmiş, Anayasa Mahkemesi seçimlerin yeniden yapılmasına hükmetmişti. İlk tur, 4 Mayıs’ta yinelenmişti.
Polonya yeni cumhurbaşkanını seçiyor
Polonya’da Başbakan Donald Tusk hükümeti ile muhalefet arasında, özellikle Avrupa Birliği (AB) ilişkileri, yargı reformları, kürtaj yasaları ve Rusya-Ukrayna Savaşı gibi konularda yaşanan çekişmelerin gölgesinde geçen seçimin ilk turu için sandıklar açıldı.
Seçmenler ülkeyi beş yıl temsil edecek yeni cumhurbaşkanının belirleneceği seçiminin ilk turu için sandıklara gitti.
Seçimlerin ülkenin AB ile ilişkilerinden iç politikalar, yargı reformları ve sosyal politikalara kadar pek çok konuda belirleyici olacağı değerlendiriliyor.
Polonya’da yaklaşık 29 milyon kayıtlı seçmen var.
Anketlere göre seçimin iktidarın adayı ve aynı zamanda Varşova Belediye Başkanı Rafal Trzaskowski ile muhalefetin adayı tarihçi Karol Nawrocki arasında geçmesi öngörülüyordu.
Yerel saatle 07.00’de başlayan oy verme işlemi 21.00’de sona erecek, resmi olmayan ilk sonuçlarının bu gece açıklanması bekleniyor.
İlk turda adaylardan hiçbirinin yüzde 50 barajını geçememesi durumunda en çok oy alan iki isim, 1 Haziran’da yapılacak ikinci turda yarışacak.
