Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ABD Başkanı Donald Trump ve Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ile birlikte Suriye’nin geçiş dönemi Devlet Başkanı Ahmed Şara ile Riyad’da yaptığı görüşme Ankara-Washington hattında Suriye konusunda yeni bir iş birliğinin başlamasına yol açtı.
Washington’da bugün yapılacak Türkiye-ABD Suriye Çalışma Grubu, IŞİD ile mücadele kapsamında cezaevleri ve kampların durumu, uygulanan yaptırımların kaldırılması gibi önemli konularda atılacak somut adımları ele alacak.
Dışişleri Bakanlığı kaynaklarının verdiği bilgiye göre Türkiye-ABD Suriye Çalışma Grubu toplantısı 20 Mayıs’ta Washington’da.
Toplantıda Türkiye’yi Dışişleri Bakan Yardımcısı Nuh Yılmaz başkanlığında bir heyet temsil ediyor. ABD heyetinin başkanı ise Dışişleri Bakan Yardımcısı Christopher Landau.
İki dışişleri bakan yardımcısının eş başkanlığındaki toplantılar hem zamanlama hem de içerik açısından Türkiye-ABD arasında yeni bir iş birliği sürecini göstermesi açısından önem taşıyor.
Suriye konusunda en üst düzeyli kapsamlı görüş alışverişinin Cumhurbaşkanı Erdoğan ile ABD Başkanı Trump arasında 5 Mayıs’ta yapılan telefon görüşmesinde ele alındığı biliniyor.
Bu görüşmenin ardından İletişim Başkanlığı’ndan yapılan açıklamada Erdoğan’ın Trump’a Suriye’ye uygulanan yaptırımların kaldırılması çağrısında bulunduğu kamuoyuna duyuruldu.
İki liderin bu görüşmesinin ardından Washington’dan gelen haberler Beyaz Saray’ın yaptırımların kaldırılmasına sıcak baktığını gösterdi.
Trump 13 Mayıs’ta Suudi Arabistan’da yaptığı açıklamayla Suriye’ye yaptırımların kaldırılmasına karar verdiğini, bu süreçte Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ile yaptığı görüşmelerin etkili olduğunu söyledi.
Ancak asıl sürpriz Trump’ın 14 Mayıs günü bulunduğu Riyad’da Suriye’nin geçiş dönemi Devlet Başkanı Ahmed Şara ile görüşmesi oldu. Trump ve Prens Selman’ın yanı sıra Cumhurbaşkanı Erdoğan da toplantıya telekonferans yoluyla katıldı.
Riyad toplantısından bir gün sonra ise ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Suriye Dışişleri Bakanı Esad Hasan Şeybani ile Antalya’da üçlü bir toplantı daha gerçekleştirdiler.
Antalya’daki buluşma Trump-Şara arasında yapılan toplantıda ele alınan konuların daha ileri götürülmesi ve bu ilişkinin ilerlemesi sürecinde Türkiye’nin oynayacağı rolün belirlenmesi açısından önemli oldu.
Washington’da bugünkü toplantının belirlenen öncelikli konular üzerinde bundan sonraki dönemde atılacak adımların ve uygulama takviminin somutlanmasına odaklanacağı kaydedildi.
Hangi alanlar öncelikli?
Türk dışişleri kaynaklarının verdiği bilgiye göre Türkiye ve ABD heyetleri Suriye politikalarındaki önceliklerin üzerinde duracak, özellikle güvenlik ve istikrarın sağlanması konusunda iş birliği olanaklarını ele alacaklar.
IŞİD ile mücadelenin Ankara-Washington hattında yapılan her toplantıda ele alındığı gibi bu görüşmede de gündeme geleceği özellikle Türkiye’nin yeni Suriye yönetimine bu konuda verdiği desteğin değerlendirileceği kaynakların verdiği bilgiler arasında yer alıyor.
Bu konu özellikle ABD Başkanı Trump’ın Şara ile yaptığı görüşmede ABD’nin Suriye’den beklentileri arasında yer alması nedeniyle daha önem kazandı.
Beyaz Saray’dan Trump-Şara görüşmesi sonrasında yapılan açıklamada, Washington’un Şam’dan IŞİD ile mücadele, yabancı teröristlerin ülkeden gönderilmesi ve IŞİD üyelerinin tutulduğu kampların kontrolünü alması beklentisinde olduğu bildirilmişti.
Üç dışişleri bakanının Antalya toplantısında da bu konunun ayrıntılı ele alındığı kaydediliyor.
Washington’daki toplantıda da Suriye’deki kamplar konusunda iş birliğinin ele alınacağı Dışişleri kaynaklarınca ifade edildi.
Yaklaşık 10 bin IŞİD üyesinin tutulduğu cezaevleri ile bunların yaklaşık 50 bin kadar aile üyelerinin tutulduğu kampları mevcut durumda ana omurgasını Halk Savunma Birlikleri’nin (YPG) oluşturduğu Suriye Demokratik Güçleri (SDG) kontrol ediyor.
SDG ABD liderliğindeki IŞİD ile mücadele koalisyonu ile ortaklık yapıyor. Türkiye, YPG’yi “terör örgütü” olarak görüyor.
ABD askerlerinin çekilmesi gündemde mi?
ABD Başkanı Trump’ın Suriye lideri Şara’dan IŞİD kamplarının denetimini devralması çağrısında bulunması, Ankara’da Amerikan askerlerinin bu ülkeden çekileceğine ilişkin görüşün güçlenmesine neden oldu.
Dışişleri Bakanlığı kaynakları Washington’da yapılacak toplantıda “ABD tarafının Suriye’deki askeri birliklerinin konsolidasyonuna ilişkin yürütülen süreç hakkında bilgi vermesi beklentisinde” olduklarını kaydetti.
ABD’nin Suriye’de yaklaşık bin 400 kadar askeri olduğu biliniyor.
Trump’ın Suriye’deki birliklerin çekilmesinden yana olduğu ancak IŞİD ile mücadelenin sekteye uğramaması konusunda da hassas olduğu kaydediliyor.
Türkiye, ABD’nin YPG ile iş birliğini sonlandırması ve sonunda bölgeden çekilmesi sürecini kolaylaştırmak amacıyla Suriye, Ürdün, Irak ve Lübnan ile ortak bir mekanizma geliştirmeye çalışıyor.
Bu ülkelerin yakında Suriye topraklarında ortak operasyon merkezi kurması beklentiler arasında.
Suriye’ye uygulanan yaptırımlar ne zaman kalkacak?
Washington’daki görüşmelerde gündeme gelecek diğer önemli bir konu, ABD tarafından uygulanan yaptırımların kaldırılması süreci olacak.
İki ülke diplomatlarının yaptırımların kaldırılması süreci ve takvimini ele alacakları kaydediliyor.
Türkiye, uzun süredir hem ABD hem de Avrupa Birliği ülkelerinden Suriye’ye uygulanan yaptırımların kaldırılmasını istiyordu.
ABD’nin bu adımı atmasının AB için de bir örnek oluşturacağını belirten Türkiye, iç savaştan çıkan ülkenin yeniden imarı ve ülkeden kaçan Suriyelilerin geri dönüşü için yaptırımların kaldırılmasının önemli bir adım olacağını kaydediyor.
ABD’de yaptırımların kaldırılma sürecine ilişkin Dışişleri ve Hazine bakanlıklarında teknik çalışmaların başlatıldığı Amerikan basınına yansıyan haberler arasında.
Yaptırımların tamamen kaldırılması sürecinin uzun sürebileceği, ABD’nin bu ülkeye yatırımların başlayabilmesi için ilk aşamada muafiyetler ilan edebileceği de kaydediliyor.
Ankara’da yapılan değerlendirmelerde de bu sürecin zaman alabileceği ama Trump’ın iradesini ifade etmesinin büyük önem taşıdığı kaydediliyor.
