İstanbullular bugün kemerlerini bağladı, ciddi bir ulaşım sorununa hazırlanıyor. Çünkü bugün İstanbul’da özel halk otobüsleri sefere çıkmayacak, yolcu taşımayacak. İstanbul’da belediye adına yolcu taşıyan otobüslerin yaklaşık yarısı özel kişilere ait ve “halk otobüsü” diye anılıyor. Bu araçların sahiplerinin meslek odası aylardır ücretlerini alamadıklarını, belediyeden olan aşacaklarının biriktiğini ve bir ödeme planı da sunulmadığını öne sürüyor, o yüzden eylem yapacaklarını söylüyor. Buna karşılık belediye eyleme karşı hazırlık yaptıklarını ve ek seferler koyduklarını duyurdu, halk otobüslerine ise alacakları için bir ödeme planı hazırlandığını duyurdu.
İstanbul Özel Halk Otobüsleri Esnaf Odası Başkanı Göksel Ovacık, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nden ödeme alamadıkları iddiasıyla bugün işe çıkılmayacağını duyurdu. Eylemin 3 bin 41 arabayı bağlayacağını bildiren Göksel Ovacık, yaptığı açıklamada, “Bildiğiniz gibi 4. ayı da para almadan geçirdik. Bize bir taahhüt verildi. Ayın 15’inde 500 milyon ödenecek denildi. Fakat Mayıs ayının 15’ine geldiğimizde bu rakam ödenmedi” iddiasına bulundu.
İşletmecilerin yaklaşık 6 milyar lira tutarındaki 4 aylık hak edişlerinin ödenmemesi nedeniyle Özel Halk Otobüsü işletmeciliğinin sürdürülebilirliğinin ortadan kalktığı vurgulanan açıklamada, şu ifadelere yer verildi:
“Gelinen noktada, akaryakıt temininden personel maaşlarına, bakım-onarım giderlerinden günlük işletme maliyetlerine kadar hiçbir zorunlu gider karşılanamaz hale gelmiştir. Bugün itibarıyla ilgili tüm uyarı ve ikazlara rağmen bu süreci yönetmekle yükümlü İBB yetkilileri, krizi önleyici hiçbir somut adım atmamış, tarafımızca yapılan iyi niyetli tüm girişimler yanıtsız bırakılmıştır. Bu durum, Özel Halk Otobüsü işletmecileri için artık fiili imkansızlık oluşturmakta, toplu taşıma hizmetinin devamını teknik ve mali olarak imkansız kılmaktadır. Bu nedenle, 22 Mayıs Perşembe günü, İstanbul genelinde faaliyet gösteren Özel Halk Otobüsleri, mecburen ve tamamen ekonomik tıkanma nedeniyle çalışamayacaktır. Bu bir tercih değil, içinde bulunduğumuz koşulların dayattığı zorunlu bir sonuçtur.”
Mevcut şartlarda işletmeyi daha fazla sürdürebilme imkanının kalmadığı aktarılan açıklamada, “Bir an dahi aksatılmaması gereken ve İBB’nin sorumluluğundaki kamu hizmeti doğal olarak duracaktır. Sebebi ve sorumlusu olmadığımız bu durum nedeniyle bizi anlayacaklarından emin olduğumuz İstanbul halkından şimdiden özür diliyoruz” denildi.
İETT: 1 Haziranda ödeyeceğiz
Eylem hakkında açıklama yapan İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne (İBB) bağlı kuruluş olan İETT, özel halk otobüsleri için 1 Haziran 2025 tarihinden itibaren ödemelerin tekrar planladığını bildirdi. Açıklamada, özel halk otobüsleri tarafından yapılacak eyleme karşı, İstanbullular için İBB ve İETT’nin ek seferler ve hat planlamaları gibi bir dizi önlem aldığı kaydedildi.
İETT’den yapılan açıklamada şöyle denildi:
“İstanbul’da İETT tarafından; 3.766 adedi İETT’nin kendi filosu, 3.020 adedi ise Özel Halk Otobüsü filosunda olmak üzere toplam 6.786 araç ile bir günde 64 bin sefer yapılmakta, 1 milyon 400 bin km yol kat edilerek, yaklaşık 5 milyon yolculuk gerçekleştirilmektedir. İstanbul’da 2020 yılı Aralık ayında, İstanbul Büyükşehir Meclisi kararıyla Özel Halk Otobüsleri için, “Özel Taşımacılık İşletim Sistemi” (ÖTİS) devreye girmiştir.
Sistemin devreye alındığı 2020 Aralık – 2025 Nisan döneminde, Özel Halk Otobüslerinden elde edilen yolculuk geliri 15,8 milyar TL olurken, İBB tarafından bu sürede yapılan toplam ödeme tutarı ise 35,3 milyar TL’ye ulaşmıştır.
Böylece İBB tarafından, Özel Halk Otobüsleri için toplam 19,5 milyar TL tutarında ilave destek sağlanmıştır. Sadece 2024 yılında, araç yenilemeleri için 1 milyar 300 milyon TL destek ödemesi gerçekleştirilmiştir.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve İETT, tüm paydaşları ile uyum ve iş birliği ile çalışmalarını sürdürmektedir. Özel Halk Otobüsleri’nin hak ediş ödemeleri de İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından ödenmektedir.
Bu doğrultuda;
Özel Halk Otobüsleri için 1 Haziran 2025 tarihinden itibaren ödemeler tekrar planlanmış olup mevcut sistemin değiştirilmesi dahil tüm alternatif tedbirlerin oluşturulması konusunda planlar yapılmıştır.
İBB ve İETT tarafından sağlanan tüm bu iyileşme ve destekler ve sunulan ödeme planına rağmen, Özel Halk Otobüsleri tarafından yapılacağı duyurulan olası eyleme karşı, İstanbulluların minimum düzeyde etkilenmelerini sağlayabilmek için İBB ve İETT tarafından gerekli ek seferler ve hat planlamaları gibi bir dizi önlem alınmıştır.
İstanbulluların, 22 Mayıs Perşembe günü ulaşım planlamalarını yaparken mevcut duruma göre hareket etmelerini hatırlatır, gelişmelere ilişkin tüm bilgilendirmelerin, anlık olarak İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve İETT’nin resmi iletişim kanallarından düzenli olarak yapılacağını kamuoyuna saygıyla duyururuz.”
