Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis, Türkiye’nin AB aday ülkesi olarak bu tür mali desteklerden yararlanmak istemesini eleştirerek, aynı zamanda bir AB üyesi olan Yunanistan’ı savaşla tehdit etmesinin kabul edilemez olduğunu belirtti. Özellikle Ege Denizi’nde karasularını 12 deniz miline çıkarma hakkının Türkiye tarafından savaş nedeni (casus belli) olarak görülmesinin, Yunanistan açısından ciddi bir güvenlik riski oluşturduğunu ifade etti.
AB Genel İşler Konseyi’nin 27 Mayıs’ta savunma sanayi için 150 milyar Euroluk alım öngören “SAFE” planını oylamaya sunması beklenirken, Atina bu süreçte elindeki en güçlü koz olan “oybirliği” şartını kullanmaya hazırlanıyor.
AB hukukuna göre, aday ülkelerle yapılacak savunma iş birliklerinde tüm üye ülkelerin onayı gerekiyor. Yunanistan da bu bağlamda Türkiye’nin casus belli kararını kaldırmaması halinde veto hakkını kullanabileceğinin sinyallerini veriyor.
Helsinki Zirvesi’nde belirlenen ilkelere atıf yaptı
Yunanistan, bu süreçte 1999 Helsinki Zirvesi’nde belirlenen ilkelere atıf yaparak Türkiye’nin AB adaylığı sürecinde uluslararası hukuka saygı göstermesini ve casus belli kararını geri çekmesini talep ediyor. Nihai hedefin ise Ege’deki kıta sahanlığı ve Münhasır Ekonomik Bölge (MEB) konularının Lahey Uluslararası Adalet Divanı’na götürülmesi olduğu belirtiliyor.
Yunanistan Dışişleri Bakanı Yorgos Yerapetritis’in geçtiğimiz haftalarda İstanbul’a yaptığı ziyarette de bu konu gündeme geldi. Türk basınına göre Yerapetritis, Türkiye’nin Yunanistan’ı savaşla tehdit etmeye devam etmesinin, iki ülke arasında daha derin askeri iş birliklerini engellediğini ifade etti.
Hukuka aykırı ve AB müktesebatıyla bağdaşmaz
Ankara’nın 8 Haziran 1995’te TBMM kararıyla aldığı ve Yunanistan’ın karasularını 12 mile çıkarması durumunda askeri güç kullanabileceğini belirten casus belli kararı, Atina tarafından uluslararası hukuka aykırı ve AB müktesebatıyla bağdaşmaz olarak değerlendiriliyor.
Yunan kaynaklara göre bu tehdidin kaldırılması, bir “jest” değil, Türkiye’nin AB adaylık sürecindeki yükümlülüklerinden biri. Yunanistan, bu konuda herhangi bir taviz ya da karşılık sunmayacağının altını çiziyor.
