Sağlık alanında değişiklik öngören kanun teklifi çalışmalarını tamamlayan AK Parti’nin ‘kenevir’ açılımı ortaya çıktı. Tıbbi olarak kenevir kullanımına ilişkin düzenlemeyi de içeren maddeyle kanun değişikliğine gidiliyor.

AK Parti Grup Başkanvekili Leyla Şahin Usta TBMM’de düzenlediği basın toplantısında “Sağlıkla İlgili Bazı Kanunlarda ve 663 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’ni” TBMM Başkanlığı’na sunduklarını açıkladı.

Kanun değişikliğine ilişkin açıklamasında tartışmalara neden olacak düzenlemeyi de açıklayan Leyla Şahin Usta “Her konuda gerek aksayan yönlerin iyileştirilmesi gerekse sistemin daha hızlı ve etkin bir şekilde çalıştırılabilmesi amacıyla kanun seviyesinde yapılması gereken düzenlemeleri vatandaşlarımızın hizmetine sunuyoruz” dedi.

Grup Başkan Vekili Leyla Şahin Usta sağlıkla ilgili yapılması planlanan kanun değişikliği içinde yer alan ‘kenevir düzenlemesi’ni açıkladı.

Uyuşturucunun hammaddelerinden olan kenevirin aynı zamanda dünya genelinde sağlık alanında da kullanıldığını ifade eden Leyla Şahin Usta kenevirin faydalarına işaret etti.

Sağlık alanındaki kanun değişikliğindeki düzenlemenin nedenini açıklayan Usta şunları söyledi:

“Dünyada kenevirin sağlık alanındaki faydaları gözetilerek ilaç etkin maddesi elde etmeye yönelik kenevir yetiştiriciliğinin kapsamı, tıbbi ürün, sağlık ve destek ürünleriyle kişisel bakım ürünleri elde etmeye yönelik kenevir yetiştiriciliği olarak genişletilmektedir.”

Dilipak’ın hayaliydi

İktidarın bir dönem yakın ismi olan Abdurrahman Dilipak, yazılarında tıbbi kenevirin faydalarından sık sık bahsetmiş iktidar kanadında kenevir düzenlemesini talep eden isim olmuştu. Tıbbi kenevir kullanımına ilişkin kanun düzenlemesinin Meclis gündemine gelmesi akıllara o talebi getirdi.

Değişen ve artan ihtiyaçlar ile talepler karşısında daha iyi ve kaliteli sağlık hizmetinin sunumu için hazırlanan kanun teklifi ile insan hayatına dokunan düzenlemelerin hayata geçirilmesinin öngörüldüğünü kaydeden Usta “Kanun teklifimiz yürürlük ve yürütme dâhil toplam 29 maddeden oluşmaktadır” dedi.

Usta kanun değişikliğine ilişkin açıklamasında şu ifadelere yer verdi:

“İlaç ve aşıların teknik ve tedarik takibinde ve tedarik zinciri içerisindeki tüm hareketlerinin Sağlık Bakanlığı’nca elektronik takip sistemleri üzerinden takibine imkân sağlanarak ilaç ve aşı üreticileri, ecza depoları ve eczaneler için kayıt ve bildirme ilişkin yükümlülükler düzenlenmektedir. Takip sistemiyle birlikte ürünlerin imalatı veya ithalatından başlayıp ecza deposu, eczane süreçleri sonrasında hastaya teslimine kadar tüm aşamaların konum, zaman ve durum bilgilerinin Sağlık Bakanlığı veri sistemi tabanında bulunmasına imkân verilmektedir. Bunun yanı sıra ilaçların piyasada bulunabilirliği desteklenecek, ilaç stoklarının mevcut durumları sürekli olarak takip edilerek stokçuluk ve fırsatçılığın da önüne geçilecektir.

İkinci önemli bir kanundaki maddemiz, özel sağlık kuruluşlarında sağlık hizmetlerinin kurum bünyesinde sadece bordrolu çalışan hekimlerce sunulabilmesi düzenlenmektedir. Sosyal güvenlik uygulamalarında bütünlük sağlanmakta, kurumsal yapı güçlendirilerek sağlık hizmet sunumunun kalitesinin ve denetlenebilirliğinin artırılması da amaçlanmaktadır. Aksamaya mahal verilmemesi ve öngörülebilirlik ilkesine uygun hareket edilebilmesi amacıyla ayrıca bir geçiş hükmü düzenlenerek 01 Ocak 2026 tarihine kadar bir uyum süreci de özel hastaneler için öngörülmektedir.

Diğer bir önemli maddemiz tıbbi işlem ve uygulamalar nedeniyle alınması gereken muvafakatın elektronik ortamda da alınabilmesine imkân tanınmaktadır. Böylece kâğıtlarla alınan onam formlarının kayıtlarının dijitalleştirilmesi ve fiziki kayıt yükünün de azaltılması amaçlanmaktadır.

Bir diğer maddemiz, sağlık hizmetlerinde eğitim ve meslek tanımlarını daha işlevsel hale getiren yeni bir düzenlemeyi hayata geçiriyoruz. Sağlık hizmetlerinin değişen yapısı, tanı tedavi teknolojisindeki gelişmeler ve multidisipliner yaklaşımın sahada giderek daha belirgin hale gelmesi, sağlık mesleklerinin unvan, görev ve eğitim yapılarında güncellemeyi de zorunlu kılmıştır. Bu vesileyle diş protez teknisyenliği ve nükleer tıp teknikerliği meslekleri ihdas edilmekte ve sağlık meslek liselerinin diş protez programlarına öğrenci kaydı yapılmasına yönelik düzenleme getirilmektedir.

Bunun yanı sıra lise seviyesindeki ebe yardımcılığı ile hemşire yardımcılığı unvanları sağlık bakımı teknisyeni unvanı altında birleştirilmekte ve artık bu seviyedekilerin lisans seviyesine veya yüksek lisans seviyesindeki ebe yardımcılığı ve hemşire yardımcılığı şeklinde düzenlenmesine imkân sağlanmaktadır.

Bir diğer önemli maddemiz, birinci basamak sağlık hizmetlerinin kalitesi ve niteliğinin daha da iyileştirilmesi amacıyla aile hekimliği sisteminin güçlendirilmesidir. Hâlihazırda sahada görev yapan aile hekimlerinin uzman olmasının sağlanması, bununla birlikte 2035 yılına kadar olan nüfus ve aile hekimliği kayıtlı kişi sayısı projeksiyonlarına göre sözleşmeli aile hekimlerinin yani Sözleşmeli Aile Hekimliği Uzmanlık Eğitimi (SAHU) dediğimiz sistem vasıtasıyla aile hekimliği uzman sayısının artırılması hedeflenmektedir.

SAHU eğitimi öncesinde en az 5 yıl sözleşmeli aile hekimliği yapanlar için SAHU eğitim süresinin 4 yıla indirilmesi, aile hekimliği uzman sayısının artırılmasına katkıda bulunulması da amaçlanmaktadır. Sahada hizmet veren aile hekimlerimizin uzman sayısının artırılması ile de birinci basamaktaki sağlık hizmetlerinin kalitesi ve niteliğinin daha da iyileştirilmesi, aynı zamanda vatandaşların birinci basamak sağlık hizmetlerinden daha fazla yararlanabilmesine imkân sağlanmaktadır.

SAHU aracılığıyla eğitim gören aile hekimlerimizin klinik rotasyonlarında meydana gelen aile hekimliği ücret düşüşlerinin önüne geçilmesi amacıyla da eğitim kurumlarından gittikleri klinik rotasyona gittikleri eğitim kurumlarından ek ödeme almalarına da imkân sağlayacak düzenlemeyi bu kanun teklifimizde hayata geçireceğiz.

Madde ile aile hekimliği uzmanlık eğitimi, çekirdek eğitim müfredatında belirlendiği şekilde klinik rotasyon süreci de korunarak eğitime başlamadan önce de en az 5 yıl sözleşmeli aile hekimliği yapanlar için SAHU eğitim süresinin en az 4 yıla indirilmesi ve klinik rotasyon süresindeki görevlendirildikleri kurumlardan da ek ödemelerinden yararlandırılması amacıyla düzenlenmiştir.

Tıbbi kenevir içeren ürünlerin sadece eczanelerde satışına izin veriliyor

Yine önemli bir maddemiz, tıbbi kenevirin kullanım alanına ilişkin düzenleme yapılıyor. Dünyada kenevirin sağlık alanındaki faydaları gözetilerek ilaç etkin maddesi elde etmeye yönelik kenevir yetiştiriciliğinin kapsamı, tıbbi ürün, sağlık ve destek ürünleriyle kişisel bakım ürünleri elde etmeye yönelik kenevir yetiştiriciliği olarak genişletilmektedir. Bu kapsamda kenevir ham maddesine duyulan ihtiyacın kontrollü olarak ülkemizdeki üretimden karşılanması ve sağlık hizmetlerinde rekabet gücünün artırılması da amaçlanmaktadır.

Kenevir yetiştirilmesi ve hasadına ilişkin süreç Tarım ve Orman Bakanlığı’nın uhdesinde bırakılmakta, tıbbi kenevirin işlenmesi, ihzarı, ihracı, ruhsatlandırılması, kayıt işlemleri, izin ve satışı ise Sağlık Bakanlığı’nın uhdesine verilmektedir. Söz konusu ürünlerin sadece eczanelerde satışına izin verilecek, kontrolü ve güvenliği de bu şekilde sağlanacaktır. Yine elektronik takip sistemi üzerinden de takip edileceklerdir.

Bir diğer önemli maddemiz, halk sağlığı üzerindeki etkileri nedeniyle özel tıbbi amaçlı gıdalar için de ilaç takip sistemine bildirim yükümlülüğü getirilmekte ve tedarik zincirinin de korunması amaçlanmaktadır.

Bir diğer maddemiz, Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı personelinin mali haklarına yönelik düzenlemeleri içermektedir. Bu çerçevede TÜSEB’e görevlendirilen personelin mali kayıplarının önüne geçilmesi ve TÜSEB’in de daha güçlü bir şekilde kapasitesini artırarak çok daha verimli bir şekilde çalışması da amaçlanmaktadır.

Organ bağışı dijital ortamda yapılabilecek

Yine önemli bir maddemiz, organ ve doku bağışıyla ilgili; organ ve dokularını bağışlamak isteyen kişilerin E-Devlet Kapısı Sistemi veya Sağlık Bakanlığı’nca kurulan bilişim sistemleri üzerinden de bağışta bulunabilmelerine imkân sağlanabilmektedir. Mevcut uygulamada organ bağışı için kişinin bu konuda bir vasiyetnamesi yok ise ölümden sonra organların bağışlanması için yakınlarının rızası aranmaktadır. Organ nakli hususunda vasiyetname düzenlemenin yaygınlaşmamış olması nedeniyle, nakil yalnızca ölüm sonrasında ölenin yakınlarının beyanı ile gerçekleştirilebilmekte ve yakınlarının iradelerindeki ihtilaf, çok kısıtlı bir süreye bağlı olan nakli olanaksız hale getirmektedir.

Yeni düzenlemeyle ise güvenli kimlik doğrulama araçlarını kullanarak E-Devlet Kapısı veya Sağlık Bakanlığı’nda kurulan bilişim sistemleri üzerinden bağış yapma imkânı getirilmekte ve organ bağışı da kolaylaştırılmaktadır. Aynı zamanda organlarını bağışlayan bağışçıların eş ve birinci derece yakınlarına organ nakline ihtiyaçları olması hâlinde acil hastalardan sonra gelmek üzere öncelik verileceği de kanunda düzenlenerek ülkemizde yapılan organ bağışı sayısının da artırılması amaçlanmaktadır. Bu sayede organ nakli bekleyen binlerce vatandaşımız için nakil olanağı da artırılmış olacaktır.

Bir diğer önemli maddemiz, ihtiyaç duyulması hâlinde acil sağlık hizmetleri istasyonu, sağlıklı hayat merkezi veya aile sağlığı merkezlerinin parklarda konumlandırılması ve acil sağlık hizmetleriyle birinci basamak sağlık hizmetlerine erişimin kolaylaştırılması hedeflenmektedir. Parklarda kurulacak olan bu sağlık hizmetleri istasyonları sadece kamu hizmeti için olacaktır ve parkların ölçülerine, boyutlarına, yapılacak binanın metrekaresine varana kadar kanunda ayrıntılı olarak yazılmıştır. Bu konuda hiçbir suistimale izin verilmeyecektir. Yine bu düzenleme kapsamında tahsis edilen yerler ile bu amaçla inşa edilen binalar devredilemeyecek ve başka bir amaçla da kullanılmayacaktır. Sadece sağlık amacıyla kullanılabilecektir. Bu yerlerin devredilmesi veya tahsis edilen amaca aykırı kullanılması hâlinde de yapılan tahsis kaldırılacaktır.

Özel sağlık kuruluşlarına reklam yasağı

Bir diğer önemli madde ile özel sağlık kuruluşları için reklam yasağına ilişkin düzenlemeler yapılmaktadır. Bu konuda reklamlarla ilgili yanıltıcı ve yanlış yayınlarla ilgili oldukça şikâyet alınması üzerine böyle bir düzenlemeye ihtiyaç duyulmuştur. Böylece vatandaşımızın sağlıkla ilgili yanıltılmasına imkân verilmemesi için yeni bir düzenleme getirilmiştir.

Tıbbi cihaz sahteciliğinin önlenmesine yönelik yaptırımlar öngördüğümüz bir maddemiz var. Bu yaptırımlarla birlikte tıbbi cihazların sahtelerini üretenler, servis hizmeti verenler, dağıtanlar, piyasaya arz edenler, piyasada bulunduran ve hizmete sunanlar hakkında yeni idari yaptırımlar uygulanarak vatandaşımızın güvenli ürünlere erişiminin artırılması da amaçlanmaktadır.

Bir diğer maddemiz, sağlık bilişimi ve teknoloji alanında kullanılan ürün ve hizmet kriterlerinin belirlenmesiyle denetimin Sağlık Bakanlığı’na yapılması da düzenlenmektedir. TÜSEB ile ilgili yine önemli bir maddemiz var. Koruyan, geliştiren ve üreten sağlık modeliyle, Sağlıklı Türkiye Yüzyılı Modeli programı vizyonuyla, TÜSEB ve sermayesinin yarısından fazlası TÜSEB’e ait şirketler tarafından sağlık alanında bizzat üretilen mal, hizmet ve danışmanlık hizmetleri için sağlık alanında faaliyette bulunan diğer idarelerin yapacakları alımlar Kamu İhale Kanunu’ndan istisna tutularak kamu idarelerinin ihtiyaçlarının hızlı bir şekilde temin edilmesi amaçlanmaktadır. TÜSEB, yani kendi ürettiğimiz yerli ürünlerimizi, teknolojilerimizi yine kamunun direkt kullanabilmesi için kolaylaştırıcı bir düzenlemeyi hayata geçireceğiz.

Türk Optisyen-Gözlükçüler Birliği ve Optisyen-Gözlükçüler Odaları organlarının teşkili ve görevleri ile optisyenlik mesleğine ilişkin disiplin hükümlerini düzenleyen bir kanun maddemiz daha var. Bu, daha öncesinde Anayasa Mahkemesi kararının yürürlüğe girmesiyle birlikte doğan hukuki boşluğu doldurmak amacıyla, Anayasa Mahkemesi kararının gerekçesinde yer verilen hususlar dikkate alınarak yapılan çalışmalar kapsamında; birliğin organlarına, organların ne şekilde oluşturulacağına, organların görevlerine, disiplin hükümlerine, yasaklara ve cezalara ilişkin düzenlemeleri hayata geçireceğiz.

Sağlık Bakanlığınca düzenlenecek olan ruhsat, ürün, üretim ve satış izin belgesi ve mesul müdürlük belgesi ile permi ve sertifikalardan Bakanlıkça belirlenecek tarifeye göre ücret alınması hususunda düzenlemeyi hayata geçiriyoruz. Bir diğer maddemiz, sözleşmeli sağlık yöneticilerinin emsali devlet memuruyla aynı disiplin rejimine tabi olmasını düzenliyoruz.

Yine uzman personelin ilçe nüfusu 100 binin üzerindeki ilçe sağlık müdürlüklerinde de görevlendirilmesi amaçlanmaktadır. Bu kanuni düzenleme sayesinde uzman personelin sadece ilde değil, belli bir 100 binin üzerindeki ilçe sağlık müdürlüklerinde de görevlendirilmesi ve verilen hizmetin daha kaliteli hale getirilmesi amaçlanmaktadır. Temel hedefimiz, vatandaşımızın da sağlık çalışanlarımızın da temel sorunlarını ve ihtiyaçlarını, güncellenen ihtiyaçlarını dikkate alarak yeni bir kanun teklifiyle vatandaşımızın hizmetine sunmayı amaçlıyoruz.”

İki hastanede çalışma düzenlemesi

Usta, basın toplantısının ardından gazetecilerin sorularını yanıtladı. Bir gazetecinin, Yenidoğan Çetesi’ni hatırlatarak, “Özel hastanelerde veya yoğun bakım ünitelerinde ne gibi yaptırımlar uygulanacak” sorusuna Usta, şu yanıtı verdi:

“Yenidoğan Çetesi hukuki bir mesele ve mahkeme devam ediyor. Biz şu anda yaptığımız düzenlemede özel hastanelerde artık çalışan her hekim o hastanenin bordrolu hekimi olarak çalışacak. Bir fatura kesme usulü veya şirket üzerinden herhangi bir işlem yapamayacaklar. Bunu tamamen kanuni düzenlemeyle artık gündemimizden çıkarıyoruz. Artık bu tip uygulamaların olmasına kesinlikle izin verilmeyecek. Maddenin temel esası bu zaten. Sağlık Bakanlığı’ndan izin alabilmesi için hekiminin orada bordrolu çalışır olarak gösterilmesi gerekiyor. Baştan buna izin vermeyecek bir kanun düzenleme getiriyoruz.

İzinsiz çalışmanın ayrı bir cezası var zaten. Eğer izinsiz ve usulsüz bir hekimi çalıştırıyorsa onun zaten yaptırımları mevcut. 1219 sayılı Tababet Kanunu’nda var. Ama biz baştan önü kesmek için bu yeni düzenlemede her hekim, hangi hastanede çalışıyorsa bordrolu olarak çalışabilir. İki hastanede çalışabilir, kısmi zamanlı veya tam zamanlı iki hastanede çalışabilir şeklinde düzenlemeyi getiriyoruz.”

Takviye ilaçlarla ilgili olarak bir kurulun oluşturulmasına ilişkin kamuoyunda yer alan iddialar hakkında konuşan Usta, “Biraz daha çalışıyoruz. Bu konuda hem Tarım Bakanlığı’nın hem de Sağlık Bakanlığı’nın sahaya göre biraz düzenlemeyle çalışması gerekiyor. Önümüzdeki paketlerde mutlaka olacaktır” dedi.