Fransa’nın Bougival kentinde, Yeni Kaledonya’nın geleceğine ilişkin tarihi bir anlaşma imzalandı. Fransa’ya bağlı özerk bir yapı olarak kurulacak Yeni Kaledonya devleti bağımsızlık yanlılarıyla Paris hükümeti destekçilerini ortak bir zeminde buluşturdu.

Fransa’nın denizaşırı toprağı olan Yeni Kaledonya’nın kurumsal statüsünü belirleyen 13 sayfalık anlaşma Ada’nın siyasi kaderini yeniden şekillendiriyor. Bougival’de gerçekleşen görüşmelerin ardından taraflar, Fransa bünyesinde özel statülü bir devlet kurulması konusunda uzlaştı.

Yeni Kaledonya vatandaşlığı resmen tanımlanacak

Anlaşmaya göre, Yeni Kaledonya vatandaşlığı resmen tanımlanacak. Bu vatandaşlığa sahip olanlar, aynı zamanda Fransız vatandaşı olarak kabul edilecek. Bu madde, Ada halkının hem yerel kimliğini hem de Fransa ile olan bağını korumayı amaçlıyor.

Yeni Kaledonya’da 2025 yılı boyunca herhangi bir seçim yapılmayacak. 2026’da düzenlenecek belediye seçimlerine ise sadece Ada’da doğmuş olanlar ya da kesintisiz en az 15 yıl burada ikamet etmiş kişiler katılabilecek. Bu düzenleme, yerel halkın siyasi temsil gücünü artırmayı hedefliyor.

Halk referanduma gidecek

Ada’nın en önemli yeraltı kaynağı olan nikel için kapsamlı bir stratejik plan hazırlanacak. Ekonomik bağımsızlık ve sürdürülebilir kalkınma açısından bu kaynak, Yeni Kaledonya’nın en büyük kozlarından biri olarak öne çıkıyor.

Anlaşmanın nihai şekli, Yeni Kaledonya halkının oyuna sunulacak. Referandum yoluyla Ada halkı, bu yeni yapılanmayı onaylama ya da reddetme hakkına sahip olacak.

Anlaşmanın kabul edilmesi durumunda, uluslararası kamuoyunun Fransa bünyesindeki Yeni Kaledonya devletini tanıması bekleniyor. Fransız basını ise süreci “tarihi” olarak nitelendirerek gelişmenin önemine dikkat çekti.