TBMM yayınladı: 1914 öncesi mebus röportajları kitap oldu
26 Temmuz 2025

TBMM Basın, Yayın ve Halkla İlişkiler Başkanlığı, 1. Dünya Savaşı öncesinde görev yapan 25 milletvekilinin memleket meselelerine dair fikirlerini ve temsil ettikleri seçim bölgelerinin sorun ve çözümlerini aktardıkları röportajları bir araya getirerek “Mebuslarımızla Sohbetler” adıyla kitaplaştırdı.

Başkanlığın, dönemin yüksek tirajlı bir gazetesinde yayımlanan tarihi metinlerin orijinal hali ve sadeleştirilmiş versiyonunu birlikte kaleme aldığı kitapta, milletvekillerinin özgeçmişleri de yer alıyor.

Eserde milletvekillerine, “Memleketinizin ihtiyaçları ne gibi şeylerdir?”, “Bütçe bahsinde fikriniz nedir?”, “Meclis’teki mesai tarzı hakkındaki fikriniz?”, “Ahali hükümetten ne gibi şeyler bekliyor?”, “Meclis’i Mebusan’ın bu sene nasıl çalışmasını istersiniz?”, “Meclis’te ihtilaf olmasını zanneder misiniz?” ve “Bütçeye geçici olarak icra edilen zamlar hakkındaki fikriniz?” şeklinde yöneltilen sorular ve vekillerin yanıtları ile seçim bölgelerinin ihtiyaçlarına özel değerlendirmeleri yer aldı.

Röportajlarda “Amasya milletvekili Fazıl Arif Efendi’nin Amasya-Samsun yolunun tamir edilmesi, İstanbul milletvekili Emanuel Karasu Efendi’nin Rumeli vilayetinin elden çıkmasıyla ilin ticaretinin sarsılması, Bursa milletvekili Rıza Bey’in ilin bazı taraflarında frengi hastalığının tahribat yapması, Süleymaniye milletvekili Babanzade Hikmet Bey’in vatandaşın aşarın iltizam suretiyle toplanmasından vazgeçilmesi talebi” gibi bölgelerinde yaşanan memleket meselelerine dair yorumları bulunuyor.

Kitapta, milletvekillerine sorulan “Ahali hükümetten ne gibi şeyler bekliyor?” sorusuna “Şimendifer hattının tesisi”, “yatılı ve ücretsiz medrese tesisi”, “icraat” gibi yanıtlar verilmesi dikkati çekiyor.

“Milli hafızamızın bir parçasına dönüştürmek istedik”

Kitapta takdim yazısını kaleme alan TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, eserin Türk demokrasi hafızasına önemli bir katkı sunacağı düşünülerek hazırlandığını belirterek, çalışmanın mülakatların arka planında bir dönemin sosyolojisini anlamaya çalıştığını, Osmanlı Devleti’nin en çalkantılı döneminde toplumsal, ekonomik ve siyasi durum ile ilgili analizler ve araştırmacılar için kıymetli bilgiler içerdiğini ifade etti.

Kurtulmuş, yazısında “Biz bunları kayıt altına alarak, hatıra olmaktan çıkartıp, milli hafızamızın bir parçasına dönüştürmek istedik.” ifadesine yer verdi.

Kitabın editörü TBMM Basın, Yayın ve Halkla İlişkiler Başkanı Dr. Yahya Coşkun, kitaba ilişkin, sosyal medya hesabından “Amasyalılar, şehirde eczane olmamasından, Ispartalılar, gülyağının rayiç fiyatından, Süleymaniyeliler, yol yokluğundan muzdarip. Birinci Dünya Savaşı öncesinde milletvekilleriyle yapılan röportajlardan oluşan ‘Mebuslarımızla Sohbetler’ TBMM Yayınlarından çıktı.” ifadelerinin yer aldığı paylaşım yaptı.

ÇOK OKUNANLAR