Sosyal Güvenlik Uzmanı İsa Karakaş, milyonlarca emekliyi ilgilendiren önemli bir konuyu gündeme taşıdı. Emekli olup geçim sıkıntısı yaşayan vatandaşların, maaşları kesilmeden çalışma hayatına nasıl dönebileceğiyle ilgili yasal yolları ayrıntılarıyla değerlendirdi. Özellikle Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) uygulaması üzerinden ikinci gelir elde etmenin mümkün olduğunu vurguladı.
Karakaş’a göre düşük maaşlar ve artan hayat pahalılığı nedeniyle birçok emekli yeniden çalışmak zorunda kalıyor. Ancak SGK mevzuatına göre bazı durumlarda emekli maaşı çalışmaya başlanınca kesilebiliyor. SGDP ise bu sorunun önüne geçen ve emeklilere ikinci bir gelir kapısı açan yasal bir düzenleme.
Karakaş’ın açıklamalarına göre 2008 yılı Ekim ayı öncesinde sigortalı olan emekliler Sosyal Güvenlik Destek Primi ödeyerek maaşlarını kestirmeden çalışabiliyor. Bu sistemde emekli kişi işverene “Sigortalı Tercih Bildirim Formu” sunarak SGDP’ye tabi çalışmayı seçebiliyor. Böylece hem emekli aylığı devam ediyor hem de işten maaş alınıyor.
Emeklinin brüt maaşına göre SGDP kesintisi yapılırken bu kesintinin büyük bölümü işveren tarafından karşılanıyor. Örneğin brüt maaşı 60.000 TL olan bir emekli yalnızca %7,5 oranında (4.500 TL) kesinti yaparken kalan %22,5 oranındaki yükümlülük işverene ait oluyor.
SGDP kapsamında çalışan emekliler iş kazası veya meslek hastalığına maruz kaldığında, bu kapsamdaki sigorta kollarından da yararlanabiliyor. Ancak bu primler, mevcut emeklilik maaşını artırmıyor veya ikinci bir emeklilik hakkı doğurmuyor.
Karakaş, kamu kurumlarında çalışmak isteyen emeklileri de uyardı. Kanuna göre, genel bütçeli idareler, belediyeler, sosyal güvenlik kurumları gibi yerlerde görev alacak emeklilerin emekli maaşlarını kestirmeleri zorunlu. Bu kişiler SGDP’den yararlanamıyor. Bunun yerine tam sigorta primi ödeyerek çalışmaları gerekiyor.
Kendi adına iş yeri açan, şirket ortağı olan veya bağımsız çalışan emekliler de farklı bir statüde değerlendiriliyor. Bu kişiler Bağ-Kur (4/1-b) kapsamında sayılıyor ve herhangi bir SGDP kesintisi yapılmıyor. Ancak bu çalışmalardan dolayı da mevcut maaşa ek bir kazanç ya da ikinci emeklilik hakkı söz konusu olmuyor.
SGK Uzmanı İsa Karakaş’ın değerlendirmeleri, geçim sıkıntısı yaşayan ve yeniden çalışma ihtiyacı duyan milyonlarca emekliye ışık tutuyor.
Sosyal Güvenlik Destek Primi uygulaması, maaş kesintisi yaşamadan yasal olarak çalışma imkânı sunarken; kamu ve özel sektördeki kurallar arasındaki farkların iyi bilinmesi büyük önem taşıyor.
