Her dört hekimden üçü emekli olduktan sonra geçinebilmek için çalışmaya devam ediyor. Ankara Tabip Odası Başkanı Dr. Mine Coşkun, 80 yaşın üzerinde dahi çalışmak zorunda kalan hekimler olduğunu söyledi.
Kendisi de emekli olduğu halde özel sektörde çalışmayı sürdüren Coşkun, “Çalışmak zorunda olan hekimlerin büyük bir kısmı ya özel hastanelerde ya da ortak sağlık güvenlik birimlerinde düşük ücretle veya güvencesiz koşullarda istihdam ediliyor” dedi.
Hekimler ve diş hekimleri, aldıkları eğitimin niteliği, çalışma koşullarının zorluğu, üstlendikleri sorumluluğun ağırlığı, hizmetlerinin nerede ve nasıl sunulursa sunulsun ‘kamu hizmeti’ niteliğinde olması nedeniyle hem çalışırken hem de emekliliklerinde hak ettikleri değeri görmeyi bekliyor.
Oysa bazıları için emeklilik dinlenme zamanı değil. Yetersiz ve hatta açlık sınırı altında kalan emeklilik maaşları nedeniyle büyük sorun.
Çalışan hekimler arasında olduğu gibi emekli hekimlerin maaşları arasında da ciddi eşitsizlikler var. Hekimler ya SSK ya Emekli Sandığı ya da Bağ-Kur’dan emekli oluyorlar. Her bir kurumun hekimlere verdiği emekli aylığı farklı. Ortak noktalarıysa düşük olması.
2018’de Emekli Sandığı’na bağlı emekli hekimlerin maaşlarında memur aylık katsayısına bağlı olarak bir artış yapıldı. Ancak benzer düzenleme SSK ve BAĞ-KUR emeklisi hekimlerden esirgendi. Yetkililer bu iki kuruma bağlı çalışan emeklilerin, aktif çalışırken primlerinin kendi tercihleriyle düşük düzeyden ödendiğini belirterek, düzenleme yapmıyor. Oysa SGK primleri işverenler tarafından düşük düzeyde ödeniyor.
Türk Tabipleri Birliği (TTB) geçen yıl emekli hekimlerin emekli maaşları ve özlük haklarıyla ilgili eşitsizlikleri de ortadan kaldıracak bir yasa taslağı önerisi hazırladı. Taslağı Sosyal Güvenlik Kurumu ve milletvekilleriyle paylaştı. Oluşan mağduriyetlerin yasa kapsamındaki bir düzenlemeyle giderilmesi istendi. Ancak henüz yol alınamadı.
Açlık sınırının altında emekli aylığıyla geçinemiyorlar
Asgari ücretin 22 bin lira, dört kişilik bir ailede açlık sınırının yaklaşık 26 bin lira, yoksulluk sınırının da yaklaşık 90 bin lira olduğunu (Birleşik Metal-İş Sendikası Sınıf Araştırma Merkezi Açlık ve Yoksulluk Sınırı Raporuna göre) hatırlatan Coşkun “Yakın zamanda işyeri hekimleriyle görüştüm. Aralarında 75 yaşın üstünde işyeri hekimliği yapan 21, 80 yaşın üstünde yedi kişi vardı. 25 bin lira emekli maaşıyla geçinemedikleri için çalışıyorlar” dedi.
Çalışalar da başka haksızlıklara uğruyorlar. Emekli Sandığı emeklisi Coşkun kendi üzerinden anlattı: “Emekli Sandığı’ndan emekli olup ücretli olarak çalışmak zorunda kalan hekimlerden hiçbir meslek grubunda görülmeyen kesinti yapılıyor.
Kamuda 30 yıl çalışmışım, emekliliğe hak kazanmışım ama çalıştığım için emekli maaşımın 33 bin lirası yani asgari ücretin 1,5 katı her ay maaşımdan kesiliyor. Hakimler de emekli olduktan sonra avukatlık yapıyor. Onların maaşından kesiliyor mu?”
Emekli maaşı alıyor diye düşük ücretle çalıştırılıyorlar
Coşkun geçtiğimiz mayısta 987 hekimle yaptıkları Ankara Hekim Profil Araştırmasının ön sonuçlarını da paylaştı. Çalışan hekimlerin yüzde 50’si mesleğinden kazandığı gelirin rahat geçinebilmesine yetmediğini söylüyor. Gelirinin geçimini sağlayamayacağı konusunda endişeli olanların oranı yüzde 62. Onlarca yıl hizmet ettikten sonra emekli olanlarınsa durumu kötü.
Görüşülen emekli hekimlerin sadece yüzde 29’u çalışmıyor. Geri kalan yüzde 71’i ise ya çalışıyor ya da iş arıyor. Coşkun, “Her dört emekli hekimden üçünün çalıştığı anlamına geliyor bu. Özel hastanelerde ve ortak sağlık güvenlik birimlerinde, ‘senin nasıl olsa emekli maaşın var’ denilerek, çok düşük maaşlarla çalıştırılıyorlar” dedi.
Yaşamın standardından hoşnut olanların oranı yüzde 12
Hiç çalışmayan hekimlerin yüzde 88’inin yaşam standardının kötü olduğunu düşündüğünü aktaran Coşkun, “Bu çok yüksek bir oran. Zor şartlarda çalıştıktan sonra böyle olması üzücü. Tüm emekli hekimlerin maaşının yoksulluk sınırının üstüne çıkarılması ve farklı kurumlardan emekli olanlar arasındaki farkların giderilmesi gerekiyor” diyerek devam etti.
İktidarın, meclisteki partilerin ve ilgili kurumların durumdan haberdar olduğunu, ancak ilgililerin bu konuda adım atmadığını belirten Coşkun, “Herkes farkında ama ucuz iş gücü gücü yaratmak için buna devam ediyorlar” dedi.
