Bilimin öngörüsü doğru çıktı: Dev yıldızlar soğan gibi tabaka tabaka
24 Ağustos 2025

Bazı yıldızlar öldüğünde birer süper nova patlaması olur. Bilim bugüne kadar 10 binden fazla böyle süper novaya tanık oldu. Ama son bulunan bir süper nova, geri kalan 10 bin taneden epey farklı.

Dünyamızdan 2,2 milyar ışık yılı uzakta, kataloglardaki adı SN2021yfj olan ve bizim güneşimizin 60 katı kütleye sahip olduğu hesaplanan yıldız süper nova aşamasına doğru ilerliyor ve bu konudaki bilgilerimizi de çok arttırıyor.

Bilim insanları öteden beri dev yıldızların soğana benzer, tabaka tabaka bir yapıya sahip olduğunu düşünüyordu. Son gözlem, işte bu düşünceyi doğrulaması bakımından önemli.

Yıldızlar ömürlerine sadece hidrojenden oluşan şeyler olarak başlarlar. Atomlar füzyon yoluyla birleşir, hidrojen helyuma dönüşür, sonra da öyle sırasıyla ortaya yeni yeni atomlar çıkmaya devam eder. Ama bu füzyon, yani çekirdek birleşmesi yoluyla farklı atoma dönüşme işi ortaya demir atomları çıkana kadar devam edebilir. Yıldızın içinde demir yoğunluğunun artması, o yıldızın ana yakıtı olan hidrojenin azalması anlamına gelir ve yıldız süper nova olmaya doğru geçer.

Ama bu ömrü boyunca yıldızda ortaya çıkan farklı atomlar da, işte bu soğan gibi olan tabakaları oluşturur. En dışta en hafif elementler, en ortada demir. Arası da diğer atomlarla dolu.

Şimdi SN2021yfj üzerinde yapılan gözlemler tam da bunu doğrular nitelikte. Yakıtı tükenmekte olan yıldız şimdiden dışarıya ciddi miktarda farklı atom bırakmış durumda.

ÇOK OKUNANLAR