Joseph Awuah-Darko henüz 28 yaşında bir sanatçı. Uzun yıllardır bipolar hastası ve tedavi görüyor. Aralık ayında kendi Instagram hesabından intihar etmeye karar verdiğini, bunun için de yardımlı intihara izin veren Hollanda’ya geldiğini söyledi, takipçilerine kendisini bir akşam yemeğine davet etmelerini söyledi.
İşte bundan sonra modern hayatın en tuhaf şeylerinden biri başladı. Bir kere Awuah-Darko’ya bekleneceği gibi davetler yağdı. Evlerde yemekler pişiyor, Ganalı sanatçı konuk oluyor. Bazemn yemeği pişirmeye de yardım ediyor. Şehirden şehire, ülkeden ülkeye yemeğe gidiyor Ganalı genç adam.
Bu durum The New York Times gazetesinden David Segal’in ilgisini çekti ve Ganalı sanatçının peşine takıldı, bu şimdilik 150’yi aşan ‘son akşam yemeği’ yiyen adamın hikayesini, deneyimlerini ve yaptığını neden yaptığını sorguladı.
Pazar günü uzun uzun güzel bir öykü okumak isteyenler bunu kaçırmasın. David Segal’in haberini tam metne yakın yayınlıyoruz.
***
Aralık ayı başlarında, 28 yaşındaki Ganalı sanatçı ve girişimci Joseph Awuah-Darko, Instagram’da ölmek istediğini duyurdu. Bir dakikalık videoda, bipolar bozuklukla mücadelesinin yaşama isteğini kırdığını ve bu yüzden tıbbi destekli ölüme ulaşmak için Hollanda’ya taşındığını söyledi.
Gönderi, Bay Awuah-Darko’nun gözyaşları içinde “Çok yorgunum,” demesiyle başladı ve ardından oldukça iyi vakit geçirdiği görünen bir dizi fotoğrafla devam etti. Parıldayan mavi suda gülümseyip yüzerken. Bir ağacın gölgesindeki çimenlikte dinlenirken. Ahşap bir köprüde düşüncelere dalmış bir şekilde dururken.
Üç gün sonra, akşam yemekleri tarihindeki en tuhaf akşam yemeği davetlerinden biriyle devam etti. Resmen onaylanmış bir sonun engellerini aşarken, bir gönderide “Son Akşam Yemeği Projesi” adını verdiği projeyi başlatacağını yazdı. Evde kendisi için yemek pişirmek isteyen herkes, Instagram biyografisine bağlı bir takvim uygulamasına kaydolabiliyordu. Belirlenen akşam, ziyarete gelir ve oradakiler sohbet eder, yemek yer ve bağ kurardı.
“İnsanlarla yeniden anlam bulmak istiyorum,” dedi paylaşımında, “henüz dünyada zamanım varken.”
Birkaç gün içinde binlerce kişi ona ulaştı. Bay Awuah-Darko bugüne kadar 152 Son Akşam Yemeği’ne katıldı. Berlin, Paris, Anvers ve Milano’daki evleri ziyaret etmek için trenlere bindi. Hollanda’nın dört bir yanındaki şehirleri ve Amsterdam’ın onlarca semtini gezdi. Kişi başı 100 dolara yemek yenen bistrıolara da davet edildi, Burger King’e de.
Bu süreçte, etkileşimleri Instagram’da video ve fotoğraflarla, Debussy, Radiohead ve Roberta Flack’ın müziklerini içeren özel bir albümle ve bir sanatçının güzellik anlayışıyla ölümsüzleştirdi. Yemekler samimi görünüyor ve genellikle kucaklaşmalarla son buluyor. Binlerce hayran, Bay Awuah-Darko’nun en derin karmaşasını açık yüreklilikle dile getirme isteğinden cesaret almış görünüyor.
Esasen bir Z kuşağı ev yemeği programının karizmatik yıldızı olsa da, sosyal medyada nadir görülen bir hamlıkla insanları kendisine hayran bırakıyor. Kendisine Fars yemeği servis eden iki kız kardeş hakkında övgü dolu bir yazı yazdığında, depresif bir dönemin pençesinde olduğunu söylemişti: “Akşam yemeğinin son iki saatinde, beni bir buket çiçekle taksiyle eve göndermelerinden önce çok ağladım. Tek yaptığım oraya gitmekti ve onlar bana çok yer açtılar.” Paylaşım 10.000 beğeni aldı. Bir Instagram yorumcusu, “İnsanlar sonsuza dek yok olmayı seçmeden önce, hayatta olmayı daha eksiksiz deneyimlemelerine yardımcı olması için bir yabancıya kollarını açarsa,” diye yazdı, “belki de hepimiz için umut vardır.”
Tedavi edilebilir bir sorun
Akıl sağlığı uzmanları ise dehşete düşmüş durumda. Bay Awuah-Darko’nun, tedavi edilebilir bir rahatsızlık olan bipolar bozukluğu olan kişiler için ötanazinin meşru bir çözüm olduğunu ima ettiği söyleniyor. Depresyondaki çocukların ebeveynleri ise veda turunun intiharı romantikleştirdiğini iddia ediyor.
İntihar eğilimli genç bir kadının annesi, “Kızım kırılgan, duygusal ve kolay etkilenebilir bir durumda,” diye yazdı ve ekledi: “Bu içerikle kimseye yardım etmiyorsunuz. Lütfen kapatın. Lütfen. Kızımı yanınıza almadan önce.” Bay Awuah-Darko, Instagram’da umutsuz yüzünün ve yanağından süzülen bir gözyaşının yer aldığı bir fotoğrafın üzerine bu mesajı gönderdi.
Diğer muhalifler, Bay Awuah-Darko’nun bir tür dolandırıcılık yapıp yapmadığını merak ediyor. Şüphelerini, oldukça hareketli hayatının ayrıntılarını ve bağlantılarını belgeleyen bir Reddit forumunda derlediler. Bu, Bay Awuah-Darko’nun bir zamanlar temsil ettiği bir sanatçı tarafından geçen yıl Gana’da açılan 260.000 doları aşan bir sözleşme ihlali davasını da içeriyor. Bazıları Bay Awuah-Darko’nun gerçekten intihar etmeyi planladığından şüphe ediyor.
Ama eğer bu bir dolandırıcılıksa, dünyanın en kötü dolandırıcılığı olabilir. Son Akşam Yemeği sunucuları genellikle Bay Awuah-Darko’nun seyahat masraflarını karşılıyor, ancak o yemeklerden para kazanmıyor. Tek gelir kaynağının ayda yaklaşık 2.000 dolar kazandıran bir Substack bülteni olduğunu söyledi.
Yoksa bu bir performans sanatı mı?
Peki Bay Awuah-Darko tam olarak ne yapıyor? Bu bir performans sanatı mı? Sıra dışı bir psikiyatrik tedavi mi? Catering hizmetiyle uzun bir veda mı? Her ne ise, ışık ve karanlığın harmanlandığı bu eser, bir hayran kitlesi çekti. Şu anda 542.000 Instagram takipçisi var ve sosyal medya aleminde, destekli ölüm fenomeni olarak adlandırılabilecek biri olarak eşsiz bir yere sahip.
Temmuz sonu itibarıyla, hiç beklenmedik bir şeye daha sahipti: yaşamak için bir sebep.
Efsanevi Bir Konuşmacı
Bay Awuah-Darko ile ilk kez Haziran ayı sonlarında Amsterdam’da bir kaldırım kafesinde öğle yemeği yerken tanıştım. Kazınmış saçları, sıcak gözleri ve geniş gülümsemesiyle cin gibi bir adamdı. Dizlerinin birkaç santim yukarısında biten kömür karası bir kazak giymişti. Kolları, Artful Dodger tarzı eldivenler gibi başparmak deliklerine kadar uzanıyordu. Yanında, her zaman yanında olan siyah deri örgülü Bottega Veneta çantası vardı.
“Dune”dan bir rahibe ya da belki de bir Comme des Garçons mağazasına giden birine benziyordu. Sanki fikirlerine ayak uydurmaya çalışıyormuş gibi hızlı hızlı konuşuyordu.
“Çok hızlı konuşuyorum,” diye açıkladı. “Sanırım daha hızlı.”
Londra doğumlu Bay Awuah-Darko, Gana’nın en zengin ailelerinden birinde büyüdü. Büyükbabası, bankacılık ve gayrimenkul alanlarında faaliyet gösteren bir holdingin çekirdeğini oluşturan ve şu anda Vanguard Assurance olarak adlandırılan bir sigorta şirketi kurdu. Gana’daki haberlere göre ailenin serveti 650 milyon dolar.
Bay Awuah-Darko, Gana’da suç sayılan açık eşcinselliği nedeniyle ailesinin kendisine maddi destek sağlamadığını söylüyor. Ara sıra dışarıda ve otel tuvaletlerinde uyuduğunu söylüyor. Mayıs ayında, geçen yılın sonlarında tanıştığı Hollandalı bir çiftin yanına taşındı ve Amsterdam kanallarından birinin kenarındaki muhteşem, minimalist dairelerinde kanepede uyuyor.
“Şu anda evsizliğin en güzel halini yaşıyorum,” dedi. “En iyi arkadaşım Illi, kocası ve iki köpeğiyle yaşıyorum.”
Canlı renklerle soyut sanat eserleri çizen Bay Awuah-Darko, Instagram’ı yıllardır diğer sanatçılara yönelik moral verici mesajlar paylaşmak için kullanıyordu. (Örnek: “Önce var et. Sonra iyileştirebilirsin.”) Kendisinin “Sevgili Sanatçı” adını verdiği seri, yaklaşık 200.000 takipçiye ulaşmıştı. Ancak, giderek kötüleşen ruh hali göz önüne alındığında, bunun sahte gelmeye başladığını söyledi. Bay Awuah-Darko, en kötü dönemlerinde umutsuzluğa kapıldığını ve yataktan çıkmakta zorlandığını söyledi.
Son Akşam Yemeği Projesi’ni duyurduktan sonra takipçi sayısı hızla ve istikrarlı bir şekilde arttı. Kulağa ne kadar korkunç gelse de, bu fikir derin empati rezervlerine dokundu. Davetiyeler yağdı.
Öğle yemeğimizin ertesi günü, Bay Awuah-Darko’ya 21 yaşındaki öğrenci Sydney Gruis’in erkek arkadaşı ve bir kadın arkadaşıyla birlikte verdiği akşam yemeği için Rotterdam’a eşlik ettim. Mekan 19. yüzyıldan kalma bir kilisenin öğrenci yurduna dönüştürülmüş çatısıydı. Yemekler, annesi tarafından hazırlanan ve Tupperware kaplarında servis edilen Endonezya yemekleriydi. Bulutsuz, esintili bir yaz gecesiydi.
Bay Awuah-Darko ilk saatin büyük bir bölümünde kendi kendine konuştu ve dinleyiciler büyülenmişti. Büyükanne ve büyükbabasının nasıl tanıştığını; sanatçı Francis Bacon’a olan sevgisini; mesleki kimliğini (“Kendimi her zaman yazan bir ressam değil, resim yapan bir yazar olarak gördüm”); “trajik bir şekilde ayrıcalıklı” olarak nitelendirdiği çocukluğunu; dört eski nişanlısını da içeren aşka karşı biraz dürtüsel yaklaşımını; “çok yönlü” olarak adlandırılmaktan nefret ettiğini çünkü bunun aslında “odaklanmamış” anlamına geldiğini anlattı. Bay Awuah-Darko’nun destansı bir konuşmacı olduğu ortaya çıktı. Geçmişi, başarısızlıkları, kusurları, hataları, zaferleri, tanıştığı birkaç ünlü insan ve hayran olduğu kişiler, Anthony Bourdain, Mark Twain ve büyükbabasından alıntılar – hepsi bir kelime şelalesi halinde akıyor. Tam olarak bir gevezelik değil. Daha çok sınırlı sayıda notadan oluşan maraton bir caz performansı gibi.
“Düşündüklerimi, yaşadıklarımı indirip dışarıdan işleyebilme yeteneğimi ve kapasitemi kesinlikle seviyorum,” dedi bana daha sonra. “Bunu yapıyorum çünkü yanlış anlaşılmamak veya insanların belki de göründüğünden daha fazlası olduğumu anlamalarını sağlamak gibi tuhaf bir arzum var.”
Eğer bu onu narsist gösteriyorsa, o da aynı fikirde. Birkaç gün öncesine kadar Instagram hesabındaki ilk kelimeler “İYİ BİR İNSAN DEĞİLİM”di; bu, karakterine atılabilecek her taşı önceden tahmin etmesinin yollarından biriydi. Görünürdeki çelişkileri -lüks bir çanta taşıyan evsiz bir adam mı?- işaret edince neşeleniyor. Benim için daha önemli. (Yoksulluk döneminden çok önce edindiğini söylüyor.)
Rotterdam’daki çatıda, sadece kibarca bir anlığına yemek yemesini önermek için sözü kesildi. Kısa bir süre atıştırdıktan sonra devam etti.
“Kendimi bir tür yalınayak antropolog olarak görüyorum,” dedi çatalını tutarak. “İnsanlarla rahatsız bir şekilde oturup gerçekten çok zor şeyler hakkında konuşabilmeyi seviyorum.”
Bunlardan biri intihar düşüncesiydi. Konuyu açarken, Bayan Gruis’in arkadaşının gözyaşlarını tuttuğunu fark edince durakladı.
“Özür dilerim,” dedi Bay Awuah-Darko.
“Hayır, hayır, hayır, her şey yolunda,” dedi. “Hayatımda bununla biraz mücadele ettim. Bu yüzden dinlemeyi seviyorum.”
Bay Awuah-Darko’nun en büyük cazibesi, görünüşe göre, çok az kişinin yüksek sesle söyleyeceği şeyleri tartışmaya istekli olması. Bu, destekçilerinin kendilerini daha az yalnız, daha az anormal hissetmelerini sağlıyor. Anlatımı, bir tür ters konuşma terapisi.
Bayan Gruis, bir ara verdiğinde yemeğin doğuşunu anlattı. Birkaç ay önce, Instagram’ın tuhaf algoritması tarafından Bay Awuah-Darko’nun videolarından biri kendisine servis edilmişti. Diğer Instagram ünlülerinin aksine, Bay Awuah-Darko gerçek bir şey, çevrimdışı bir şey sunuyordu. Hemen onu yemeğe davet etme isteği hissetti.
“Çok sıcakkanlı, çok açık sözlü görünüyordu, dürüst olmak gerekirse onunla bağ kurmak istedim,” dedi. “Sadece yolculuğunun bir parçası olmak istedim.”
Bay Awuah-Darko, onu ölmekten vazgeçirmeye çalışan Son Akşam Yemeği ev sahipleriyle karşılaştı; bu akşamlar sanki bir müdahale gibiydi. Bu gece böyle bir şey olmadı.
“Joseph’in ölmesini istemiyorum” dedi Bayan Gruis. “Sadece hayattan istediğini almasını istiyorum.”
Akşam, kaldırımda sevgiyle, kucaklaşmalarla sona erdi. Bayan Gruis bileğindeki bileziği çıkarıp Bay Awuah-Darko’dan almasını istedi. Tekrar görüştüklerinde geri verebileceğini söyledi. Sanki mücevher, onun yok oluşuna karşı bir güvence görevi görecekti.
İdeal bir Son Akşam Yemeği gibiydi
Güzel yemek, düşünceli bir dinleyici kitlesi. Ama Rotterdam tren istasyonuna giderken Bay Awuah-Darko’nun sesi somurtkandı. Kendisine geçmişi ve sanatsal pratiği hakkında iyi niyetli sorular sorulmuştu ve bunların “tetikleyici” olabileceğini söyledi. Ve ünlü muamelesi, performans sergilemek için bir tür baskı yaratıyor.
Bir dakika sonra yumuşadı.
“Daha çok, hayatımda eksik olan şeyle yüzleşmekle ilgili,” diye açıkladı sessizce, “bu kadar güzel bir şeyi geride bıraktığımda.”
Pamuklar içinde büyüdü
Bay Awuah-Darko, Acra’da bir malikanede büyüdü ve burada bir şef aile yemeklerini pişiriyordu. Babası, Arjantin ve Güney Afrika’dan ithal edilen ve polo için yetiştirilen atlardan oluşan bir ahır işletiyordu. Joseph ve üç küçük erkek kardeşi rekabetçi oyunculardı.
Ailesinin bir yuvasının bulunduğu Güney Afrika’da, 16 yaşında bir psikiyatrist tarafından bipolar teşhisi konduğunu söylüyor. Gana’daki Ashesi Üniversitesi’nden işletme bölümünden mezun olduktan sonra, birçok ilgi alanı ve kişilik arasında geçiş yaptı. 2016’da bir kayıt sanatçısıydı. İlk resim sergisi 2019’da gerçekleşti.
En iddialı girişimine ertesi yıl başladı ve bağışçılardan ve yatırımcılardan para toplayarak kâr amacı gütmeyen Noldor Sanatçı İkametgahı’nı kurdu. Yükselen Afrikalı sanatçılar, Acra’nın sahil semtindeki yenilenmiş bir depoda haftalar geçirdiler. Kendilerine alan, malzeme ve küratör ve alıcılardan oluşan bir ağa erişim sağlandı. Birçoğu, Bay Awuah-Darko’nun temsil etmeyi kabul ettiği üç yıllık sözleşmeler imzaladı.
Program, Afrika sanatına olan ilginin arttığı bir döneme denk geldi ve The New York Times ve The Financial Times’da yer aldı. Birkaç kariyerin önünü açtı. Örneğin sanatçı Ishmael Armarh, Bay Awuah-Darko’nun kendisini Instagram’da keşfetmeden önce sokakta tuvallerini tanesi 100 dolardan sattığını söyledi. Noldor’daki ikametgahından iki yıl sonra, Christie’s bir eserini 22.529 dolara açık artırmaya çıkardı.
Ancak kendisi ve diğersanatçılar, Bay Awuah-Darko’nun kendilerini kandırdığını söylüyor. Figüratif ressam Foster Sakyiamah, Bay Awuah-Darko’nun 21 büyük tuvalin satışından elde edilen gelirin küçük bir kısmını kendisine gönderdiği sonucuna vardı.
Bay Sakyiamah, Accra’dan yaptığı bir telefon görüşmesinde, “2023’te onun için resim yapmayı bıraktım ve ‘Bana paramı göndermen gerekiyor’ dedim,” dedi. “Bana beklememi ve paranın bende olacağını söyledi.” Bir ay. Ama hiç gelmedi.”
Geçen yıl Bay Sakyiamah, Bay Awuah-Darko ve şirketi JAD Advisory’ye sözleşme ihlali iddiasıyla 266.527 dolarlık dava açtı.
Bay Awuah-Darko, davanın henüz devam ediyor olması nedeniyle davanın ayrıntılarına giremeyeceğini söyledi. (Bay Awuah-Darko’nun avukatı, bir dilekçede Bay Sakyiamah’ın sanat eserlerini pazarlamak için “batık maliyetleri” hesaba katmadığını ve bazı resimlerin Bay Awuah-Darko’ya kişisel hediyeler olduğunu iddia ediyor.) Noldor’daki sorunlarından daha genel olarak bahseden Bay Awuah-Darko, “yanlış anlamaların her zaman yaşandığını” söyledi. Şöyle ekledi: “Mükemmel bir insan olduğumu söylemiyorum, ama asla sanatçıları dolandırmaya kalkışmadım.”
Program, açıldıktan dört yıl sonra sona erdi. Bay Awuah-Darko, kendi “düşük finansal okuryazarlığını” ve Afrika sanatına olan ilgi “balonunun” patlamasını suçladı.
Bay Awuah-Darko, ülkede açıkça eşcinsel bir erkek olarak yaşamanın tehlikelerine dikkat çekerek 2023’te Gana’dan Londra’ya gitti. Geçen yıl Mayıs ayında, eski Başkan Barack Obama’nın resmi portresini çizmesiyle tanınan sanatçı Kehinde Wiley’nin kendisine cinsel saldırıda bulunduğunu Instagram’da paylaştığında uluslararası manşetlere çıktı. Bay Awuah-Darko, olayın Bay Wiley onuruna 2021 yılında Accra’da verilen bir akşam yemeği sırasında ve sonrasında yaşandığını ve rızaya dayalı olarak başladıktan sonra “şiddetli ve şiddetli” bir hal aldığını söyledi.
Bay Wiley iddiayı reddetti. Kısa süre sonra, diğerleri Bay Wiley’i tacizden tecavüze kadar çeşitli saldırılarla suçladı. Birçok müze, sergilerini iptal etti veya erteledi. (Bay Wiley iddiayı reddetti.tüm iddiaları reddetti ve sanatçı Ogechi Chieke tarafından Şubat ayında açılan cinsel saldırı davasını “para kapma” olarak nitelendirdi.)
Bay Awuah-Darko, kamuoyuna açıklama yaptıktan sonra Instagram hesabından para çağrısında bulunarak Bay Wiley’nin olası bir iftira davasına karşı savunma yapmak için bağış istedi. Dava açılmadı. Bay Awuah-Darko, seyahat ve yer değiştirmeyle ilgili “çeşitli masrafları” karşılamak için 3.000 dolar topladığını söyledi.
Bay Awuah-Darko, ailesinin Noldor davasında avukatlık ücretlerini karşıladığını kabul ediyor. Ancak ailenin sözcüsü Emmanuel Amaning, oğullarının iddia ettiği gibi, bundan daha fazlasını yaptıklarını ve onu tamamen dışlamadıklarını öne sürdü.
“Aile Joseph’ten uzaklaşmış değil ve Bay Amaning bir e-postada, “Kişisel zorluklarıyla mücadele ederken onu desteklemeye devam edin” diye yazdı, “ve bunu şefkatli ve düşünceli bir şekilde yapmak için mahremiyet talep edin.”
“Çok Eğleniyor”
Bay Awuah-Darko, Son Akşam Yemeği Projesi’nin ortaya attığı bariz ve son derece rahatsız edici sorulardan kaçınmıyor. Bunlardan biri de şu: Eğer gerçekten ölmek istiyorsanız, neden kendinizi öldürmüyorsunuz?
Bu soruyla sık sık karşılaşıyor.
“Kolayca bir binadan atlamaya karar verebilirdim,” dedi bana. “Ama bunu sorumlu bir şekilde, şiddet içermeyen bir şekilde yapmak istiyorum. Ve bedenimi keşfeden kimseye travmamı aktarmak istemiyorum.”
Manik bir atak geçirirken, tıbbi destekli ölüme biraz dürtüsel bir şekilde karar verdiğini söyledi. Evsiz ve derin depresyondaydı ve bu ona onurlu bir çıkış yolu sunuyormuş gibi görünüyordu.
Bir sorun var. Bu alandaki akademisyenler, Hollanda’da bir doktorun Bay Awuah-Darko’nun ölümüne yardım etme ihtimalinin düşük olduğunu söylüyor.
“Olmaz,” dedi Hollandalı sağlık etiği profesörü T.A. Boer.
Geçmişe bakıldığında, geçen yıl Hollanda’da yaklaşık 10.000 kişi tıbbi olarak ötenazi edildi. Resmi bir başvuru süreci ve onaylayan veya reddeden bir düzenleyici kurum yok. Binlerce doktor bu işlemi gerçekleştirebilir.
Ancak Hollandalılar, Profesör Boer’in ötanazi turizmi olarak adlandırdığı şeyi engellemek istiyor. Bir etik kurulu, sonrasında tüm destekli ölüm kararlarını inceler ve gerekli bakım standartlarını karşılamayan doktorlar cezai sorumlulukla karşı karşıya kalabilir. Hastaların bir ikamet adresine, yerel bir doktora ve Hollanda sağlık sigortasına sahip olması gerekiyor. Bay Awuah-Darko bu gereklilikleri karşılasa bile, başka bir engel daha var. Doktorlar birinin ölmesine yardım etmeyi kabul etmeden önce, kişinin çektiği acının dayanılmaz olduğu sonucuna varmalılar.
“Ve bu, akşam yemekleriyle birlikte görkemli bir veda turu yapan bir adam,” dedi Profesör Boer. “Buradaki herhangi bir doktor internette araştırıp onun davasını reddederdi. Çok eğleniyor.”
Bu da bizi Bay Awuah-Darko’nun Instagram hesabındaki bariz çelişkiye getiriyor. Aylarca bunu “ölümüm için halka açık bir ağıt” olarak nitelendirdi. Gerçekte, hiçbir doktorun hayatına son vermesine yardım edip etmeyeceğinin garantisi yok.
Bay Awuah-Darko, Hollanda vatandaşlığına başvurmak için avukatlarıyla görüşmeye başladığını, ancak bunun yıllar alabileceğini söylüyor.
“Hiçbir zaman bir bitiş tarihi olduğunu söylemedim,” diye belirtti ve çoğu insanın projesinin adını gerçek anlamda anlamadığını ekledi.
Aslında, Instagram takipçilerinin çoğu, hayatının sonuna yaklaştığına kesinlikle inanıyor. Bazıları güven verici notlar gönderiyor; bazıları ise fikrini değiştirmesini rica ediyor. Birkaçı, ölümlülüğüyle yüzleşen bir adam olarak hayata dair özel içgörüleri olduğunu düşünüyor. (“Seni takip ederek çok şey öğrendim,” diye yazdı bir yorumcu.) 5.000 yabancı, derin bir depresyonda olan bir adamı akşam yemeğine davet eder mi?
Şüpheciler, Bay Awuah-Darko’nun dikkat çekmek için yürek burkan bir psikiyatrik rahatsızlığı istismar ettiğini söylüyor. Sağlık çalışanları, mesajının zehirli olduğunu iddia ediyor. Londra’daki bir yardım kuruluşu olan Bipolar UK, Hollanda gazetesi De Volkskrant’a verdiği demeçte, para kabul etmeyeceğini söyledi. Bay Awuah-Darko, Instagram’da yazmakta olduğu Son Akşam Yemeği kitabından elde ettiği geliri kuruluşa göndereceğini açıkladıktan sonra.
Bir sözcü bana gönderdiği e-postada, “Değerlerimiz Joseph’in dünyayla paylaştığı mesajla uyuşmuyor,” diye açıkladı, “bipolar bozuklukla yaşamak yaşamaya değer bir hayat değil.”
“Tartışmak ve Varolmak” İçin Bir Yer
Bay Awuah-Darko’nun destekçilerinin ise çok farklı bir bakış açısı var. Onun acıyla mücadele etme biçiminde teselli buluyorlar ve Instagram’da ona düzenli olarak “Bu uygulamada varlığınız benim için çok iyileştirici ve eğitici oldu” ve “Ölümün yanımızda olması bazen yanımızda bir arkadaş gibi hissettiriyor, daha dolu dolu yaşamamıza ve daha derinden sevmemize yardımcı oluyor” gibi yorumlar yağdırıyorlar.
En ateşli destekçileri, web sitesinde “duygusal olarak akıcı ve varoluşsal olarak çökmüş olanlar için bir akşam yemeği partisi” olarak küfürlü bir şekilde adlandırılan ve tanımlanan başka bir etkinlik için Amsterdam’a geliyorlar. Ek olarak, “Yiyorsunuz, konuşuyorsunuz, çözülüyorsunuz.” Haziran ayında bir akşam, beş katılımcı Londra, Romanya, Florida ve İspanya’dan seyahat ederken, biri New Jersey’deki evinde dizüstü bilgisayardan internetten izliyordu. Her öğün, moda tasarımcısı Illi Goren ve eşi Tom’un şık dairesinde servis ediliyor ve Bay Awuah-Darko artık kanepede uyuyor.
Bayan Goren yemek pişiriyor – altı servislik akşam yemeği lüks İskandinav restoranlarını andırıyor ve kişi başı yaklaşık 175 dolar tutuyor – Bay Awuah-Darko ise garsonluk ve moderatörlük yapıyor. Konuklara samimi sorular soruyor. Katıldığım akşam yemeğinde, “8 yaşındaki halinizle bir yemek yiyebilseydiniz, hangi yemeği getirirdiniz ve ne gibi tavsiyelerde bulunurdunuz?” diye sordu. Sarasota’dan uçakla gelen ve Avrupa seyahatine yeni başlayan 29 yaşındaki Alexandré Zii Miller, “Bir kutu ıspanak getirirdim,” dedi. O ve 8 yaşındaki hali, ıspanağı Temel Reis gibi yerdi.
“Ve ben de ‘Sezgilerin doğru,’ derdim,” diye devam etti Bay Miller. “‘Zor bir hayatın olacak. Üzgünüm.'”
Diğer sorular, bu konuda dayanılmaz zihinsel işkencelerin tasvirlerine yol açtı.
Gecede cinsel istismar, depresyon, kalp kırıklığı ve kronik yorgunluk vardı. Hepsi Bay Awuah-Darko’yu Instagram’da bulduklarını ve topluluk ve sohbet özlemi duyduklarını söylediler.
Kendini “nöro-baharatlı” olarak tanımlayan Bay Miller, “Joseph dışında herkes hayatlarının üzüntüsünü sosyal medyada yayınlıyor,” dedi. Evde, hem içi hem de dışı siyaha boyanmış, tavukları ve bir keçisiyle bilgisayar kodu düzenleyerek çalışıyor. Çocukluğundan beri hayatın anlamsız geldiğini, internette daha fazla zaman geçirdikçe daha da şiddetlenen bir sorun olduğunu söyledi.
“Yıllardır yüz yüze yeni arkadaş edinmedim,” dedi. “Herkes çok meşgul, çok dikkatsiz, ev işleri, aile, her neyse, üstesinden gelemeyecek kadar meşgul. Ve insanlarla tanışabileceğim, sadece sohbet edebileceğim ve var olabileceğim üçüncü bir yer yok.”
Akşam, fotoğraflar ve telefon numaralarının paylaşılmasıyla sona erdi. Son Akşam Yemeği No. 145
Birkaç hafta sonra, Temmuz ayının sonlarında bir Cuma günü, Bay Awuah-Darko’nun hayatı otobüsle Polonya’ya gittiğinde şaşırtıcı bir şekilde değişti.
Son Akşam Yemeği için değil, Wroclaw’da bir Airbnb kiralayan Bay Miller’ı ziyaret etmek içindi. Ertesi gece, ikili bir barda otururken, Bay Awuah-Darko evlenme teklif etti. Daha sonra açıkladığı üzere, Bay Miller’ı akşam yemeğinde gördüğü andan itibaren ona vurulmuştu ve o zamandan beri mesajlaşıyorlardı. Bay Miller kabul etti.
Bay Miller, Polonya’dan telefonda, “Beni ilginç bulacağından şüpheleniyordum,” dedi. Onun için bu, romantizmden çok, boş hissettiren bir hayata heyecan katma fırsatıydı. “Ayrıca aseksüelim ve normal insanların bir ilişkiden beklediği türden bir sevgiyi gerçekten karşılayamıyorum. Bu yüzden seçici olamam.”
Bay Awuah-Darko, beşinci nişanını Substack’te paylaştığı bir gönderide duyurdu. “Sanırım onunla birlikte uzun zamandır sahip olmadığım bir şeye nihayet kavuştum: umut,” diye yazdı. “Ve nihayet benim ucubeliğime denk birinin vaadi.”
Açıklamasına bakılırsa, aşk Bay Awuah-Darko’yu tıbbi ötanaziye olan tüm ilgisinden kurtarmış. Polonya’dan telefonda, “Ayrılma fikrindense, etrafta kalma fikrini daha katlanılabilir kılan bir adamla tanıştım,” dedi. Instagram’da ise tüm bu olay örgüsü hem sevinçle (“Senin kalbin mutlu olduğunda benim kalbim de mutlu oluyor”) hem de şüpheyle (“Bu biraz aceleciydi”) karşılandı.
Son Akşam Yemekleri’ne olan hevesi hiç sönmedi. Temmuz ayı sonlarında Polonya’daki bir restoranda 145. yemeğini düzenledi. Takipçilerine söylediği gibi, herhangi bir yemek son yemeği olabilirdi. Kim bilir? Zaten asıl amacı hiç değişmedi. Nihayetinde, takipçilerinin istediğini, milyonlarca insanın istediğini istiyor: gözlerinin içine bakıp dinleyecek birini.
