Van’ın Gercüş ilçesine bağlı Bağözü Köyü Arık Mezrası sınırları içerisindeki ‘Şeytan Deresi’ mevkinde yapılan kazı çalışmalarında, 3 bin yıllık olan ve ölen kişinin yakılarak küllerinin kondukları urne tipi 344 mezar alanı (nekropol) ortaya çıkarıldı.

Alanın Anadolu’nun urne mezar sayısı bakımından en büyük kremasyon mezarlığı olduğu tespit edildi. 2 yıl boyunca 830 metrekarelik alanda yapılan kazılarda ayrıca 327’si envanterlik, 420’si etütlük olmak üzere toplam 747 eser de ortaya çıkarıldı.

Eserlerin Hasankeyf Müzesi’nde konservasyon ve restorasyon çalışmaları tamamlandıktan sonra sergilenmesi planlanıyor.

Hasankeyf Müze Müdürü Şehmus Genç, “Gercüş ilçesi Bağözü Köyü’nde bir nekropol alanı kazısı gerçekleştirdik. 2023-2024 yıllarında yapmış olduğumuz çalışmalarda birçok urne mezarı tespit ettik. Bu nekropol alanımız günümüzden 3 bin yıl öncesine ait bir mezarlık olduğunu buluntulardan anlaşılmıştır.

Kazı alanında daha çok gündelik yaşamda kullanılan malzemelerin dışında ölü hediyeleri var. Bunlar savaş aletleri, oklar, bıçaklar, kamalar, yine şahıslara ait bilezikler, küpeler ve o dönemin yöneticilerine ait silindir ve baskı mühürler; bunlar arkeolojik veri açısından elde edildiler. Aslında buluntular bize şunu göstermekte; buluntuların çoğunluğunun savaş aletleri olması, bize burada bir savaşçı topluluğun veya bir askeri garnizon gibi bir merkezin olduğunu ya da bir kontrol mekanizmasının olduğunu kanıtlar niteliktedir.

Kazılar sonucunda nekropol alanımızda 344 tane urne mezarımız, 4 tane sanduka mezarımız, bir de basit toprak hocker tarzı bir mezarımız bulundu. Bu mezarlarda dediğim gibi birçok yine ölü hediyesi ile karşılaştık. 2 yıllık çalışmalar süresince 830 metre karelik bir alanın kazısını gerçekleştirdik” dedi.

Kazılardan elde edilen eserlerin de konservasyon ve restorasyon çalışmaları tamamlandıktan sonra Hasankeyf Müzesi’nde sergileneceğini ifade eden Genç, “Kazılardan elde edilen 747 tane bizim eserimiz var. Bu buluntuları müzemize naklettik. Arkeologlar, sanat tarihçileri ve restöratörlerimiz sayesinde şuanda müzemizde muhafaza altına alınmışlar.

Bunları restöratörlerimiz müzemizi laboratuvarlarında konservasyon ve restorasyon çalışmalarını gerçekleştirmektedirler. Yaptığımız çalışmalarda ve incelemelerde şunu anladık ki kazdığımız alan, Anadolu’nun bilinen en büyük kremasyon mezarlığı. Asur dönemine ait en büyük kremasyon mezar olduğunu kanıtlamış durumdadır. Bu da şunu kanıtlamaktadır bize. Asur döneminin bölgedeki mezarlık kültürünü ve gömü tekniğini bize büyük oranda vermektedir. Urnelerdeki küçük bir deliğe kısaca değinmek istiyorum.

Ölü gömme teknikleri veya ölü gömme geleneğinden bahsetmiştik. Dönemine göre ölünün ruhunun o küçük delikten çıktığı inancı hakim ve bulduğumuz kremasyon mezarlardan çoğunda bu özellik tespit edilmiştir. Müzemizdeki uzmanlar tarafından çalışmaların sonlanması akabinde eserlerimizi ziyaretçilere sunmayı düşünüyoruz” diye konuştu.