Başlığı görüp “Bu AMOC da ne” diye sordunuz doğal olarak, önce ona cevap vereyim. AMOC, “Atlantic meridional overturning circulation”ın kısaltması. Bu da, Atlantik Okyanusundaki en temel deniz akıntıları demek.

Ekvator bölgesinde ısınan okyanus suyu kuzeye doğru hareket ediyor, okyanus yüzeyindeki bu sıcak su akıntısı kuzey kutup bölgesinde buzullar sayesinde hem tuzu seyreliyor hem de soğuyor ve bir dip akıntı olarak güneye, Ekvator bölgesine geri gidiyor.

Bu temel akıntının adı işte AMOC. Ve iklim bilimciler uzun süreden beri AMOC’un yavaşlamasını takip ediyorlar.

Korkulan şey, küresel ısınma yüzünden okyanusta bir ısı dengesi oluşması ve bu denge yüzünden AMOC’un tamamen durması.

AMOC’un varlığı, sadece Atlantik okyanusu ve onun etrafındaki ülkeler için değil, bütün dünya için alıştığımız iklim üzerinde son derece önemli. Ve eğer AMOC duracak olursa, dünyanın her yerinde iklim düzeni bundan etkilenecek; bin yıllardır alıştığımız iklimin yerini çok daha sıcak başka bir iklim alacak. Zaten iklim krizi dediğimiz şey bu.

Yakın zamana kadar bu felaket senaryosuna, yani AMOC’un tamamen durması ihtimaline çok düşük bir olasılık veriliyordu. Ama yeni yapılan bir dizi araştırma artık o kadar iyimser değil; AMOC’un duraklaması riski giderek artıyor. (Bu akıntının dünyamızın uzak geçmişinde tamamen durduğuna dair kanıtlar da bulundu.)

Ne yapabiliriz bu riskten kurtulmak için? Reçete klasik: Atmosfere karbon salmayı durdurmamız, yani fosil yakıtları tamamen terk etmemiz gerek.