Milli muharip uçak KAAN projesiyle 5. nesil savaş jeti üreten ülkeler arasına girmeye hazırlanan Türkiye, Baykar’ın gelişmiş insansız hava araçları (İHA) sayesinde savunma sanayisini güçlendirdi. Dünya basını, dünyada yoğun ilgi gören KAAN ve Baykar İHA’ları ile Türkiye’nin Güney Kore’yi geçerek savunma ihracatında dünyanın ilk 10 ülkesi arasına girebileceğini yazdı.
Türkiye, Baykar İHA’ları ve gibi yerli ve milli projelerle savunma sanayisinde dikkat çeken bir büyüme kaydetti. Yetkililer, ülkelerin dünya çapında artan savunma harcamaları sayesinde Türkiye’nin en büyük 10 savunma ihracatçısı arasına girmeyi hedeflediğini belirtti.
Dünya genelinde artan jeopolitik gerilimler, savunma bütçelerinde istikrarlı bir yükselişe yol açtı. Birleşmiş Milletler (BM) verilerine göre, 2024 yılı itibarıyla küresel savunma harcamaları 2,7 trilyon seviyesine ulaştı. Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü (IISS), bu rakamın küresel GSYİH’nın ortalama yüzde 1,9’una denk geldiğini duyurdu.
Eurasian Times, Türkiye’nin son yıllarda hızla büyüyen savunma ihracatı potansiyeline ilişkin hazırladığı analizde, dünyada artan silah ithalatının Türkiye’yi dünyanın en büyük savunma ihracatçılarından biri haline getirebileceğini bildirdi. Analizde, KAAN muharip uçakları ve ‘ları özel olarak mercek altına alındı ve Türkiye’nin özellikle havacılıkta ciddi mesafe kat ettiğine dikkat çekildi. Ankara’nın uluslararası savunma sanayisinde kilit rol oynadığını ifade eden Eurasian Times, mevcut küresel durumun Türkiye için bir fırsat penceresi yarattığı yorumunu yaptı.
Dünyada savunma harcamaları artıyor
Dünyada önümüzdeki 10 yılda savunma harcamalarının daha da artacağı öngörülüyor. Tahminlere göre, küresel savunma pazarı 6,6 trilyon dolara ulaşacak ve yıllık bileşik büyüme oranı yüzde 9,37 seviyesinde gerçekleşecek. Bu durum, savunma sanayii üreticileri için önemli fırsatlar anlamına geliyor.
Analize göre, jeopolitik belirsizlikler ve acil ihtiyaçlar, birçok ülkeyi yeni tedarikçiler aramaya yönlendiriyor. Türkiye de bu kapsamda, yerli teknolojileri ve rekabetçi ürünleriyle öne çıkan bir aktör olarak konumlanıyor.
Hedef ilk 10
Analizde, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, küresel savunma harcamalarındaki artışın Türkiye’ye önemli fırsatlar sunduğu ifadesine yer verildi. Şimşek’in, “Savunma sanayi ihracatında çok büyük bir avantaja sahibiz” dediği aktarılan analizde, değeri 100 milyar doları aşan 1400 proje sayesinde Türkiye’nin savunma ihracatında ilk 10 ülke arasına girebileceği girebileceği vurgulandı.
Eurasian Times, Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanı Haluk Görgün’ün, savunma sanayii atılımlarının Türkiye’ye teknoloji, diplomasi ve prestij kazandırdığı açıklamasına da analizinde yer verdi. Analizde, Türkiye’de savunma alanında 3500’ün üzerinde firmanın faaliyet gösterdiği ve bunun ciddi bir üreti potansiyeli oluşturduğu belirtildi.
Türkiye 11. sırada
Analizde paylaşılan Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü (SIPRI) verilerine göre, Türkiye 2020-2024 döneminde dünyanın en büyük 11. savunma ihracatçısı konumunda yer aldı. Türkiye’nin küresel silah ihracatındaki payı yüzde 1,7 olarak kaydedildi.
Son beş yılda Türkiye, Ukrayna, İsviçre ve Hollanda gibi ülkeleri geride bırakarak 14.’lükten 11.’liğe yükseldi. Aynı dönemde ihracat payı yüzde 103 oranında artış gösterdi.
Eurasian Times, Türkiye’nin savunma ihracatındaki büyümesinde İHA’ların kritik bir rol oynadığını söyledi. Analizde, Baykar’ın ürettiği TB2 ve Akıncı İHA’ların 34’ten fazla ülkeye ihraç edildiği bilgisi paylaşıldı. Ayrıca Baykar’ın, 2023 yılında gelirinin yüzde 90’ını yurt dışından elde ettiği ve ihracatını 1,8 milyar dolara çıkardığı ifade edildi.
Analizde, Görgün’ün, Türkiye’nin 2018’den bu yana İHA pazarında lider konumda olduğunu dile getirdiği aktarıldı. Eurasian Times, Türkiye’nin küresel İHA pazarının yüzde 65’ini elinde bulundurduğunun altını çizdi.
5. nesil savaş uçağı KAAN’ı “Türkiye’nin yükselen yıldızı” olarak tanımlayan Eurasian Times, projenin ciddi ihracat potansiyeli taşıdığını belirtti. Analizde, Türkiye’nin Endonezya ile 48 adet KAAN muharip uçağının satışına dair anlaşma imzaladığı hatırlatıldı. Suudi Arabistan, BAE ve Pakistan gibi ülkelerin de projeye ilgi gösterdiği bildirildi.
Türk savunma sanayiinin diğer önemli oyuncuları arasında , Roketsan, STM ve Sarsılmaz gibi firmaların bulunduğu açıklanan analizde, Aselsan’ın, küresel sıralamada 42. sıraya yükseldiği kaydedildi.
Güney Kore’yle rekabet
Eurasian Times’ın, Türkiye’nin önündeki en büyük rakiplerden biri olarak gösterdiği Güney Kore, küresel savunma ihracatında yüzde 2,2’lik paya sahip. Güney Kore’nin zırhlı araçları ve K9 Thunder obüsleri uluslararası pazarda büyük ilgi görüyor. K9 obüsleri, 11 ülkeye ihraç edildi ve toplam ihracat geliri 7 milyar doları aştı.
Ayrıca Güney Kore, KF-21 Boramae adlı kendi beşinci nesil savaş uçağını geliştiriyor. Gemi inşa sektöründe de önemli ihaleler alan ülke, ABD’den milyarlarca dolarlık siparişler aldı.
Türkiye’nin bir diğer avantajı ise coğrafi çeşitliliği yüksek bir müşteri portföyüne sahip olması. Polonya, Filipinler, Hindistan, Avustralya ve birçok Avrupa ülkesine ihracat yapıyor.
SIPRI verilerine göre, 2020-2024 döneminde Türkiye’den en fazla silah ithal eden ülkeler ise BAE, Pakistan ve Katar oldu.
Analizde, Türkiye’nin savunma sanayii alanındaki yerli ve milli atılımlar sayesinde ihracatını her geçen yıl artırdığı vurgulandı. Eurasian Times, Türkiye’nin İHA’lardan savaş uçaklarına, obüslerden elektronik harp sistemlerine kadar geniş bir ürün yelpazesine sahip olduğunu belirtti.
