Rusya, Eurovision Şarkı Yarışması’ndan çıkartılmasından üç yıl sonra dünyanın en çok izlenen müzik etkinliğinin Soğuk Savaş dönemindeki rakibi Intervision’ı yeniden başlatıyor.
Intervision’a Rusya’nın son yıllarda yakın ilişkiler kurduğu BRICS ülkelerinden yarışmacılar katılacak. Buna karşın ABD’de yaşayan bir şarkıcı da yarışmada yer alacak.
BRICS, Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika’nın kısaltması. Grup, bugün Mısır ve İran dahil on ülkeyi kapsıyor.
1956 yılında Soğuk Savaş sırasında başlayan şarkı yarışması hakkında bilmeniz gereken sekiz unsur şunlar:
1-Rusya neden intervision’ı yeniden başlatıyor?
Rusya 2022’de Avrupa Yayın Birliği tarafından Ukrayna’yı işgali sonrası Eurovision’dan çıkarılmıştı.
Aynı yıl Ukrayna yarışmanın galibi ilan edilmişti. Bu da ülkeye sembolik bir destek olarak görülmüştü.
Aberdeen Üniversitesi’nden Dr. Barbara Barreiro Leon, yarışmadan çıkarılana kadar Eurovision’un kültürel ve siyasi değerlerini dünyaya göstermek adına Rusya için kullanışlı bir platform olduğunu söylüyor.
Ayrıca Rusya’nın Intervision’ı yeniden başlatmasının da katılımcı ülkelerle daha sıkı ilişkiler geliştirirken, yine bu değerleri dünyaya ihraç etme girişimi olduğunu vurguluyor.
Intervision’ın internet sitesinde etkinliğin “milyonları birleştirip, ilham vermek” niyetini taşıdığı ve “siyasi bir girişim olmadığı” söyleniyor.
Fakat Eurovision tarihçisi Dr. Dean Vulatic buna katılmıyor:
“Intervision bu yıl Şubat ayında bir başkanlık emriyle başlatıldı. Dolayısıyla bu anlamda siyasi bir etkinlik” diyor.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov BBC’nin etkinliğe hükümetin müdahil olup olmadığı sorusuna “Ülkemizde devlet sanatın teşvik edilmesinden sorumlu” yanıtını vermişti.
Dr. Leon Intervision’ın Kremlin’e “kendi propagandasını yapmak, çoğu Ukrayna’yı destekleyen Eurovision ülkelerinin değerleri ve pozisyonlarıyla çelişen bir ortam sunmak için mükemmel bir alan” olduğunu söylüyor.
Ukrayna Dışişleri Bakanlığı ise Intervision 2025’i “düşmanca propagandanın enstrümanı ve Rusya Federasyonu’nun agresif siyasetini aklama aracı” olarak gördüklerini belirtti.
2-Intervision neyi temsil ediyor?
Intervision kendisini Eurovision’a karşı kültürel bir alternatif olarak konumlandırıyor ve Rusya yanlısı sanatçılara bir platform sunarken, “ruhani ilkelerle birlikte geleneksel, evrensel ve aile değerlerini” kabulleniyor.
Intervision’ın kurallarına göre yarışmaya katılımı kabul edilen şarkılarda bu değerlerin temsil edilmesi gerekiyor.
Yarışma Rusya’nın LBGTQ+ karşıtı yasalarını sıkılaştırmasının ardından yapılıyor.
2023’de Rusya Yüksek Mahkemesi “uluslararası LBGT halk hareketini” aşırılık yanlısı bir örgüt olarak tanımlayıp, ülke genelindeki faaliyetlerini yasaklamıştı.
Intervision bu anlamda Eurovision’dan çok farklı.
Eurovision gösterişli performanslar ve LGBTQ+ sanatçılarla anılır oldu.
2024’te İsviçreli Nemo, yarışmanın ilk “non binary” galibi olmuştu.
Non-binary, toplumsal cinsiyet kimliği açısından kendilerini erkek ya da kadın kategorilerinde tanımlamayanları ifade ediyor.
3-Intervision’da kimler yarışıyor?
Katılımcı 23 ülke arasında Brezilya, Hindistan, Çin, Güney Afrika ve birçoğu son yıllarda Rusya ile daha yakın ilişkiler geliştiren Brics grubunun diğer üyeleri de yer alıyor.
Rusya ile olumlu ilişkileri olan birçok eski Sovyet ülkesinde de akrobatlar bulunuyor.
Rusya’yı gerçek adı Yaroslav Dronov olan ve 2022’de çıkardığı Ya Russky (Ben Rusum) marşıyla tanınan savaş yanlısı pop şarkıcısı Shaman temsil edecek.
Intervision’a katılan ülkelerin tam listesi şöyle;
Belarus, Brezilya, Çin, Kolombiya, Küba, Mısır, Etiyopya, Hindistan, Kazakistan, Kenya, Kırgızistan, Madagaskar, Katar, Güney Afrika, Rusya, Suudi Arabistan, Sırbistan, Tacikistan, Birleşik Arap Emirlikleri, ABD, Özbekistan, Venezuela ve Vietnam.
4-ABD neden ve nasıl katılıyor?
ABD, Vassy adıyla Spotify’da aylık dört milyondan fazla dinleyicisi olan Vasiliki Karagiorgos tarafından temsil edilecek.
Yunan asıllı Karagiorgos, Avustralya’da büyüdü ancak Rolling Stone dergisinin Avustralya baskısına göre 2010’ların başında ABD’ye taşındı.
En çok elektronik müzikle tanınıyor.
Daha önce LGBTQ+ haklarına destek vermişti.
Intervision’ın Instagram hesabında yayımlayan bir videoya göre “ailevi nedenlerden dolayı” yarışmada yer almayacağını söyleyen bir başka ABD’li şarkıcı Brandon Howard’ın yerini aldı.
Dr. Vuletic, “Bu değişim bize Intervision ve Amerikan katılımı hakkında çok şey anlatıyor” diyor.
“Amerika adına yarışmaya giren şarkıcının arkasında herhangi bir Amerikan devlet kurumu ya da kamu kuruluşu olmadığı artık açıkça görülüyor.”
Dr. Vuletic’e göre Vassy, Intervision’a katıldığı için muhtemelen yaptırımla karşılaşmayacak ancak “Vladimir Putin’in bu siyasi projesine katıldığı için muhtemelen itibar kaybına uğrayacak.”
Avustralyalı bir sanatçının ABD adına sahne alması alışılmadık bir durum gibi görünse de Eurovision da vatandaşı olmayan birinin bir ülkeyi temsil etmesini yasaklamıyor.
5-Rakip şarkı yarışmaları nasıl ortaya çıktı?
Doğu bloğunun 1956’da başlayan Eurovision’a cevabı olarak yaratılan Intervision, 1965’ten 1968’e kadar o zamanki Çekoslovakya’da düzenlendi.
1977’den 1980’e kadar süren ikinci versiyonunda Japonya, ABD ve Kanada’dan katılımcılar yer aldı.
Sovyet bloğunun dağılmasının ardından Rusya, 1994 yılında Eurovision Şarkı Yarışması’na katıldı.
Rusya 2008 yılında Eurovision’u kazanmış, ertesi yıl da ev sahipliği yapmıştı.
Ancak 2014 yılında Avusturyalı Conchita Wurst Eurovision’u kazandı, Rusya Kırım’ı ilhak ettiği için uluslararası alanda kınandı ve Intervision’ı yeniden başlatma planları ortaya çıkmaya başladı.
Ancak bu planlar boşa çıktı ve Rusya, ev sahibi ülke Ukrayna’nın Rus yarışmacıyı ülkeye sokmadığı 2017 yılına kadar Eurovision’da yarışmaya devam etti.
Rusya 2018 ve 2021 yılları arasında Eurovision’a yeniden katıldı.
6-Intervision’da ünlüler hiç sahne aldı mı?
1979 yılındaki yarışmada dünyaca ünlü sanatçı Boney M, 19. Yüzyılın başında Rus kraliyet ailesini baştan çıkaran mistik bir rahibin hikâyesini anlatan Rasputin adlı büyük hit şarkısını seslendirdi.
Intervision’ın sahnesi, Polonyalı ünlü şarkıcı Czesław Niemen gibi eski Sovyet bloğundan yüksek profilli sanatçıları da ağırladı.
7-Para ödülü var mı, kazanan nasıl belirleniyor?
Kazananların para ödülü almadığı Eurovision’dan farklı olarak Intervision, birinciye 30 milyon ruble (360 bin dolar) ödül vereceğini açıkladı.
Intervision’da kazanan yalnızca stüdyo jürisi tarafından seçilirken, Eurovision’un galibi jüri puanları ve halk oylarının bir kombinasyonu ile seçiliyor.
Intervision’ın önceki dönemlerinde kazananlar çoğunlukla Sovyetler Birliği’ne bağlı ülkelerden geliyordu, ancak Finlandiyalı şarkıcı Marion Rung 1980 yılında Where is the Love? şarkısıyla birinci oldu.
Rung ayrıca 1962 ve 1973 yıllarında Eurovision’da da yarıştı.
8-Intervision’ın geleceği ne olacak?
Dr. Vuletic biraz şüpheci duysa da, Rusya’nın Intervision’ı yıllık bir etkinlik haline getirme planları var.
“Gerçekte ne olacağını bekleyip görmeliyiz… Bu yılki yarışmanın ne kadar başarılı olacağını” diyor.
Dr. León, etkinliğin henüz kayda değer bir takipçisi olmadığını ve “sadece belirli kitlelere hitap edebileceğini, zaman içinde nostalji duygusunu canlandırabileceğini” söylüyor.
Dr. Vuletic, finalinden sadece günler önce Intervision şarkılarının videolarının sosyal medyada ve YouTube’da sınırlı bir etkileşim topladığını ve genellikle binlerce kez izlendiğini belirtti.
“Eurovision’dan bir hafta önce olsaydı, milyonlarca izlenme sayısına ulaşan şarkılar görürdük” diye de ekledi.
Yine de, izleyicilerin ilgisi sınırlı kalsa bile, Rusya yarışmayı her yıl düzenlemenin bir değeri olduğunu düşünebilir.
Dr. Vuletic, Rusya’nın Cumartesi günkü gösteriyi, hala “büyük, uluslararası bir etkinlik” düzenleyebildiğini, dünya çapında destekçileri olduğunu ve Ukrayna’nın işgaline karşılık olarak kendisine uygulanan yaptırımların işe yaramadığını dünyaya gösterme şansı olarak göreceğini söylüyor.
