Siyaset Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı (SETA) Direktörü Murat Yeşiltaş devam eden çözüm sürecinin tamamının Suriye’deki gelişmelere bağlanmasının sürecin devamlılığında sorun yaratabileceğini söyledi. Yeşiltaş, sürecin sadece güvenlik kurumlarını ilgilendirmediğini ifade ederken, ‘Barış Eğitimi Modeli’ önerisi sundu.

SETA Direktörü Murat Yeşiltaş, Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu’nun 12’nci toplantısında sunum yaptı.  

“Asıl mesele toplumsal barışı kalıcılaştırmak” 

Örgütün askeri varlığını sona erdirmesi ve kendisini feshetmesinin kritik bir kazanım olduğunu belirten Yeşiltaş, silahların susmasının sadece ilk adımlardan bir tanesi olduğunu söyledi. Asıl meselenin toplumsal barışın kalıcılaştırmak olduğunu ifade eden Yeşiltaş, “Kalıcı barışın tesis edilmesi için daha kapsamlı ve dayanıklı bir mimarinin inşa edilmesi zorunlu görülmektedir” dedi.

“Sürecin hukuki derinliği olmalı”

Sürecin hukuki derinliğinin olması gerektiğine dikkat çeken Yeşiltaş, “Kimler, hangi şartlarda cezai yaptırımlarla karşılaşacak, kimler rehabilitasyon programına dâhil edilecek, hangi hukuki mekanizmalar işletilecek; bunların açık ve şeffaf bir şekilde, bir çerçeve olarak buradan çıkacak olması sürecin hukuki bir derinlik kazanması anlamına gelecektir” diye konuştu. 

“Süreç sadece güvenlik kurumlarını ilgilendirmiyor” 

Sürecin güvenlik derinliğinin de sağlanması gerektiğini belirten Yeşiltaş, toplumun beklentisinin de bu yönde olduğunu ifade etti. Saha araştırmalarında güvenlik pratiklerinden asla vazgeçilmemesi beklentisinin öne çıktığını gördüklerini kaydeden Yeşiltaş, sadece güvenlik kurumlarını ilgilendiren bir meseleyle karşı karşıya olunmadığının da altını çizdi. Yeşiltaş, Milli Eğitim Bakanlığı’ndan Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’na, Çalışma Bakanlığı’ndan yerel yönetimlere kadar tüm kurumların süreçte rol alması gerektiğini ifade etti.

Barış Eğitimi Modeli önerisi

 Sürecin bütünüyle içselleştirilmesi için ‘Barış Eğitimi Modeli’nin hayata geçirilmesini öneren Yeşiltaş, sürecin ilerleyen kısımlarında hayata geçirilebilecek barış eğitimi müfredatının dizayn edilebileceğini söyledi. Bu modelin yerelde, sivil alanda ve bireysel çalışmalarda uygulanabileceğini ifade etti.  

“Sürecin tamamının Suriye’ye bağlanması sürecin yürütülmesinde sorun yaratabilir” 

Sürecin dış politika ayağının önemine de vurgu yapan Yeşiltaş, sürecin bundan sonra devam edebilmesi açısından Suriye’nin kritik bir saha olduğunu belirtti. Ancak sürecin tamamının Suriye’ye bağlanmasının sürecin yürütülmesi açısından bazı sorunlar yaratabileceği söyledi.

“10 Mart anlaşması daha fazla istikrar ve barış ortaya çıkarır”

Suriye ile ilişkiler konusunda yaptıkları çalışmaların çıktılarını anlatan Yeşiltaş, Türkiye’deki süreci doğrudan etkileyen iki model olduğunu söyledi. Yeşiltaş, birinci modelin 2012’den sonra Suriye’nin kuzeyinde özerk bölge kurulan model, ikinci modelin ise 10 Mart 2025’te Şam hükümeti ile SDG arasında imzalanan mutabakatın ortaya koyduğu model olduğunu anlattı. Yeşiltaş, yaptıkları tüm simülasyonlarda ikinci modelin daha fazla istikrar ve daha fazla barış ortaya çıkardığını söyledi.