İsrail’in Gazze’de neredeyse iki yıldır devam eden vahşi savaşında bir sona yaklaşıldığına dair umutlar arttı. Amerikan Başkanı Donald Trump dün bir kez daha Gazze’de bir anlaşma sağlandığını söyledi.
Amerika haftalardır Gazze için hazırladığı bir plan üzerinde çalışıyor. İlk aşamada Hamas elindeki canlı ve ölü bütün rehineleri teslim edecek. Bu arada plan devreye girecek. Plan, daha önce Kosova’da kurulduğu gibi bir “Geçici uluslararası yönetim”in Gazze’yi devralmasını, İsrail ordusunun buradan tamamen çekilmesini, kurulacak uluslararası yönetimin BM tarafından atanmış bir askeri gücünün de olmasını ve bu gücün Hamas’ı silahsızlandırmasını içeriyor. Hamas’ın tamamen silahsızlandırılmasının ardından Gazze’nin yönetimi Filistin Otoritesine devredilecek.
Amerikan planı, Gazze için kurulacak bu yeni ‘Geçici Uluslararası Yönetim’in başına eski İngiltere Başbakanı Tony Blair’in getirilmesini de içeriyor.
Amerikan planı hafta başında New York’ta Birleşmiş Milletler toplantısı çerçevesinde yapılan Gazze ile ilgili zirvede aralarında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da olduğu İslam İşbirliği Teşkilatı üyesi 9 ülkenin devlet ve hükümet başkanlarının katıldığı ve ABD Başkanı Donald Trump’ın başkanlığını yaptığı toplantıda, Trump’ın özel temsilcisi Steve Witkoff tarafından sunuldu.Toplantıda Türkiye dahil İİT üyesi ülkelerin planı kabul ettiği anlaşılıyor.
Aslında ABD’nin bu planına alternatif olarak bir de Fransa-Suudi Arabistan planı var. Türkiye, “New York deklarasyonu” diye bilinen bu planın da parçası ve plana onay veren 19 ülkeden biri. 29 Temmuz 2025’te New York’ta ilan edilen plan da aslında Gazze’de bütün rehinelerin serbest bırakılmasını, Gazze için bir geçici uluslararası yönetim ve güvenlik gücü kurulmasını, Hamas’ın silahsızlandırılmasını ve bir süre sonra Gazze’nin Filistin Otoritesine teslim edilip iki devletli çözüme ulaşılmasını öngörüyor. “New York deklarasyonu”nda ABD planından farklı olarak Tony Blair’in adı geçmiyor.
Netanyahu karşı
Bu planların önünde temelde iki engel var: İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve Hamas.
Netanyahu, daha dün büyük protestolarla karşılanan Birleşmiş Milletler Genel Kurulu konuşmasında iki devletli çözümü kategorik olarak reddetti.
Ancak yine dün İsrail medyasına yansıyan haberlere bakılacak olursa Amerikan Başkanı Donald Trump adına Trump’ın damadı Jared Kushner ve özel temsilcisi Steve Witkoff Netanyahu ile bir araya geldi. Görüşmede İsrail’in ABD planında yapılmasını istediği değişiklikler konuşulduğu haberleri var. İddiaya göre bu görüşme Başkan Trump ile Netanyahu’nun 29 Eylülde, yani iki gün sonra Beyaz Saray’da yapacağı görüşmeye hazırlık mahiyetindeydi.
Başkan Trump’ın New York’ta Netanyahu ile yapılan bu görüşmenin ertesinde Beyaz Saray bahçesinde gazetecilere “Sanırım bir anlaşma sağladık. Gazze konusunda bir anlaşma sağladık gibi görünüyor. Sanırım bu anlaşma rehinelerin geri dönmesini sağlayacak ve savaşı sona erdirecek bir anlaşma olacak” demesi bu bakımdan anlam kazanıyor.
Hamas’ı kim ikna edecek?
Gerek ABD planı ve gerekse Fransız-Suudi planı, ne Gazze’nin ne de Filistin’in geleceğinde Hamas’a br rol veriyor; hatta iki plan da Hamas’ı tamamen yasaklamayı öngörüyor.
Oysa Hamas’ın bırakın siyasetten tamamen yasaklanmayı silahlarını teslim etmeye bile yanaşmadığı, özellikle son aylarda giderek ağırlaşan İsrail saldırılarının da Hamas’ın silahsızlanmayı reddetmesini bahane ettiği biliniyor. İsrail ordusu son olarak Gazze şehrini tamamen işgale hazırlanıyor, bu arada ağır bombardıman yapılıyor.
ABD Başkanı Donald Trump, Hamas’ı ikna konusunda Mısır, Katar ve Türkiye’ye güvendiğini söyledi.
