Düzce BİLSEM lisesinden fen bilimleri öğretmeni Ayşe Arslan ve öğrencisi Ömer Selim Esen uzayda bir asteroit keşfetti. Asteroit, NASA tarafından ‘Bilsemduzce’ adıyla tescillendi. ‘Bilsemduzce’, Türkiye’nin NASA veri tabanına giren ilk asteroiti oldu.
DÜZCE BİLSEM’de 10 yıldır görev yapan fen bilimleri öğretmeni Ayşe Arslan, 2021 yılında bir yazılım aracılığıyla öğrencileriyle birlikte uzaydaki asteroitleri izlemeye başladı. Bu gözlemleri Uluslararası Asteroid Arama Kampanyası (IASC) vasıtasıyla gerçekleştiren Ayşe öğretmen, yazılım aracılığıyla 15’er dakika arayla çekilen görüntü setlerini inceliyordu. Öğrencileriyle incelediği bu setlerde fark ettikleri asteroitleri işaretleyen Ayşe Öğretmen, daha sonra bunları Uluslararası Astronomi Birliği’nin (IAU) Küçük Gezegen Merkezi’ne (Minor Planet Center-MPC) gönderiyordu.
Mars’la jüpiter arasında
O dönem yaptıkları bir işaretleme merkezin dikkatini çekti ve 30 Ağustos 2024 tarihinde Ayşe öğretmen ile 15 yaşındaki öğrencisi Ömer Selim Esen’in keşfettiği asteroit, IAU tarafından kabul edildi. Arslan, 26 Eylül’den itibaren de NASA’nın veritabanında yerini alan asteroitle ilgili “Uzayda, Mars ile Jüpiter’in iarasında konumlanan asteroidimiz, Türkiye’nin ilk keşfi olarak IAU ve NASA tarafından ilan edildi ve izlenmeye başlandı. Bizimki dahil keşfedilen tüm asteroidler NASA tarafından izleniyor çünkü onların potansiyel bir tehdit haline gelip gelmeyeceğinin gözlemlenmesi gerekiyor. Öyle ki bazı asteroitler dünyaya çarpması halinde bazı şehirleri dahi yok edebilecek güce sahip olabiliyor. Bazıları da atmosfere girerken büyük patlamalara neden olabiliyor” diye konuştu.
Ayşe Öğretmen asteroite isim verme sürecini de şöyle anlattı: “Asteroidimize isim vermemiz gerekiyordu. IAU’nun oldukça katı kuralları var, her isim verilemiyor. Örneğin önemli bir kişinin adını verebilmek için ölümünün üzerinden 100 yıl geçmesi gerekiyor. Kaşiflerinin adı sadece kuyrukluyıldızlara verilebiliyor. Biz de öğrencilerimizle 1999 depremini atlatan Düzce’nin adını gökyüzüne yazmayı amaçladık.”
Dört yılda onaylandı
Düzce BİLSEM ve Esin Olcay Anadolu Lisesi 10’uncu sınıf öğrencisi Ömer Selim Esende şunları söyledi: “Bu çok uzun bir süreçti. 11 yaşındayken Bilsem’de astronomi kursu alıyordum. O yıllarda bu çalışmayı öğretmenimle bilgisayar üzerinden yaptık. Bize teleskoptan gönderilen fotoğrafları inceledik ve o fotoğraflarda asteroit avladık. Ardından asteroit olarak tahmin ettiğimiz cisimleri belirli kurallara göre seçtik ve gönderdik. Asteroit keşfinin kesinleşmesi 4 sene sürdü. Tescillenme haberini alınca hem çok şaşırdım hem de çok mutlu oldum. İleride matematik mühendisi olmak istiyorum.”
İç Güneş Sistemi’nde yörüngede dönen ve meteoroitlerden daha büyük, fakat cüce gezegenlerden daha küçük olan taş ya da metalden oluşan bir küçük güneş sistemi cismi olan asteroitlerin boyutları ve şekilleri önemli ölçüde farklılık gösteriyor. , bu gökcisimlerini dünyaya çarpma ihtimaline karşı yakından izliyor. Bazı asteroitler, yörüngeleri nedeniyle dünyaya tehlikeli şekilde yaklaşabiliyor.
