Bugün Mısır’ın Şarm el Şeyh kentinde dev bir Ortadoğu Barış Zirvesi yapılacak. Zirveye ev sahibi olarak Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah Sisi ve Amerikan Başkanı Donald Trump başkanlık edecek. Zirvede Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan dahil 20 ülke lideri veya üst düzey temsilcisi katılacak. Bu, tarihte bir ilk. Çünkü daha önce bu kapsamda bir Ortadoğu Barışı Zirvesi hiç yapılmamıştı.
Zirve, bu zirvede bulunmayacak ik güç arasında iki yılı aşkın süredir devam eden çatışmaların nihayet sona ermesiyle, şimdilik bir ateşkesin elde edilmesiyle mümkün oldu. İsrail ve Hamas bu zirvede olmayacaklar. Ama İslam ülkelerinden Batı Avrupa ülkelerine pek çok ülke bulunacak.
Zirveyi mümkün kılan ateşkes, Amerikan Başkanı Donald Trump’ın hazırladığı ama başkanlığını dönemsel olarak Türkiye’nin yaptığı İslam İşbirliği Teşkilatı ve Arap Ligi ülkelerinden oluşan 8 ülkelik bir grubun büyük katkısıyla ortaya çıktı.
Amerikan Başkanı, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’yu ateşkese ve barışa ikna ederken bu 8 ülke nezdinde temsil edilen İslam dünyası da Hamas’ı ateşkese razı etti.
Bir yandan İsrail kendi yalnızlığını hissetti, bir yandan da Hamas.
Türkiye ve Katar’dan Hamas’a ültimatom
Bugün Amerikan The wall Street Journal gazetesinde yer alan ve içi kulis bilgileriyle dolu habere göre, Hamas’ın baş müzakerecisi Halil el Hayya’ya Trump planını ilk olarak Katar Başbakanı ve Mısır Gizli Servis Başkanı sundu. Planı inceleyen Hayya’nın ilk cevabı “Hayır” demek oldu. Planı reddediyordu.
Ama aynı El Hayya iki gün sonra tek kelimesi bile değişmeyen plana “evet” dedi. Bu evetin sebebi devreye Türkiye’nin girmiş olmasıydı. Türkiye ve Katar, Hamas’a eğer planı reddedecek olursa her türlü diplomatik statüsünü kaybedeceğini, Hamas yönetiminin Katar ve Türkiye’de barınmasına izin verilmeyeceğini söyledi.
Türkiye’nin bu katkısını almak isteyen Amerikan Başkanı Trump, haftalar öncesinden Türkiye Cumhurbaşkanı Tayyip erdoğan ile temasa geçti. New York’ta yapılan ve bu planın konuşulduğu ilk toplantıda Erdoğan’ı eş başkan olarak yanına oturttu, iki gün sonra onu 6 yıl sonra Beyaz Saray’a sokan randevuyu verdi.
Trump bir kez daha Erdoğan’ı övdü
Ve şimdi de bu barışa olan katkısından ötürü Erdoğan’ı kutlamaya ve övmeye doyamıyor. Trump daha bu sabaha karşı saatlerinde Mısır’a doğru uçarken bile Erdoğan’ı övdü.
Gazze’de yürürlüğe giren ateşkes konusunda Türkiye, Katar, Mısır ve Birleşik Arap Emirlikleri başta olmak üzere çok değişik Müslüman ülkelerin büyük katkısı bulunduğunu belirten Trump, “Bu arada, Türkiye de harikaydı. Cumhurbaşkanı Erdoğan harikaydı, gerçekten çok yardımcı oldu. Çünkü çok saygı duyulan biri. Çok güçlü bir milleti var, çok güçlü bir ordusu var.” ifadelerini kullandı.
Trump, gazetecilerin mutabakata varılan ateşkesin sürdürülüp sürdürülemeyeceği konusundaki sorularına da “Savaş bitti, savaş bitti, anlıyor musunuz?” cevabını verdi.
Ateşkesin sürdürülmesinin birçok nedeni olduğunu vurgulayan Trump, “İnsanlar bıktı. Sadece yakın zamanda değil, yüzyıllardır insanlar bıktı. Bence herkes yerini biliyor. İsrail için, etrafındaki Müslüman ülkeler için, herkes için harika olacak. O şekilde kalacağını düşünüyorum.” dedi.
Gazze’de uluslararası güce de ihtiyaç olmayacağını düşündüğünü kaydeden Trump, “Gazze riviera ne zaman olacak?” sorusu üzerine “Bilmiyorum, önce oradaki insanları gözetmemiz gerekiyor. Orası şu anda tamamen bir yıkıntı halinde.” ifadelerini kullandı.
Trump, Gazze’yi ziyaret edip etmeyeceğiyle ilgili bir soruya da “Çok isterim, bununla da gurur duyarım. Orayı ziyaret etmeden görüyorum ama ayak basmak isterim. Gazze, gelecek on yıllarda muhteşem bir mucize olacak.” karşılığını verdi.
Zirveye kimler katılıyor?
Mısır Cumhurbaşkanlığından yapılan açıklamaya göre, zirve öğleden sonra kentteki konferans merkezinde “Şarm el-Şeyh Barış Zirvesi” ismiyle düzenlenecek.
Zirve, “Gazze Şeridi’ndeki savaşı sonlandırmayı, Orta Doğu’da barış ve istikrarın sağlanması yönündeki çabaları güçlendirmeyi, bölgesel güvenlik ve istikrar için yeni bir sayfa açmayı” hedefliyor.
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi ile Trump’ın başkanlık edeceği zirveye Cumhurbaşkanı Erdoğan, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Ürdün Kralı 2. Abdullah, Bahreyn Kralı Hamed bin İsa Al Halife, İngiltere Başbakanı Keir Starmer, İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, Pakistan Başbakanı Şahbaz Şerif, Almanya Başbakanı Friedrich Merz ve İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan gibi 20’den fazla ülke lideri katılacak.
İran’ın yarı resmi Tesnim Haber Ajansında yayımlanan haberde ise zirveye İranlı hiçbir yetkilinin katılmayacağı söylendi.
Katar ve ABD basınına göre, Katar, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Suudi Arabistan ve Endonezya’dan da katılım olacak ancak katılımın hangi düzeyde yapılacağı belirtilmedi.
İsrail Başbakanlık Ofisi, zirveye İsrail’den katılımın olmayacağını duyururken, Filistin yönetimi de zirveye katılımına ilişkin açıklama yapmadı.
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres ve Avrupa Birliği Konseyi Başkanı Antonio Costa da zirveye katılım gösterecek.
Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Burhanettin Duran’dan açıklamaCumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Burhanettin Duran, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi ve ABD Başkanı Donald Trump’ın davetine icabetle, Gazze’de varılan ateşkes mutabakatına ilişkin olarak toplanacak “Barış için Şarm El-Şeyh Zirvesi”ne iştirak edeceğini bildirdi.
Duran, şunları kaydetti:
“Cumhurbaşkanı’mız Sayın Recep Tayyip Erdoğan, Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi ve ABD Başkanı Donald Trump’ın davetine icabetle, Gazze’de varılan ateşkes mutabakatına ilişkin olarak toplanacak ‘Barış için Şarm El-Şeyh Zirvesi’ne iştirak etmek üzere, 13 Ekim 2025 tarihinde Şarm El-Şeyh’i ziyaret edecektir. Sayın Cumhurbaşkanı’mızın Zirve’de hitapta bulunmaları, ayrıca katılımcı ülkelerin liderleriyle de istişareler gerçekleştirmesi planlanmaktadır.”
