Hatırlayanlar bilir. 2004’te “Gelecek” temalı konferanslar düzenlemeye başlamıştım. İlk sahneye çıkacağım gün izleyicilerin tepkilerini düşündükçe heyecanlanıyordum. Ne mi oldu dersiniz? İzleyiciler bana benden sonra sahne alan Cem Yılmaz’dan daha çok güldü. Çünkü “Gelecek” diye anlattıklarım izleyicilerin çoğuna masal gibi gelmişti. Oysa sahnede anlattığım (ve resimlenen) ürünlerin hepsinin gelecekte yaşamımıza gireceğinden emindim. Ama izleyiciler inanamamıştı. İş sonrası ve hafta sonları için hobi merkezi olarak kurduğum o zamanki adıyla Alphan Manas Design Studio (AMDS)’da, arkadaşlarımla beraber tasarlıyorduk.

Bir yıl içinde, Fütüristler Derneği’ni kurduk. O konuşmadan sonra, çevremde ve iş dünyasında inanılmaz bir merak oluştu. Çoğu da tereddütle bakıyordu. Hoş. Neticede kimin oğluydum, değil mi? Daha 1991’de, babam Yeni Asır gazetesine verdiği röportajda, 2000’lerde oturduğumuz yerden rezervasyon, alışveriş ve fiyat karşılaştırması yapabileceğimizden” bahsetmişti. Ona şüpheyle bakanların gözünde ben de: “Saçmalayan adamın oğluydum.”

Kurucu ve başkanı olduğum derneğin en güzel girişimlerinden biri, 1 Mart’ı Dünya Gelecek Günü olarak belirleyip her yıl düzenli olarak etkinlikler düzenlemesi. 2012’den itibaren Dünya Fütüristler Birliği (WFS), bu günü tüm dünyada kutlamaya başladı. Geçen yılki etkinlikte Z Kuşağı hakkında bir konuşma yaptım. Yeni bir şey hazırlamadan, 2004 yılında  konuşmamda kullandığım slaytların aynılarını kullandım. Fakat bir farkla. Bugün, 20 sene önce konuştuğum çoğu şey gerçekleşmişti. Bazılarının da eli kulağındaydı. Tamı tamına 20 sene önce neler uz-görmüşüm gelin birlikte bakalım:

1. Barkod Okuyuculu El Terminalleriyle market içinde alışveriş ve Ödeme yapmak. Bu çözüm bir uzgörü değildi, tabii. 1999 yılında Migros Caddebostan mağazalarında bizzat biz uyguladık. Alışverişten sonra, barkodlu el terminalleriyle kasiyere ihtiyaç duymadan ödemeyi kendinizin yaptığınız bir sistem. Sonra ne mi oldu? Dünyada bunu ilk kez 2014’te İngiliz Tesco Süpermarketleri kullanmaya başladı.
2. Mobil telefon ile temassız ödeme (NFC) devri. 2003’te, Sony ve Philips ilk NFC çipini duyurdu. 2011’de de mobil telefonlara girmesiyle ilk pilot uygulamalar başladı.
3. Rulo ekranlı bilgisayar/terminal. 2018’de Samsung tarafından patentlendi.
4. Tat ve koku alarak internetten alışveriş. 2018’de elektriksel uyarıyla internet üzerinden koku aktarımı konusundaki çalışmalarda önemli adımlar atıldı. Tad aktarımı konusunda henüz başarılı olan bir çalışma yok.
5. Modern ve büyük karavanlarda gezgin yaşam ve ortak hizmet alınan çok katlı karavan otoparkları. 2019’da Aprilli, benzer bir çalışmayı tanıttı. Tesla Semi (kamyon)’nin önümüzdeki yıllarda modern karavan modellerinin çıkacağı konuşulmaya başladı bile.
6. Üç boyutlu tarayıcıların alışveriş deneyimine dahil olması. Japon Uniqlo, mağazada 3D vücut ölçümü yapan kabini Tokyo (Shinagawa)’daki bir mağazasında 2025’de pilot olarak denemelere başladı.
7. AVM’lerde bulunacak mobil sağlık kabinlerinde hızlı check-up yapılması. 2023’te, ilk üniteler kullanılmaya başlandı. Ama iğnesiz kan alma yöntemiyle henüz test yapan yok.
8. Müziğin direkt olarak yönlendirilmesiyle açık bir mekânda aynı anda farklı alanlar farklı şarkılar çalması ve karışmaması. Böylece aynı müzik zevkine sahip insanlar tanışıp dans edebilecek. Bu yıl piyasaya çıkan kulaklık bu teknolojinin (DirectSound) ilk ürünlerinden biri. Kulağımın içine girmeden sesi kulak kanalına gönderiyor.
9. Saat gibi takacağımız esnek mobil telefonla izlenen dizide yerleştirilen ürünler internet üzerinden sipariş edilmesi. Henüz hepsi gerçekleşmedi. Fakat Samsung, ilk esnek mobil telefonu bu yıl tanıttı bile.
10. 10.Dijital Bilboard’lar üzerinde, AR Gözlükleriyle kişiye özel reklam görmek. Bu konuda bazı çalışmalar olsa da o öngördüğüm (ve 2002’de tasarladığımız) formatta hafif bir AR gözlük henüz çıkmadı.
11. 11.Futbol’da VAR (Bu, o zaman kullandığımız terminoloji değildi)kullanımı ile maçın her pozisyonun online takip edilip ofsayt, penaltı, gol, faul olup olmadığı hakemler tarafından anında yardımcı teknolojiler desteğiyle karar verilmesi. Eh,birkaç yıldır hayatımızda VAR.
12. 12.Özerk Ajan (Data Miner Agent) kullanarak “Bana şöyle bir seyahat planı hazırlasana” dediğinizde seyahat planınızın otomatik hazırlanması. Yapay zekâ ve Web 3.0’la artık çok mümkün.
13. 13.Dijital İkizimizin bizim yerimize, pazarlık ta yaparak alım-satım kararlarını vermesi. Yapay zekâ ve Web 3.0’la artık çok mümkün.

Açıkçası yazarken ben de şaşırdım. Aradan geçen 1 yılda bile çok şey değişti. 20 yıl sonrasını ön görecek (uzgörü) vizyonum varmış. Tabii vizyoner bir babaya sahip olmamın da etkisi büyük. Babam, 1991’de internet alışverişinden bahsederken Amazon’un kurulmasına daha üç yıl vardı. Bana soruyorlar, “Madem bu kadar vizyoner bir baban vardı, niye sen bir Amazon kuramadın?” Bezos, Amazon’u internetten kitap satmak için kurdu. 1999’a kadar da sürekli zarar etti. Türkiye’de o yıllarda internet üzerinden kitap satmaya kalksam hayal kırıklığına uğrardım. Neymiş? Demek ki vizyon her zaman yeterli değilmiş. Bulunduğun coğrafya, kültür ve zamanlama ilgiliymiş. Takvimler her yerde aynı tarihi gösterse de, aynı zaman diliminde yaşamadığımız kesin.