Türk bilim insanları Ayvalık açıklarında, Pleistosen Çağı’nda yani yaklaşık 11 bin 700 ila 2,5 milyon yıl önce deniz seviyesinin düşmesiyle kara haline gelen bir köprü keşfetti. Bu kara parçası, ilk insanların Anadolu’dan Avrupa’ya yeni bir göç rotası izlemiş olabileceğini gösteriyor.
Çalışma Hacettepe Üniversitesi, Ankara Üniversitesi ve İstanbul Üniversitesi araştırmacılarının ortak projesiyle yürütüldü. Bulgular, Island and Coastal Archaeology dergisinde yayımlandı.
Ekip, Ayvalık kıyılarında 10 ayrı bölgede toplam 138 taş alet tespit etti. Bu materyaller, bölgenin Pleistosen döneminde deniz seviyesinin düşmesiyle kara haline geldiğini ve insan topluluklarının bu hattı kullanarak Avrupa’ya göç etmiş olabileceğini gösteriyor.
Hacettepe Üniversitesi’nden Dr. Göknur Karahan konuyla ilgili yaptığı açıklamada, “Bu arkeolojik keşif, bugün sakin ve turistik bir bölge olan Ayvalık’ın, Pleistosen döneminde insan hareketliliği için hayati bir geçit olduğunu ortaya koyuyor. Bulgularımız, Ayvalık’ı insan evrimi haritasında yeni bir sınır noktası haline getiriyor” ifadelerine yer verdi.
Şimdiye kadar bilim dünyası, insanların Avrupa’ya Balkanlar veya Levant yani Doğu Akdeniz üzerinden geçtiğini varsayıyordu. Ancak bu yeni kara köprüsü, Ege Denizi üzerinden Anadolu’dan Avrupa’ya doğrudan bir göç güzergahı olabileceğini ortaya koyuyor.
Araştırmacılar ayrıca, taş aletler arasında “Levallois teknolojisi” olarak bilinen ve Pleistosen döneminde kullanılan örnekler buldu. Bu bulgular, Neandertaller ve erken Homo sapiens topluluklarının izlerini taşıyor.
Son Buzul Çağı boyunca deniz seviyeleri, buzulların devasa hacimleri nedeniyle bugünkünden yüzlerce metre daha düşüktü. Bu dönemde Bering Land Bridge (Asya’yı Kuzey Amerika’ya bağlayan) ve Doggerland yani bugünkü Kuzey Denizi gibi birçok kara köprüsü oluşmuştu.
Bilim insanlarına göre Ayvalık kara köprüsü de bu örneklerle benzer biçimde jeolojik olarak kısa bir süre içinde ortaya çıkıp yeniden sular altında kalmış bir yapıya işaret ediyor.
Yeni keşif, Anadolu’nun yalnızca kültürlerin değil insan evriminin de kesişim noktası olduğunu bir kez daha kanıtlıyor. Ayvalık kara köprüsü, tarih öncesi dönemde Avrupa’ya göç eden ilk insanların rotasını yeniden şekillendirebilir.
