Güney Kıbrıs Rum Yönetimi Cumhurbaşkanı Nikos Hristodulidis Perşembe günü yaptığı açıklamada Avrupa Birliği’nin Türkiye’nin Avrupa Güvenlik Programı’na (SAFE) katılımına karşı çıkan Yunanistan tutumunu resmen benimsediğini duyurdu. Hristodulidis ve Yunanistan Başbakanı Kiriakos Miçotakis, Avrupa’nın yeniden silahlanması için 150 milyar Euro’luk ortak bir borçlanma fonundan gelecek parayla AB ülkelerinin Türk savunma sanayisinden de alım yapılabilmesinin önünü açan kararı veto ettiler.
Bu fon, Avrupalı ülkelere ve ‘müttefik üçüncü ülkelere’ milyarlarca Euro yatırım yaparak karşılığında Avrupa’nın savunması için kullanılacak silahlar yapılmasını öngörüyor.
Türkiye’nin İHA teknolojisinin de SAFE tarafından fonlanarak Avrupa ordularına katılması bekleniyordu. Ancak Hristodulidis’e göre bu öneri AB üyesi Kıbrıs tarafından veto edildi.
Hristodulidis Brüksel’deki Avrupa Konseyi toplantısına giderken “Üye olmayan ülkelerin SAFE adlı mali savunma aracına katılımına ilişkin tutumumuzun kabul edilmesinden memnunum” dedi.
Bu gelişme Yunanistan Dışişleri Bakanlığı’nın Türkiye’nin katılımını veto etme planını tekrar gündeme getirmesinin ardından geldi. Brüksel’den resmi bir açıklama gelmedi.
Hristodulidis “Toprak işgali sürdüren ya da AB üye devletlerinin güvenliğini tehdit eden hiçbir üçüncü ülke savunma ya da güvenlik alanındaki AB finansal araçlarından yararlanamaz” ifadelerini kullandı.
Hristodulidis, KKTC’yi bir Türkiye işgali olarak tasvir etti ve Türk Anayasası’ndaki karasularını koruma kanunu “Kıbrıs’ın ve Yunanistan’ın savaşla tehdit edilmesi” olarak yorumladı. Atina, bu yasa değişmeden Türkiye’nin SAFE’e kabul etmeyeceklerini belirtti.
Bakanlık sözcüsü Lana Zochiou “bu anayasa maddesi kararı yürürlükte kaldığı sürece Yunanistan Türkiye’nin SAFE programına katılımını onaylamayacak. Bu kararın kaldırılması müzakerelerin başlaması için ön koşuldur” dedi.
Türkiye geçen ay SAFE programına katılmak için resmi başvuruda bulundu. NATO Genel Sekreteri Mark Rutte Türkiye’nin katılımını destekleyerek AB-Türkiye iş birliğinin NATO uyumunu güçlendireceğini söyledi.
Ancak AB üyelerinin oy birliği gerekliliği nedeniyle karar süreci kilitlendi. Yunanistan ve GKRY Türkiye’nin katılımına net bir dille karşı çıktı.
Güney Kıbrıs bu programdan 1 milyar eurodan fazla savunma fonu elde etti. 19 üye ülkenin beş yıl içinde harcama planlarını sunması bekleniyor.
SAFE programı AB üyesi devletlerin yanı sıra Avrupa Ekonomik Alanı ülkeleri ve savunma anlaşması bulunan altı ülkeye açık olsa da Türkiye’nin katılımı tüm üyelerin onayını gerektiriyor.
