Van’ın Tuşba ilçesinde kaçak kazıda yedi metre derinlikte bulunan Urartuların gizemli yapısı özel önlemlerle korumaya alındı.
Kent merkezine 30 kilometre mesafedeki Garibin Tepe’de 2022’de definecilerin kaçak kazı yaptığı belirlenen alanda Kültür ve Turizm Bakanlığı izniyle kazı ve koruma çalışması başlatıldı.
Atatürk Üniversitesi’nden Prof. Dr. Mehmet Işıklı başkanlığındaki çalışmalarda Urartuların en iyi korunmuş duvar resimlerinin bulunduğu tünel şeklindeki yapı belirlendi.
Kazı sırasında açılan küçük girişten girilen yerin altı ila yedi metre altında koridorlarla birbirine bağlanmış birçok odadan oluştuğu bulundu. Buradaki büyük anıtsal yapıda yaklaşık 3 bin yıllık olduğu değerlendirilen duvar resimlerinin korunması için önlemler alındı.
Bir buçuk metre genişliğinde ve bir metre yüksekliğinde labirent şeklindeki duvarlarda bulunan üç sıra şeklindeki tanrısal, insan ve hayvan figürlerinin korunması için yapının tavanı demirlerle sağlamlaştırıldı.
Özel kıyafetlerle girilen, nem ölçerlerle nemin kontrol edildiği yapının su almaması için tepenin üzerine çadır kuruldu.
Jandarmanın nöbet tuttuğu alan güvenlik kameralarıyla da sürekli gözleniyor.
Profesör Işıklı şunları söyledi:
“Urartu coğrafyasında çok az korunmuş duvar resimleriyle karşı karşıyayız. Duvar resimleri, malzeme hem kerpiç olduğu için hem de organik boyalarla yapıldığı için son derece dayanıksız.
Bunları ortaya çıkarmak, korumak oldukça güç. Ülkemizde en iyi örnekleri daha önce Erzincan Altıntepe’de ele geçti.
Bunlardan bir kısmı 1950’li yıllardaki kazılarla korunarak müzelere kaldırıldı. Bunun dışında Ermenistan’da Arin Berd’de bazı duvar resimleri var ama bunların Urartu sonrası olduğu da biliniyor.
Bu nedenle gerçek Urartu olarak en iyi korunmuş örnekleri hem Van’da hem de Erzincan’da olmak üzere ülkemizde yer alıyor.
Burada çok az sayıda gördüğümüz duvar resimlerinden büyük anıtsal bir mimarinin bizi beklediğini tahmin ediyoruz çünkü benzer boya resimlerini Altıntepe örneğini dikkate alırsak belki de burada bir tören salonu, kral mekanın bir kısmını görüyoruz.
Burayı kazdığımızda bütün mekanın her tarafının duvar resimleriyle bezeli olduğunu hayal ederek ne kadar müthiş bir keşifle karşı karşıya olduğumuzu düşünebilirsiniz.”
