Türkiye’de 16 yıl önce devreye alınan GSS, bugün neredeyse tüm nüfusu kapsıyor. Yabancı öğrenciler, ülkemizde yaşayan yabancılar, çalışanlar, isteğe bağlı sigortalılar, işsizler, sigortasız tarım işçileri ve ev hizmetlerinde çalışanlar sistemin içinde yer alıyor.
SGK uzmanı İsa Karakaş, özellikle çalışmayan veya sigortasız yurttaşların, 2012’den bu yana otomatik olarak GSS tescili yapıldığı için prim ve gecikme zamlarıyla borç biriktirdiğini belirtiyor. Biriken borçların bazı yurttaşlarda “dağ gibi” seviyeye ulaştığını ve çıkarılan yapılandırmaların sorunu kökten çözmediğini aktarıyor.
Resmî Gazete’de yayımlanan karara göre GSS primi yüzde 100 zamlanarak 780 TL’den 1560 TL’ye yükseldi. Üstelik artış bununla sınırlı kalmayabilir; Ocak 2026’da asgari ücret zammıyla primlerin 2 bin TL’yi aşması bekleniyor. Bu gelişme, birikmiş borçlarla mücadele eden yurttaşlar için endişe yaratıyor.
Karakaş, tebligatı görmezden gelmenin büyük hata olacağını vurguluyor:
“SGK’dan gelen tebligat size ulaştıysa hemen ödeme telaşına kapılmayın. Önce tebligatı inceleyin!”
Borç döneminde sigortalı mıydınız?
İşten çıktıktan sonraki 100 gün içinde misiniz?
İşkur işsizlik ödeneği, kısa çalışma veya yarım çalışma aldıysanız o dönem borç çıkarılamaz.
Öğrenci misiniz veya o tarihte öğrenci statüsündeydiniz?
Bu şartlardan biri varsa borç yersiz olabilir. Karakaş, “Binlerce kişi SGK’ya yazılı itiraz ederek borçtan kurtuldu, siz de kurtulabilirsiniz” diyerek önemli bir uyarıda bulunuyor.
Prim ödeyemeyen düşük gelirli yurttaşlar için Karakaş’ın önerisi Gelir Testi. Sosyal güvencesi olmayan veya ailesinin bakmakla yükümlü olduğu statüden çıkanlar için başvuru, ikamet edilen ilçedeki Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı’na yapılabiliyor. Test sonucunda kişi başına düşen gelir asgari ücretin üçte birinden düşükse primlerin tamamı devlet tarafından üstleniliyor ve sağlık hizmetlerinden ücretsiz yararlanılıyor. Süreç için zaman sınırı yok; re’sen tescil edilmiş yurttaşlar istediği zaman test yaptırabiliyor.
Karakaş, biriken borçların büyük kısmının gecikme zammı ve cezalardan oluştuğunu belirtiyor. Geçmişte yapılandırmayı fark edenler sadece ana primi ödeyerek borçtan kurtulmuştu. Uzman, yakın gelecekte yeni bir prim yapılandırmasının çıkabileceğini belirterek yurttaşlara çağrısını yaptı. Karakaş’ın son uyarısı ise şöyle:
GSS primleri 1560 TL’ye yükseldi. Borç birikirse gecikme zammı ve cezasıyla kâbusa döner. Çalışmayanlar ve SGK güvencesi olmayanlar e-Devlet’ten durumlarını düzenli kontrol etmeli.
