‘İnci Kefali’ de Van Gölü’ndeki balıkçılar da iklim krizi kurbanı
27 Mart 2025

İnci Kefali’ni bilirsiniz; adını bilmezsiniz belki ama onun Van Gölü’ne akan dere ve çaylardaki göz yaşartıcı tersine yüzme, kendini taşlara vura vura yukarıya, akarsuyun kaynağına doğru tırmanma mücadelesini görmüş, izlemişsinizdir.

Tırmanır oraya inci kefali ve yumurtalarını bırakır.

Ama bunu her yıl daha az yapabiliyor inci kefali, bu yıl ise daha da az.

Çünkü son yıllarda yağışların azalması ve aşırı buharlaşma nedeniyle Van Gölü’nde sular çekiliyor, göle akan çay ve derelerin su debisi düşüyor; bu kış da beklenen yağışlar düşmedi.

Kıyıda yaşanan çekilme nedeniyle Erciş ilçesindeki balıkçı barınağında tekneler kıyıya yanaşmakta ve barınaktan çıkmakta güçlük çekiyor.

Suyun iyice çekildiği kıyılarda kayalıklara sürtünme nedeniyle taban ve pervanelerinde hasar oluşan bazı tekneler vinçle iskeleye çıkarıldı.

Balıkçılar teknelerin demirlendiği barınakta önceki yıl yürütülen derinleştirme ve temizlik çalışmasının bu sene de yapılmasını talep etti.

“Su seviyesi düşmeye devam ediyor

“Bölgede incelemeler yapan Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Dr. Öğr. Üyesi Mustafa Akkuş yöreye düşen yağış miktarının Van Gölü’ndeki su seviyesinde belirleyici olduğunu söyledi.

Yağışların mevsim normallerinin altına düştüğü dönemlerde gölde küçülmenin yaşandığını belirten Akkuş “Bu yıl şubatta maalesef tablo çok korkutucu. Çünkü şubatta yağışlar mevsim normallerinin yüzde 60’ından daha çok düşüş gösterdi. Yani geçen yıl şubatta düşen her 10 damla yağışa karşı bu yıl şubatta dört damla yağış düştü. Hal böyle olunca Van Gölü’nde su seviyesi düşmeye devam ediyor” dedi.

Ülkenin balık ihtiyacının önemli bir kısmının karşılandığı gölde her yıl 10 bin ton inci kefalinin avlandığını ifade eden Akkuş şunları anlattı:

“Havzada 30 bine yakın insan balıkçılıktan direkt veya dolaylı olarak geçimini sağlıyor. Göl çekildiği zaman maalesef balıkçı limanları kullanılmaz hale geliyor. Limana teknelerin girmesi ve limandan teknelerin çıkması mümkün değil. Su çekildikçe limandaki tekneler tabanda yer alan kayalara oturuyor. Hal böyle olunca havzadaki balıkçılık tehlikeye giriyor. Bu nedenle ya limanların yerini değiştireceğiz ya da dip temizliğiyle limanları tekrar kullanılabilir hale getirileceğiz.”

“Teknelerimiz limana giremiyor”

Gölde 25 yıldır balıkçılık yapan Adem Çalışır ise “Van Gölü’nde su seviyesinin düşmesi sonucu liman artık karada kaldı. Teknelerimiz limana giriş yapamıyor. Sürekli taşa değiyor ve pervanelerimiz kırıldı. Mağdur durumdayız. Av yasağının başlamasına 20 gün var ama sezonu kapatmak zorunda kaldık” diye konuştu.

Balıkçı Mehmet Şirin Demir de “Teknelerimiz karaya oturmuş. Limandan çıkaramıyoruz. Teknelerimizi mecburen bakıma aldık. Yetkililerden farklı bir yere yeni bir liman yapılmasını talep ediyoruz” dedi.

ÇOK OKUNANLAR