İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı bu kez zamanlamayı ayarladı, İstanbul Belediyesine yönelik ikinci dalga gözaltı operasyonunu cumartesi sabahı yaptı. Bu sayede operasyonun anında para ve hisse senedi piyasalarına yansımasının önüne geçildi belki ama sonuç çok değişmedi: Ülkemizde siyasi tansiyon düşmek yerine artmaya devam ediyor.
Daha tuhafı şu: Bu tansiyon artışı ülkemizi yöneten Tayyip Erdoğan iktidarının pek de umurunda gibi durmuyor. Bir türlü durmayan dolar talebi Merkez Bankası’nın neler pahasına oluşturduğu negatif devralıp pozitife çevirdiği rezervi yeniden kırmızı çizgiye yaklaştırdı. Önümüzdeki haftalarda net rezerv yeniden eksi bakiyeye geçecek olursa kimse şaşırmayacak.
Normalde Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın çıkıp ülkede siyasi tansiyonu yükselten bu adli operasyonların siyasetle bir bağının olmadığını, savcılıklara talimat vermeleri gibi bir durumun bulunmadığını anlatması lazım. Yani siyasetle adli operasyonları, siyasetle ekonomik tedirginliği birbirinden ayırmaya gayret etmeli.
Ama hayır, bunu yapmıyor Cumhurbaşkanı. Tam tersine, adli operasyonlar konusunda hepimizden daha ayrıntılı bilgiye sahip olduğu, sadece bugünkü değil ileride yapılması olası operasyonları bile önceden bildiğini sürekli ima etme ihtiyacı duyuyor.
“Turbun büyüğü heybede” sözü defalarca tekrar edildi Cumhurbaşkanı’nın ağzından. Bu cümlenin ne anlama geldiğini de herkes anlıyor; herkes savcılıkların en azından Tayyip Erdoğan’ın razı olmasıyla bu operasyonları yapıp insanları gözaltına aldığını düşünüyor. Böyle düşünülmesi, belli ki Cumhurbaşkanını hiç rahatsız etmiyor, hatta belki memnun bile ediyor.
Öyle olunca da, savcılığın operasyonları kaçınılmaz biçimde siyasi operasyon olarak algılanıyor, siyasi tansiyonu yükseltmek olarak görülüyor. Erdoğan bunların gerçek yolsuzluk operasyonu olduğunu anlatmaya çalışıyor ama şu ana kadar görülen halkın ezici çoğunluğunu ikna edemediği.
Burada birkaç kez yazdım, Türkiye’de siyasi tansiyon geçen yılın Ekim ayı sonunda bir sabah ansızın savcılık emriyle geliveren polisler sayesinde yükselmeye başladı. Sanki bir düğmeye basılmış, önceden tasarlanmış bir plan adım adım uygulamaya girmişti.
Elbette böyle bir planın varlığından hiç kimse yüzde 100 emin olamaz ama 30 Ekim sabahı Esenyurt Belediye Başkanı Ahmet Özer’in gözaltına alınmasıyla başlayan süreç, bir mega planın varlığını ima ediyor. CHP’nin İstanbul ve ilçelerindeki belediye hakimiyeti yok edilmek, buradaki mali ve siyasi kapasite ortadan kaldırılmak isteniyor.
Nitekim Esenyurt’un ardından Beşiktaş, Beylikdüzü ve Şişli Belediye Başkanları ile Büyükşehir Belediye Başkanı da hapse atıldı. Sırada Beykoz var gibi duruyor; onu Üsküdar izlerse kimse şaşırmayacak. Şişli ve Beşiktaş gibi iki büyük kalesinde operasyona maruz kalan CHP’nin Kadıköy’de de operasyona uğraması yine kimseyi şaşırtmaz.
Bir plan sanki adım adım işliyor.
Peki bu planın, özellikle işin siyasi kısmının varacağı yer neresi? Bu sorunun cevabı o planın uygulama zamanlamasında gizli olabilir.
Eğer kısa sürede seçime gidilmeyecekse, bu planın üç yıl sürmesi, üç yıl boyunca bugün yaşadığımız yüksek tansiyonun sürdürülmesi söz konusu olamaz.
İktidar, tansiyonun zaman içinde gevşeyeceğini düşünüyor olabilir. Nitekim yurt dışında öyle oldu; İtalya Başbakanı mesela tansiyon çok yüksekken Tayyip Erdoğan’a “Şimdilik gelme” dedi, gezi ertelendi, şimdi yapılıyor ama. Demek İtalyan Başbakanı Erdoğan’la fotoğraf çektirme maliyetinin düştüğüne kanaat getirdi.
Ama Türkiye’de henüz tansiyon gevşemiş değil. İşte bu sabah yine dolara piyasa talebinin devam ettiğini görüyoruz. Oysa daha iki gün önce Hazine Bakanı Mehmet Şimşek, Merkez Bankası’nın faiz artışı sayesinde TL fonlara geri dönüşün başladığını söylemişti. Onun söylediği gün Merkez Bankası 6,4 milyar dolar daha satarak doların fiyatını 38 lirada tutmaya çalıştı. Bu sabah itibarıyla yine aynı şeyi yaşıyoruz; piyasadaki dolar talebi Merkez Bankası rezervinden karşılanmaya devam ediyor.
Merkez Bankası bankalara yüzde 49’a yakın bir faizden para veriyor ve buna rağmen dolara talep bitmiyorsa, belki de banka bir kez daha faiz artışı yapmak zorunda kalacak, bankaların fonlama faizini yüzde 50’nin de üzerine çıkaracak.
Bu şartların bir süre daha devam etmesi, ki şimdiden bir ayı geçti zaten, gerek enflasyon cephesine ve gerekse şirketler cephesine çok ciddi maliyet üretecek. Bir yandan enflasyonun yapışkanlığı artacak, yani düşüş duraklayacak, bir yandan da ekonomik yavaşlama yaşanacak.
Yani halkın siyasete ilgisi azalsa bile bu kez arkadan ekonomik zorluklar gelecek, kaçınılmaz olarak tansiyon yine yüksek kalacak.
Tayyip Erdoğan ekonomideki bu kötü gidişi tersine çevirmek isteyecek elbette ama korkarım ülkede siyasi tansiyonu düşürmeden ekonomik göstergeleri olumluya çevirmek mümkün olmayacak.
Ben kendi adıma Cumhurbaşkanı’nın erken seçimden kaçınmak için elinden geleni yapacağını düşünüyorum ama mevcut siyasi gerginliğin yegane faturası ekonomik de olmayabilir.
Ekrem İmamoğlu’nun hapiste olduğu ve seçimde Tayyip Erdoğan’a karşı yarışamaz hale getirildiği bir ortamda, PKK’nın silah bırakmasını Türk halkına bir zafer olarak satabilir misiniz? Öcalan’a İmralı’da 3+1 ev yapılırken İmamoğlu’nun 4 metreye 4 metre hücrede durmasını nasıl anlatabilirsiniz?
Rasyonel düşünceyle, mantık yürüterek iktidarın nihai planını anlamaya imkan yok.
