Amerika’da yaşıyorsunuz, Amazon’dan herhangi bir ürün sipariş ettiniz. Ürününüzün bedelini ödemek için sepetinize gittiğinizde ödeyeceğiniz bedelin nelerden oluştuğunun dökümünü, bu arada gümrük vergisini de göreceksiniz.

Aslında bu Türkiye’de de yapılan sıradan bir uygulama. Her tüketici ödediği paranın ne kadarını neye verdiğini bilmek ister. Ama yeni dönemde Amerika’nın özel bir durumu var, gümrük vergileri artık çok yükseldi. Sadece Çin’e olan yüzde 145 vergi değil, çok sıradan gibi gözüken yüzde 10’luk bütün dünyaya uygulanan vergi bile aslında Amerikan tüketicisi için çok yüksek; çoğu eyalette bizdeki KDV’nin karşılığı olan satış vergisinin oranı yüzde 10 bile değil çünkü.

Gümrük vergileri satış anında kur değişimleri ihtimali yüzünden yaklaşık olarak hesaplanıyor, tüketici de bu yaklaşık vergiyi peşinen ödüyor, ama daha sonra vergi daha az çıkarsa para iadesi alıyor. Uygulama Türkiye’de de böyle çalışıyor.

Amazon’un bu tutumu Beyaz Saray’ın tepkisini çekti. Beyaz Saray, ABD merkezli e-ticaret devi Amazon’un ürün fiyatlarının yanında gümrük vergisi tutarını gösterme kararını ‘düşmanca’ ve ‘siyasi bir hareket’ diye niteledi.

ABD Başkanı Donald Trump’ın 2 Nisan’da ABD’nin her ülkeden gümrük vergisi alacağını duyurmasının ardından Çin’le gerilimi tırmanmış, iki ülke vergileri restleşmeye götürmüştü.

Trump, diğer bütün ticaret ortakları için 9 Nisan’da yüzde 10’un üzerindeki vergileri 90 günlüğüne ertelese de Çin’i bunu yapmadı, aksine Çin ürünlerinin vergisi yüzde 145’e kadar tırmandı.

Amazon, söz konusu vergilerin maliyetini sitedeki ürünlerin toplam fiyatının yanında gösterecek. Yani müşterilere bir ürünün fiyatının ne kadarının vergilerden kaynaklandığı tahmini olarak sunulacak. Eğer müşteriden vergi tutarından fazlası alınmışsa da bu miktar iade edilecek.

Diğer taraftan Amazon’un sahibi Jeff Bezos, seçim döneminde pek çok teknoloji milyarderi gibi Trump’ın fonuna bağış yapmıştı. Yönetime muhalif kişilerce sahibi olduğu Washington Post gazetesi de Trump taraftarı olması nedeniyle eleştiriliyordu.

‘Düşmanca’

Konuyla ilgili görüşü sorulan Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt, “Başkanın (Donald Trump), Jeff Bezos’la ilişkisi üzerine konuşmayacağım ancak Amazon’un davranışının kesinlikle düşmanca ve siyasi bir eylem olduğunu söyleyebilirim” dedi.

Leavit ayrıca Amazon’un vergilerin tüketici üzerindeki etkisini abartmayı amaçladığını savundu ve konuyu Trump’la görüştüklerini bildirdi.