Başlıktaki ‘gambit’ kelimesi bir satranç terimi. Ansiklopedilerdeki tanımı şöyle: “Gambit, bir satranç oyuncusunun daha iyi bir konuma ulaşmak için bir veya birkaç taşı feda ettiği açılıştır.”

Esasen gambitin illa oyun  açılışında yapılması da gerekmez; oyun içinde de çeşitli fedalar yapılarak daha büyük bir kazanç beklentisi hayata geçirilmek istenir.

Vladimir Putin için Ukrayna ile barış görüşmelerine oturmayı önermek bir gambitti; çünkü Putin esasen barış masasına oturmanın bile Ukrayna’ya ve onu destekleyen Avrupa’ya bir taviz olduğunu düşünüyordu. Ama bu tavizi verdi, çünkü orta uzun vadede kendisini kazançlı çıkaracak bir pozisyon elde etmek istiyordu.

Peki edebildi mi? 

Batı gazeteleri bugün bu soruya yanıt arayan yazılarla ve haber-analizlerle dolu. Hemen hemen hepsi, İstanbul’a çok alt düzey bir heyet yollayan ve bırakın barışı ateşkesten bile uzak duran Putin’in kazanmadığı, aksine kaybettiği iddiasında.

Çünkü artık oyun stratejik olarak biçim değiştirdi. Oyun, Ukrayna’da savaşı kazanma oyunu olmaktan çıkıp Amerika’nın dostluğunu ve ilgisini kazanma oyununa dönüştü ve ilginç biçimde bu oyun bir kazan-kazan oyunu değil; bir taraf Amerika’nın ilgisini ve dostluğunu kazanırsa diğer taraf kaybetmiş olacak bu oyunda.

Putin gambitini bu yüzden yaptı ama karşısındaki oyuncu olan Volodimir Zelenski de aynı gambiti yapıp teklifi kabul edince Putin hamlesinden pişman oldu. Bu pişmanlık yüzünden İstanbul’a gerçekte hiçbir şeye yetkisi olmayan bir heyeti yolladı, bu pişmanlık yüzünden müzakereye diplomatların “non-starter” dedikleri bir dizi taleple başladı.

İstanbul’da bir barış elde etme şansı vardı, bu şans heba edildi.

Savaşın devam etmesi elbette Ukrayna ve Batı Avrupa için yıkıcı. Ama savaşın Rusya’ya da büyük bir maliyeti var.