Ortadoğu’da giderilmesi ,için  çalışılan gerginliklerden biri İsrail ile Suriye arasında. Suriye’de Esad rejiminin devrildiği Aralık ayından beri bu ülke sınırları içinde askeri operasyonlar yapan ve Güneyde işgalini genişleten İsrail’in bu saldırılarını durdurması için Amerikan Başkanı Donald Trump bile devrede. Hatta son günlerde Suriye’nin İsrail’le saldırmazlık vaat eden Abraham Anlaşmalarına katılması bile konuşuluyor.

İşte bu karmaşık diplomatik ve askeri gerginliğin ortasında Suriye’nin yeni yönetiminden İsrail’e yönelik sembolik bir zeytin dalı geldi. 1965 yılında yakalanarak idam edilen, macerası başrolünde Sacha Baron Cohen’in oynadığı Netflix dizisi Spy’a konu olan MOSSAD ajanı Eli Kohen için Suriye hükümetinin zamanında tuttuğu dosya MOSSAD’a iletildi. Bu dosyanın “bir üçüncü ülke gizli servisi aracılığıyla” İsrail’e geldiği de açıklandı. Ancak İsrail açısından sadece dosyaya sahip olmak değili Eli Kohen’in mezar yerine öğrenmek ve onun kalıntılarını İsrail’e geri getirmek de önemli.

İsrail, Suriye’de 1965’te yakalanarak idam edilen Mossad ajanı Eli Cohen’in belgelerinin yürütülen bir operasyonla İsrail’e getirildiğini açıkladı. Belge, fotoğraf ve kişisel eşyaların yer aldığı arşivde, Cohen’in Suriye’deki soruşturması, temas halinde olduğu kişilerle ilgili dosyalar, kayıtlar ve belgeler ile ailesine kendi el yazısıyla yazdığı mektuplar ve fotoğrafların da bulunduğu aktarıldı.

İsrail Başbakanlık Ofisi’nden yapılan açıklamada, 18 Mayıs 1965’te idam edilen ajana ait yaklaşık 2 bin 500 belge, fotoğraf ve kişisel eşyanın İsrail’e getirildiği bildirildi.

Söz konusu operasyonun yabancı bir istihbarat servisiyle işbirliği içerisinde gerçekleştirildiği ve Eli Cohen hakkındaki resmi Suriye arşivinin ülkeye getirildiği belirtildi.

Belgelerin onlarca yıldır bölümlere ayrılmış şekilde Suriye’de tutulduğu aktarılan açıklamada, ajanın ölümünün 60’ıncı yılında İsrail’e getirildiği kaydedildi.

Belge, fotoğraf ve kişisel eşyaların yer aldığı arşivde, Cohen’in Suriye’deki soruşturması, temas halinde olduğu kişilerle ilgili dosyalar, kayıtlar ve belgeler ile ailesine kendi el yazısıyla yazdığı mektuplar ve fotoğrafların da bulunduğu aktarıldı.

Cohen’in mahkumiyet ve idam kararlarının da belgeler arasında bulunduğu, Şam’daki Yahudi cemaati lideri Haham Nissim Indibo’nun ajanın Yahudi geleneklerine göre papazlık yapmasına izin verdiğine ilişkin bir ifadenin de yer aldığı kaydedildi.

Dosyalar arasında, Nadia Cohen’in Mossad ajanı eşinin serbest bırakılması için Suriye Devlet Başkanı’na yazdığı mektupların da yer aldığı bildirildi.

Söz konusu belgelerin, ajanın eşi Nadia’ya teslim edildiği ve belgeler arasında idamından saatler önce yazdığı orijinal vasiyetinin de olduğu belirtildi.

İsrail dış istihbarat servisi Direktörü David Barnea, söz konusu arşivin İsrail’e getirilmesine ilişkin, “Bu, Şam’daki adamımızın gömüldüğü yerin bulunmasına yönelik soruşturmanın ilerletilmesinde ilave bir adımdır” ifadesini kullandı.

İsrail’in en önemli casuslarından biri kabul edilen Cohen, Kemal Emin Sabit takma adıyla 1962-1965 yıllarında ‘nin başkenti Şam’da görev yapmıştı.

Suriyeli üst düzey askeri yetkililerle yakın ilişkiler geliştirerek Golan Tepeleri’ndeki askeri faaliyetlere ve devletin karar mekanizmasına ilişkin topladığı bilgileri ‘e aktaran Cohen, 18 Mayıs 1965’te idam edilmişti.

Küresel internet televizyon ağı Netflix’in 2019 yapımı “The Spy” (Casus) dizisine konu olan Cohen’in hayatı, popüler kültürde de yer edinmişti.