Makineler insanların yerini alıyor. Bu durum sanayi işçileri ve sanayi üretimi için 1980’lerden beri bir gerçek. Artık çok daha az sanayi işçisi var, onların yerine bazı robotlar fabrikalarda çalışıyor.

Şimdi benzer bir durum ofis çalışanları için yaşanmaya başlandı. Bazı yapay zeka araçları ve bilgisayarlar, bir kısım ofis işini, hatta servis sektörü işini devralmaya başladı.

Örneğin son zamanlarda herhangi bir McDonald’s dükkanına gidip hamburger yediniz mi? Eskiden siparişinizi alan ve sonra ödemeyi kabul eden görevli artık yok. Onun yerine gidip bir ekrandan kendi siparişinizi kendiniz veriyorsunuz, hemen orada ödemenizi de yapıyorsunuz. Servis sektöründen bir iş böyle eksildi.

Başka örnekler de var. Hukuk fakültesini bitirdiniz ve bir hukuk firmasında staja başladınız veya işe girdiniz. Size genellikle binlerce belgeyi okumak ve özetlenmekle ilgili işler verilirdi. Bu sayede hem iş yapmış hem de gelecek için pişmeye başlamış olurdunuz. Bugün o belgeleri, eski davaları tarama işlerini yapan yapay zeka araçları var. Şirketler artık daha az yeni mezun avukat işe alıyor.

Dünya çapında beyaz yakalı çalışanların en büyük sosyal medyası hiç kuşkusuz LinkedIn. Onun  “Chief Economic Opportunity Officer”ı Aneesh Raman, yapay zekanın üniversiteden yeni mezun ve “giriş seviyesi” işlere girmeye hazırlananlara yapmakta olduklarını anlatan bir yazı yazdı. The New York Times’da yayınlanan yazıyı çevirip sunuyoruz:

***

Yapay zekanın, normalde her yeni nesil genç işçi için ilk adım görevi gören giriş seviyesi işlerin önemli bir kısmına gerçek bir tehdit oluşturduğuna dair artan işaretler var. Gümrük vergileri ve küresel ticaret etrafındaki belirsizlik, milyonlarca 2025 mezununun iş gücüne girmesiyle birlikte, bu baskıyı daha da hızlandırabilir.

1980’lerde üretim sektörümüzde istihdamın hızla gerilediğini gördük. Şimdi ofis çalışanları aynı türden teknolojik ve ekonomik bozulmayla karşı karşıya.

İlk kırılma, kariyer basamaklarının en alt basamağı. Gelişmiş kodlama araçları, genç yazılım geliştiricilerin işe ilk adım attıkları ve tecrübe kazandıkları alan olan basit kod yazma ve hata ayıklama görevlerine sızıyor. Hukuk firmalarında, bir zamanlar belge incelemesinde pişen genç hukuk müşavirleri ve birinci sınıf yardımcıları, haftalarca süren işi saatler içinde tamamlanması için yapay zeka araçlarına devrediyor. Ve perakendecilerde, yapay zeka sohbet robotları ve otomatik müşteri hizmetleri araçları, bir zamanlar genç yardımcılara verilen görevleri üstleniyor. 

Bu değişiklikler, son istihdam rakamlarında görülen bir değişimle aynı zamana denk geliyor. Üniversite mezunları için işsizlik oranı, tüm çalışanlar için yaklaşık yüzde18’e kıyasla Eylül 2022’den bu yana yüzde 30 arttı. Ve LinkedIn’in yaklaşık 500.000 profesyonelin iş ve kariyer güvenini ölçen bir endeks olan İşgücü Güven Endeksi, genel belirsizlik ortasında yeni diplere ulaşırken, Z Kuşağı üyeleri gelecekleri konusunda diğer yaş gruplarından daha karamsar. 

Bu arada, LinkedIn’de başkan yardımcısı veya daha üst seviyede 3.000’den fazla yöneticiyle yaptığımız son ankette, yüzde 63’ü yapay zekanın sonunda şu anda giriş seviyesi çalışanlarına tahsis edilen sıradan görevlerden bazılarını üstleneceğini kabul etti.

Neredeyse tüm işler kolları bir miktar etki yaşayacak, ancak ofis işlerinin en büyük krizi hissetmesi bekleniyor: Araştırmamız, daha ileri derecelere sahip profesyonellerin işlerinin, dereceleri olmayanlara göre daha fazla sekteye uğrama olasılığının olduğunu gösteriyor. Teknoloji sektörü, yapay zekanın bu alanda kitlesel benimsenmesini yansıtan ilk değişim dalgalarını hissederken, geleneksel giriş seviyesi görevlerindeki aşınmanın finans, seyahat, yiyecek ve profesyonel hizmetler gibi alanlarda da yaşanması bekleniyor.

Şirketler bu işleri bir gecede ortadan kaldırmıyor. Ve henüz yapay zekanın giriş seviyesi iş piyasasındaki sallantının  tek nedeni olduğuna dair kesin bir kanıt görmedik; ekonomik belirsizlik önemli bir rol oynuyor. Sonunda yapay zeka bol miktarda yeni iş yaratacak – Dünya Ekonomik Forumu, öngörülen iş kayıplarından sonra bile bu sayının 78 milyon daha fazla iş olabileceğini öngörüyor. Anketimizde, LinkedIn’deki yöneticiler hala giriş seviyesi çalışanların işletmeleri için değerli olan yeni fikirler ve yeni düşünceler getirdiğine inanıyor.

Ancak genç çalışanların iş şanslarındaki herhangi bir değişiklik onları özellikle savunmasız bir zamanda vuruyor; çalışmaya geç başlamak onların kariyerlerini on yıllarca yavaşlatabilir. Amerikan İlerleme Merkezi, 22 yaşında altı ay işsizlik yaşayan genç yetişkinlerin önümüzdeki on yılda yaklaşık 22.000 dolar daha az kazanmayı bekleyebileceğini buldu.

Ayrıca endişe verici olan, iş piyasasındaki eşitsizliğin artma potansiyeli. Giriş seviyesi roller ortadan kalkarsa, seçkin ilişki ağlarına veya ayrıcalıklı geçmişe sahip olmayanlar iş yerinde yerlerini bulma konusunda daha da zorlu engellerle karşılaşacaklardır. 

Ayrıca, büyük ölçekli ekonomik değişimlerin sonuçları tüm topluluklara yayılır. Üretim işleri Amerika’nın merkezinde ortadan kalktığında, sonuç sadece gelir kaybı değil, aynı zamanda sosyal ve politik çalkantı oldu.

Giriş seviyesi işlerdeki sıkıntıyı düzeltmek için onu tamamen yeniden hayal etmemiz gerekecek.

İlk olarak, çalışanların işverenlerin talep etmeye başladığı becerileri öğrendiğinden emin olmalıyız. Yeni yaklaşımlar ortaya çıkıyor: Amerikan Üniversitesi’nin Kogod İşletme Okulu, Yapay Zeka’yı bütün müfredatın içine yerleştiriyor. Carnegie Mellon öğrencilerin yapay zekanın gücünden “insanlar için yararlı ve faydalı” olmak için yararlanma dersleri aldıkları bir yapay zeka lisans programı sunuyor. Miami-Dade, Houston ve Maricopa’daki kolejler, müfredatı iş gücü ihtiyaçlarıyla uyumlu hale getirmek ve Intel ve Microsoft gibi şirketler tarafından desteklenen uygulamalı yapay zeka dereceleri sunmak için ulusal bir yapay zeka konsorsiyumu başlatıyor.

İşverenler eğer gelecekte liderlik pozisyonlarını dolduracak yeterli sayıda insan bulamamak istemiyorlarsa, genç çalışanları işe almaya devam etmeleri gerekiyor. Ancak, çalışanlara yapay zeka tarafından üretilebilecek olanın ötesinde değer katan daha üst düzey görevler veren giriş seviyesi işleri yeniden tasarlamaları gerekiyor. 

Muhasebe ve danışmanlık firması KPMG’de, yeni mezunlar artık yapay zeka araçları sayesinde üç veya daha fazla yıllık deneyime sahip çalışanlara ayrılmış olan vergi görevlerini üstleniyor. Macfarlanes’te ise kariyerinin başındaki avukatlar artık bir zamanlar daha deneyimli meslektaşlarına düşen karmaşık sözleşmeleri yorumlamakla görevlendiriliyor. M.I.T. Sloan School of Management’tan gelen araştırma bu değişimi destekliyor ve yeni ve düşük becerili çalışanların yapay zeka araçlarıyla birlikte çalışmanın en büyük üretkenlik kazanımlarını ve faydalarını gördüğünü gösteriyor.

Bu büyümeye istekli bir grup. LinkedIn araştırması, Z kuşağı iş adaylarının yüzde 40’ının daha fazla ilerleme fırsatı verilirse iş değiştirmeye ve hatta maaşlarında yüzde 2 ila 5 oranında bir kesintiye razı olacaklarını söylüyor.

Nesiller boyunca, giriş seviyesi pozisyonlar yeni mezunların deneyimli yöneticilerin dikkatli bakışları altında güvenli bir şekilde öğrenebilecekleri profesyonel basamaklar olarak hizmet etti. Şimdi model çözülüyor, onu içinde yaşadığımız iş dünyasını yansıtacak şekilde yeniden inşa etmek ve ilk işleri büyümeyi göz önünde bulundurarak yeniden tasarlamak için çabalamalıyız; tekrarı değil uyumu öğreten ve duraklama değil sıçrama tahtası görevi gören roller.

Giriş seviyesi işleri düzeltmek, tüm işleri düzeltmenin ilk adımıdır. Çünkü tüm işlerimiz er ya da geç aynı değişim dalgasıyla karşılaşacak. Yavaş hissettirecek, ta ki aniden olana kadar. Büyük çıkışlarını bekleyen yetenekli bir nesil olduğunu biliyoruz. Soru, onlara gerçek bir şans verip vermeyeceğimiz.