Arkeologlar, lüks bir Roma villasını süsleyen olağanüstü freskleri ortaya çıkarmak için iki bin yıllık duvar sıvalarından oluşan binlerce parçayı bir araya getirdi.
Parçalanmış sıvalar, 2021 yılında yeniden geliştirilen bir inşaat sahasında, Londra’nın merkezinde keşfedildi. Ancak bu dev yapbozun yeniden inşa edilmesi bugüne kadar sürdü.
Freskler, yapının en az 20 farklı duvarını süsleyen detaylarla bezeli. Müzik aletleri, kuşlar, çiçekler ve meyveler gibi ince ince boyanmış sahneler dikkat çekiyor.
Bu sanat eserleri, bulundukları bölgenin zenginliği hakkında da yeni bilgiler sunuyor. Ekip burayı “Roma dönemi Londrası’nın Beverly Hills’i” olarak tanımlıyor.
Binlerce parça özenle bir araya getirildi
Sanatçıların kimliğine dair ipuçları da var: Parçalardan birinde Latince “Fecit” yani “bunu yaptı” yazısı kazınmış.
Ancak ismin yazılı olması gereken bölüm hâlâ kayıp.
Bu fresk villanın bir duvarını kaplıyordu. Bunun gibi en az 19 tane daha var
Londra Arkeoloji Müzesi (MOLA) ekibi, parçaları taramaya devam ederek bu hayati önemdeki parçayı bulmayı umuyor.
MOLA’da görevli Han Li, “Bu, Roma Londrası’nda şimdiye kadar bulduğumuz en büyük Roma duvar sıvası ve resimleri topluluğu” diyor.
Fresklerde ökse otu gibi yerel bitkiler resmedilmiş
Yaklaşık 5 metreye 3 metre ölçülerindeki en büyük freskin alt bölümü soluk pembe renkte, mermer görünümü vermek için boya zerrecikleri serpiştirilmiş. Üst kısmı ise yumuşak yeşil kenarlıklarla çevrili zengin sarı panellerden oluşuyor.
Duvar resimleri kandil avizeleri, lir çalgısı, beyaz turnalar ve narin papatya çiçekleriyle süslenmiş.
Resimlerde ayrıca bir üzüm salkımı gibi görünen bir bitki de yer alıyor. Ancak arkeobotanikçilere göre bu, bölgeye özgü bir bitki olan ökseotu.
Han Li, “Bu benim için oldukça ilginç çünkü burada Roma ressamlarının klasik bir fikri alıp Kuzeybatı Avrupa’ya ya da yerel bir yaklaşıma çevirdiğini görüyorsunuz. Bunu muhteşem buluyorum” diyor.
Freskin küçük bir bölümü bile birçok parçadan oluşuyor
Li, sıva yığınlarıyla aylarını geçirmiş, her bir parçayı dikkatle inceleyerek “dünyanın en zor yapbozu” dediği şeyi tamamlamaya çalışmış.
Antik parçaların kırılganlığı bu işi daha da zorlaştırmış.
“Çok dikkatli olmanız gerekiyor çünkü parçaları sadece birkaç kez birleştirme şansınız var; aksi takdirde sıva zarar görüyor ve boyası dökülüyor” diye açıklıyor:
“Bu yüzden parçaları birleştirmeden önce çok emin olmalısınız.”
Freskin üzerinde FECIT yani “bunu yaptı” anlamına gelen Latince bir kelime okunuyor
Romalılar MS 43 yılında Londra’yı kurdu ve bu villa kısa süre sonra, muhtemelen şehrin hızla büyüdüğü birinci ya da ikinci yüzyılda inşa edildi.
Arkeologlara göre bu görkemli yapı, varlıklı bir aileye ait bir konut ya da Roma Londrası’ndan geçen zengin yolcular için bir otel olabilir.
Ekip, bu freskleri Britanya ve Avrupa’da bulunan diğer örneklerle karşılaştırıyor. Elde edilen bulgular, resimlerin Roma İmparatorluğu boyunca dolaşan, son derece yetenekli bir ressam grubuna ait olabileceğini düşündürüyor.
Han Li, “Roma Londrası’na gelmişler. Burada bir inşaat patlaması yaşanıyor, birçok ev ve bina inşa ediliyor, boyama işleri gerekiyor. Ve onlar da adeta devasa siparişleri üstlenerek dolaşmışlar” diyor:
“Bu sanatçıların eserlerinin 2 bin yıl sonra bugün yeniden gözler önüne serilmesi inanılmaz.”
Ancak sanatçıların tam kimliği, üzerlerinde isimlerin yazılı olduğu kayıp parça bulunana dek gizemini koruyacak.
Arkeolog Han Li, parçaları bir araya getirmek için aylarını harcadı
Sıva parçaları, Thames Nehri’nin hemen güneyindeki Southwark’ta bulundu.
Aynı kazı alanında etkileyici bir mozaik ve bir Roma mezarlığı da ortaya çıkarıldı. Burası, yeni bir inşaat projesi öncesinde kazılan bir alan.
Roma Londrası’nın merkezinden biraz uzak olan bu bölgedeki bulgular, şehrin yayılma süreci hakkında da yeni ipuçları veriyor.
MOLA’dan Andrew Henderson-Schwartz, “Roma döneminin oldukça erken bir safhasında burada canlı ve hareketli bir yerleşim varmış. Burası adeta varlıklı bir banliyö; Roma Londrası’nın Beverly Hills’i” diyor:
“Ve bu bize gösteriyor ki Romalılar Londra’ya yatırım yapmış. Burayı bir yerleşim alanı olarak görmüşler, kalıcı bir yaşam alanı olarak. Burası sadece bir taşra karakolu değilmiş.”
Alanda bulunan ve Londra’da yapıldığını gösteren bazı duvar taşları
Fresk parçaları hâlâ pek çok sır barındırıyor.
Arkeologlar, bu sayede İngiltere’nin zengin Roma tarihini adım adım yeniden inşa ediyor.
